Üniversite ücretleri değişiyor

Maliye Bakanlığı Bütçe Genel Müdür Yardımcısı Dr. Ahmet Kesik'in 52 üniversitede gerçekleştirdiği araştırmada, üniversite gençliğinin ne kadar zor şartlarda eğitim gördüğü ve dershanelere her yıl trilyonlar ödendiği gözler önüne serildi. Kesik'in ''Yüksek Öğrenimde Yeni Bir Finansman Modeli Önerisi: Bütünsel Model'' adıyla gerçekleştirdiği araştırma için, 52 üniversitede 5 bin 154 öğrenci arasında bir de anket düzenlendi. Bu ankette, öğrencilerin sosyo ekonomik durumları ve eğitimle ilgili düşünceleri alındı. Anket sonuçlarına göre, üniversite öğrencilerinin yüzde 21.9'unun ailesi Marmara Bölgesinde, yüzde 18.3'ü İç Anadolu, yüzde 18'i Akdeniz, yüzde 16.3'ü de Ege bölgesinde ikamet ediyor. öğrencilerin yüzde 9.3'ünü Karadenizliler, yüzde 7.6'sını Doğu Anadolu, yüzde 7.5'unu Güneydoğu Anadolu, yüzde 1.1'ini de yurt dışında oturanlar oluşturuyor. Öğrencilerinin yüzde 88.5'u üniversiteye girmeden önce dershaneye gittiğini beyan ederken, yüzde 16.7'lik bölüm dershanenin yanısıra özel ders de alarak üniversiteye hazırlanmış. Araştırmada, ülkede dershanelere ödenen para ise 2003 yılı fiyatlarıyla 700 trilyon lira olarak hesaplanıyor. SOSYO EKONOMİK DURUM Kesik'in araştırmasında üniversite gençliğinin sosyo ekonomik durumuna ilişkin olarak da şu sonuçlara ulaşılıyor: -Öğrencilerin yüzde 24.4'lük bölümünün ailesinin aylık ortalama geliri 182 milyon lira. Yüzde 21.8'lik bölümün 455 milyon, yüzde 15.6'lık bölümün 637 milyon, yüzde 20.9'luk bölümün 909 milyon, yüzde 17.3'lük bölümün de 2.2 milyar lira. -Öğrencilerin yüzde 25.5'unun ailesi ona ayda ortalama 45 milyon 486 bin lira gönderebiliyor. Yüzde 20.8'lik gruba ailesinden ortalama 118 milyon 197 bin lira, yüzde 23.4'ünden 163 milyon 684 bin lira, yüzde 16.6'sından 227 milyon 321 bin lira, yüzde 13.7'sinden de 500 milyon 242 bin lira geliyor. -Öğrencilerin yüzde 11.6'sı hem okuyor, hem de çalışıyor. -Yüzde 54'lük bölüm öğrenim kredisi, yüzde 47.8'lik bölüm harç kredisi alırken, öğrencilerin yüzde 16.5'u kamu kurumları burslarından yararlanıyor. -Yüzde 28.4'lük grup ailesinin, yüzde 2.8'lik grup akrabalarının yanında okurken, öğrencilerin yüzde 6.2'si özel, yüzde 23'ü devlet yurtlarında, yüzde 35.3'ü kirada, yüzde 3.1'i kendi evinde, yüzde 1'i ise bunun dışındaki yerlerde kalıyor. -Örencilerin yüzde 37.2'si kaliteli eğitim aldığına inanıyor. Eğitim kalitesinden memnun olmayanların oluşturduğu yüzde 62.8'lik çoğunluğun yüzde 14'ü eğitimin paralı olmasını savunuyor. DEVLET YERİNE ÖZEL SEKTÖR TERCİH EDİLİYOR -Üniversite öğrencilerinin yüzde 48'i okulunu bitirdikten sonra özel sektörde çalışmak istiyor. Yüzde 13.5'luk grup kendi işinde, yüzde 22.3'lük bölüm de devlette çalışmayı arzu ediyor. Yüzde 13.6'lık bölüm akademisyen olmayı, yüzde 2.6'lık bölüm de diğer alanlarda para kazanmayı tercih ediyor. -Öğrencilerin yüzde 43.4'ü iş bulmak, yüzde 6.7'si daha çok para kazanmak, yüzde 15.7'si toplumda daha çok itibar görmek, yüzde 27.6'sı bilgi ve becerilerini arttırmak, yüzde 6.7'si ise diğer nedenlerle üniversitede okuduğunu söylüyor. -Yüzde 65.9'luk grup, okudukları bölümü isteyerek, yüzde 34.1'i ise istemeyerek tercih ettiğini belirtiyor. DEVLETİN DE KATKISI AZ Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdür Yardımcısı Kesik, araştırmasında diğer ülkeler ile Türkiye'nin yükseköğretime bakışını da irdeledi. Buna göre ABD, yüksek öğrenimde öğrenci başına 19 bin 802 dolar, Japonya 9 bin 871 dolar, Yunanistan 4 bin 157 dolar, Filipinler 2 bin 799 dolar harcama yaparken, bu miktar Türkiye'de bin 328 dolarda kalıyor. Türkiye'de üniversitelerin küçük yerleşim birimlerine kadar yayıldığı, ancak eğitim kalitesinin yetersiz olduğu vurgulanan araştırmada, bu alanda ölçek ekonomisi tekniği ile yeniden yapılanmaya gidilmesi öneriliyor. Bu çerçevede üniversitelerin idari ve mali özerkliklerinin sağlanması, ülkenin gelecekteki ihtiyaçlarını dikkate alan bir planlamaya gidilmesi isteniyor. Araştırmada, hazırlık kursu, harç, eğitimin 9 ay süreceği varsayımıyla 2.2 milyar lira beslenme, barınma, ulaşım ve diğer özel giderlerle, öğrencinin yazın çalışmayacağı varsayımıyla bir üniversite öğrencisinin toplam özel maliyeti 6.3 milyar lira olarak veriliyor. KESİK NE DİYOR? Bu arada Ahmet Kesik, araştırma sonuçları konusunda yaptığı değerlendirmede, Türkiye'de birçok yükseköğretim kurumunda ''Öğrenci var, ama okul, öğretim elemanı ve para yok'' döngüsünün yaşandığını belirtti. Türkiye'nin öğrenci sayısını arttırmaktan ziyade eğitim kalitesini yükselten bir anlayışa yönelmesi gereğine dikkati çeken Kesik, aksi halde üniversiteli işsizlerin sayısının daha da artacağını vurguladı.