UNESCO'ya önerilen ilk kadın

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurulu (UNESCO) Türkiye Milli Komisyonu, 2014 yılı'nın, yazar, siyasetçi, akademisyen ''Halide Edip Adıvar Yılı'' olarak kutlanması için UNESCO Sekreterliği'ne öneride bulundu.

AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, gelecek yıl ''Halide Edip Adıvar'ın ölümünün 50. yılı'' olarak anılması için yapılan başvuruyla Türkiye'den UNESCO'ya ilk kez bir kadının adı önerilmiş oldu.

Halide Edip Adıvar'ın yanı sıra, Matrakçı Nasuh ölümünün 450'nci yılı, Gaspıralı İsmail 100. ölüm yılı ve Türk İslam Eserleri Müzesi'nin 100 yılı dolayısıyla UNESCO'ya sunuldu.

UNESCO Türkiye Milli Komisyonu'nun Nisan'daki Yürütme Kurulu toplantısında görüşülmesi ve Kasım ayında düzenlenecek Genel Konferans'ın ardından 2014-2015'te anma kutlama yılı için önerilen dört ismin onaylanması bekleniyor.

HALİDE EDİP ADIVAR

Yaşamı boyunca pek çok alanda öncü adımlar atan Halide Edip Adıvar, UNESCO'ya anma yılı için Türkiye'den önerilen ilk kadın oldu.

UNESCO'nun Türkiye Yönetim Kurulu üyesi de olan Halide Edip, Kurtuluş Savaşı'nda cephede Mustafa Kemal Atatürk'ün yanında görev yaptı, sivil olmasına rağmen rütbe alarak bir savaş kahramanı sayıldı. Savaş yıllarında Anadolu Ajansı'nın kurulmasında rol alarak gazetecilik de yaptı.

Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemleri Türk edebiyatının en çok eser veren yazarlarından olan Adıvar'ın, 21 roman, 4 hikaye kitabı, 2 tiyatro eseri ve çeşitli incelemeleri bulunuyor.

İstanbul Üniversitesi'nde edebiyat profesörü olan Halide Edip Adıvar, İngiliz Filoloji Kürsüsü Başkanlığı yaptı, 1950'de milletvekili seçilerek Meclis'e girdi.

MATRAKÇI NASUH

Minyatür sanatçısı, hattat, matematikçi ve tarihçi olan Nasuh, ''Matrak'' adı verilen geleneksel dövüş sporu denebilecek oyunu kurallarıyla bir disiplin haline getirmesiyle tanınıyor.

Çizimleriyle Türk minyatür sanatını geliştirerek modern resme geçişe kapı aralayan Matrakçı Nasuh, geometri ve matematik alanındaki çalışmalarıyla uzunluk ölçülerini gösteren cetveller hazırladı. Çarpma metotlarıyla modern matematikçilere ilham kaynağı oldu.

Aynı zamanda tarihçi ve haritacı olarak dönemine ışık tutan Matrakçı Nasuh, pek çok önemli kitabı da yazın hayatına kazandırdı.

GASPIRALI İSMAİL

''Dilde, fikirde, işte birlik'' sözüyle Türk ve İslam toplumlarının eğitim, kültür reformu ve modernleşmeye ihtiyacı olduğunu fark eden ilk Müslüman entelektüel İsmail Gaspıralı, ömrü boyunca bu amaç uğruna çalıştı.

Gaspıralı, bütün Türk dünyasının anlayabileceği sade ve basit bir dille yayınladığı Tercüman gazetesinin Orta Asya ve Osmanlı coğrafyasında anlaşılır hale getirerek ortak dilin sağlanacağını kanıtlamaya emek verdi.

Dönemin şartlarına ve Çarlık Rusya'sının engellemelerine rağmen yayımlanan gazete Türk dünyasında büyük yankı uyandırdı.

TÜRK VE İSLAN ESERLERİ MÜZESİ

Türk ve İslam sanatı eserlerini kapsayan ilk Türk müzesidir. İslam dünyasının değişik ülkelerinde meydana getirilmiş nadir sanat eserleri sergilendiği müzede, taş ve pişmiş toprak, metal ve seramik objeler, ahşap işlemeler, cam eşyalar, el yazma kitaplar yer alıyor.

Anadolu'nun ve Orta Asya'dan etnografik eserlerinin de görülebileceği müze, aynı zamanda dünyanın en zengin halı koleksiyonuna sahip.