Üniversitelerimiz sınıfta kaldı

Kamuoyu, aylardır üniversite ve liselere giriş sınavlarında sıfır çeken öğrencileri tartışıyor. 200 bini aşkın öğrenci önümüzdeki günlerde üniversitelere kayıt yaptıracak. Ancak Türkiye’deki üniversitelerin başarı durumu lise ve ortaöğretimden pek de farklı değil. Dünyanın en iyi üniversitelerini belirlemek için yapılan uluslararası bir araştırmada Türkiye’nin adı bile geçmedi. Birinciliği ABD’deki Harvard Üniversitesi’nin aldığı bilimsel başarı sıralamasında, ilk 500 arasına Polonya, Şili, Güney Afrika, Yeni Zelanda, Singapur, Çek Cumhuriyeti, Macaristan gibi ülkeler adını yazdırdı. Çin’deki Shanghai Jiao Tong Üniversitesi, 2004 yılının en iyi 500 üniversitesini araştırdı. Başarı kriterlerinde şu soruların cevapları arandı: Üniversitelerin mezun veya personelinden biri Nobel ödülü veya alanında bir madalya almış mı? Bilimsel çalışmalarda referans verilen kaynakları var mı? Uluslararası Bilimsel Atıf İndeksi’nde yer alıyor mu? Sonucu değerlendiren Prof. Dr. Ergin Arıoğlu, üniversitelerimizdeki makale sayısında artış olmasına rağmen yayınların bilim dünyasına katkı bakımından değerli kabul edilmediğine işaret ediyor. Koç Üniversitesi’nin araştırmasına göre de bilimsel yayınlar kalitesiz ve uluslararası alanda ilgi görmüyor. Türkiye’nin dünya bilimine katkısı 0,06. Dünyanın en iyi üniversitelerini belirlemek için yapılan uluslararası bir araştırmada Türk üniversitelerinden bir tanesi bile sıralamaya giremedi. 2004 yılı için 'Top 500 Universities' adı verilen çalışmada birinciliği 100 puan üzerinden tam puan alan ABD'deki Harvard Üniversitesi alırken ilk 10 üniversite arasında ABD dışından İngiltere'nin Oxford ve Cambridge yer aldı. Çin'de bulunan Shanghai Jiao Tong Üniversitesi Yükseköğretim Enstitüsü tarafından yapılan araştırmada, dünyanın tüm üniversiteleri incelendi. Araştırmada üniversitelerin mezun veya personelinden birinin Nobel ödülü veya Field madalyası almasından bilimsel çalışmalarda referans verilen kaynakları, Uluslararası Bilimsel Atıf İndeksi'nde yer alan yayın ve atıf sayısı ile uluslararası akademik saygınlığı ölçü alındı. Puanlamada mezunlarından birinin Nobel ödülü veya Field madalyası alması yüzde 10, personel ödülü yüzde 20, bilimsel çalışmalara kaynak gösterilme yüzde 20, mühendislik bilimlerindeki makale sayıları yüzde 20, Bilimsel Atıf İndeksi'nde yer alma yüzde 20, akademik efor yüzde 10 etkili oldu. Sıralamada ilk 100 içine 55 Amerikan üniversitesi girerken 11 İngiliz, 7 Alman, 5 Japon, 4'er Kanada, Fransız ve İsveç, 3 İsviçre, 2'şer Avustralya ve Hollanda, 1'er üniversite ile de Danimarka, Rusya, Norveç, Finlandiya ve Avusturya üniversiteleri yer aldı. Araştırmayı yapan Shanghai Jiao Tong Üniversitesi de 'Top 500' listesinde 404-502 kategorisinde yer aldı. Polonya, Yunanistan, Şili, Güney Afrika, Yeni Zelanda, Meksika, Singapur, G. Kore, Polonya, Çek Cumhuriyeti, İsrail, İrlanda, Macaristan gibi ülkelerin üniversiteleri listede yer aldı. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) emekli öğretim üyelerinden Prof. Dr. Ergin Arıoğlu, 1974-2001 yılları arasında Türk üniversitelerinin bilimsel yayınlar performansını değerlendirdi. Üretilen makale sayılarında artış olmasına rağmen makalelerin bilim dünyasına katkı bakımından değerli kabul edilmediğini ortaya koyan Arıoğlu, “1983 yılında 45'inci sırada iken 2002 yılında 25'inci sıraya kadar yükseldik. Ancak yayın sayısı artmasına rağmen, yayınların atıf oranı artmadı.” dedi. Koç Üniversitesi öğretim elemanlarından Prof. Ersin Yurtsever, Prof. Ömer Asım Yedekçioğlu, Doç. Dr. Sami Gülgöz ve Mine Tonta'nın hazırladığı “Türkiye'nin Uluslararası Atıf Dizinindeki Yeri” başlıklı çalışma üniversitelerin ürettiği bilimsel çalışmaların yetersizliğini ortaya koyuyor. Çalışma, 1973 ila 1999 yılları arasındaki 26 yıllık bir dönemde üniversitelerimizdeki bilimsel çalışmaların içeriğini ve niteliğini anlatıyor. DÜNYANIN EN İYİ ÜNİVERSİTELERİ Harvard (ABD) 100,0 Stanford (ABD) 77,2 Cambridge (İngiltere) 76,2 California-Berkeley (ABD) 74,2 Massachussetts Inst.Tech. (ABD) 72,4 California Inst. Tech. (ABD) 69,0 Princeton (ABD) 63,6 Oxford (İngiltere) 61,4 Columbia (ABD) 61,2 Chicago (ABD) 60,5 AVRUPA’NIN EN İYİ ÜNİVERSİTELERİ Cambridge - İngiltere Oxford - İngiltere Imperial Coll London - İngiltere Coll London - İngiltere Swiss Fed Inst. Tech.- Zürih İsviçre Utrecht - Hollanda Paris 06 - Fransa Tech. Univ. Münih - Almanya Karolinska Inst. - Stockholm İsveç Edinburgh - İngiltere Haber: Tuncer Çetinkaya Kaynak: Zaman