Üç ülkeden Türkiye'ye kırmızı kart!

ABD, Rusya ve Fransa, İran’ın uranyum takasına ilişkin mektubuna bugün ayrı ayrı yanıt verdiler.

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) Başkanı Yukiya Amano’ya verilen mektuplara ek olarak ortak bir not sunan üç ülke, İran’ın uranyum takasına ilişkin İran, Türkiye ve Brezilya arasında Tahran’da imzalanan belge hakkında "ciddi kaygıları" olduğunu bildirdiler.

Amano, üç ülkeden aldığı cevabi mektupları ve ekindeki ortak metni Tahran yönetimine iletilmek üzere İran’ın UAEK nezdindeki daimi temsilcisine gönderdiğini söyledi. Amano, üç ülkenin mektuplarına ek olarak "kaygılarını" dile getirdikleri ek notun içeriğini açıklamadı.

ABD daimi temsilcisi Büyükelçi Glyn Davies, toplantıda yaptığı ve basına da dağıtılan konuşmasında, İran’ın uranyum takasını öngören Tahran mutabakatının (İran, Türkiye ve Brezilya arasında imzalanan metin) "olumlu bir adım olduğunu, ancak önemli bazı belirsizlikler içerdiği için ciddi kaygıları bulunduğunu" söyledi.

Davies, Tahran mutabakatına ilişkin kaygılarını şu şekilde özetledi:

"Tahran deklarasyonu bir dizi belirsizlik içeriyor ve İran’ın yükümlülüklerini yerine getirmesini tam olarak karşılayacak nitelikte değil. Örneğin, İran elindeki uranyumu ülke dışına çıkartıp karşılığında yakıt (zenginleştirilmiş uranyum) almayı taahhüt ederken, bir yandan kendisi de uranyumu yüzde 320 oranında zenginleştirmek üzere faaliyette bulunuyor."

Tahran deklarasyonunda İran’ın 5 1 (ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa ve Almanya) ile görüşmelere devam edeceğini ve nükleer programındaki gelişmeleri uluslararası toplumla paylaşacağını ilan ettiğini belirten Davies, "İran’ın uranyum takası konusunda kesin bir tarih vermediğini ve ’bir yıl içinde’ gibi teknik bakımdan gerçekçi olmayan bir ifade kullandığını" söyledi.

Davies, İran’ın bir yıl içinde dışarıdan yakıt alacağını beyan etmesine karşın, sahip olduğu 120 kilogram uranyumu ne zaman ülke dışına çıkaracağını kesin olarak beyan etmemiş olmasının da "güven sarsıcı" olduğunu savundu.

Amerikalı daimi temsilci, İran, Türkiye ve Brezilya arasında imzalanan Tahran mutabakatının hayata geçirilmesine yönelik "ciddi kaygıları" bulunduğunu belirterek, "İran yönetiminin bu kaygıları giderici adımlar atmasını beklediğini" bildirdi.

ABD, Rusya ve Fransa’nın İran’ın uranyum takasına ilişkin 24 Mayısta UAEK başkanına sunduğu mektuba, İran’a yönelik sert yaptırımları öngören karar tasarısının BM Güvenlik Konseyinde oylanacağı saatlerde yanıt vermeleri de toplantıdaki diplomatlar arasında "çok manidar bir zamanlama" olarak değerlendirildi.

İran’ın UAEK nezdindeki daimi temsilcisi Büyükelçi Ali Asker Sultaniye’nin, ülkesinin uranyum takası ile ABD, Rusya ve Fransa’nın bugün verdikleri cevabi mektuplarına ilişkin basın toplantısı yapması bekleniyor.

Kurumun Viyana’daki merkezinde Pazartesi günü başlayan Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) yönetim kurulu olağan toplantısının 11 Hazirana kadar devam etmesi öngörülüyor.