Üç cep telefonundan ikisi kaçak
Abone olGEN-PA, cep telefonu pazarındaki yüzde 70 payın kaçakçıların elinde olduğunu açıkladı. GEN-PA patronu Zeynel Abidin Erdem'in hazırladığı rapor endişe verici...
GEN-PA'nın patronu Zeynel Abidin Erdem, pazarın yüzde 70'inin
kaçakçının elinde olduğunu söyledi. Erdem, 'Yılda yaklaşık 2 milyar
dolarlık cep telefonu kaçak olarak satılıyor' dedi Türkiye'nin cep
telefonunda 'kaçak cenneti' olması düşük kar marjlarıyla satış
yapan şirketleri isyan ettiriyor. Cep telefonu ve aksesuvarları
pazarının önemli satıcılarından GEN-PA'nın bağlı olduğu Erdem
Holding'in Yönetim Kurulu Başkanı Zeynel Abidin Erdem, 'Satılan üç
telefondan ikisi kaçak. Piyasanın neredeyse yüzde 70'i kaçakçının
elinde. Türkiye her yıl 2.5 milyar dolar vergi kaybına uğruyor.
Bunun da önüne geçilemiyor' dedi. Hemen her sokak başında kaçak cep
telefonu satan dükkan ya da tezgahlara rastlanan Türkiye'de yılda
ortalama 6 milyon adet cep telefonu satılıyor. Kanunlara uygun
olarak şirket kurup satış yapan firmaların kar marjı Zeynel Abidin
Erdem'e göre yüzde 0.35'i geçmiyor. Kaçakçıların kar oranı ise en
az yüzde 25 ile 40 arasında değişiyor. Yasal olarak satılan cep
telefonunda yıllık pastası 650 milyon dolar. Cep telefonu aksesuar
piyasasının cirosu ise 250 milyon dolar civarında. Bu rakamların üç
misli ise yani 1 milyar 950 milyon dolarlık cep telefonu, 750
milyon dolarlık da aksesuvar kaçak olarak piyasada satılıyor.
Sadece 2002 yılında piyasa değeri 5.5 trilyon lira olan 22 bin
kaçak telefon yakalandı. Bu rakam 2003 yılında yaklaşık 8 trilyona
ulaştı. GÜMRÜKTE KANUNLAR MÜSAİT Kaçak telefonlar Avrupa ve
Ortadoğu'dan geliyor. Gümrükte bavullar içinde yakalanan telefonlar
için yasal olarak 24 saat içinde faturaları ibraz edildiği takdirde
'kaçak mal' olmaktan çıkıyor. Erdem, kanundaki bu eksikliğin de
kaçakçıların işine yaradığını belirterek 'Yakalandıkları zaman,
faturayı unutmuşuz, deyip bir gün içinde getiriyorlar.
Yakalanmazsalar ne gümrük, ne vergi hiçbir ödeme yapmaksızın
telefonları bir gün içinde de dağıtılacak noktalara iletiyorlar. Bu
nedenle ithalat uygulamasındaki kanunların daha sert olması
gerekiyor' dedi. İSTENSE BİR GÜNDE ÖNLENİR Erdem, kaçak telefon
piyasasının bir günde bitirilebileceğini söyledi. Erdem, şöyle
devam etti: 'Telefonların IMEI yani seri güvenlik numaraları var.
Binlerce telefonun IMEI numarası birkaç dakikada bilgisayara
girilebiliyor. Kaçak telefonların IMEI numarası GSM şirketlerinin
sisteminde olmayacağı için bunlara hat ve hizmet verilmeyip
engelleme yapılabilir. Bizim çalıştığımız GSM şirketi TURKCELL.
Kendileriyle oturduk konuştuk, bu fikre onlar da sıcak bakıyor.
Ancak sadece TURKCELL'in istemesiyle değil diğer şirketlerin de bu
işte ortak hareket etmesi gerekli.' EN ÇOK ALMANYA'DAN Zeynel
Abidin Erdem, en çok kaçak telefonun getirildiği ülkenin Almanya
olduğunu söyledi. Gümrük Muhafaza Baş Müdürlüğü'nün ele geçirdiği
kaçak telefonların geldiği diğer ülkeler ise sırasıyla, Dubai,
Bulgaristan, Avusturya, Hong Kong ve Bahreyn. Kaçak telefonların en
çok yakalandığı yer ise Atatürk Havalimanı. Erdem, 'Özellikle
bavullar içine yerleştirilen cep telefonları 'dikkatli görevliler'
tarafından yakalanıyor. Bir bavula 500-600 telefon yerleştiriliyor.
Aksi halde 'dikkatlerden kaçan' telefonlar piyasaya anında
sürülüyor. Bunun için gümrüklerde ve yolcu gelişlerinde valiz
kontrollerinde görev yapan memur ve görevlilerin çok dikkatli
olmaları, kaçakçılardan gelen her türlü teklifi reddetmeleri
gerekiyor' dedi. GURBETÇİLER YETER Türkiye'de cep telefonunun ilk
kullanıldığı yıllarda kaçakçılığın olmadığını anlatan Erdem,
uygulamalardaki doğru yöntemin bunu engellediğini söyledi. İlk
yıllarda cep telefonları hat karşılığında satıldığı için
kaçakçılığın oluşmadığını ifade eden Erdem şöyle devam etti: 'Şu
anda Türkiye'de kaç tane cep telefonu olduğunun kesin rakamını
kimse bilmiyor. Kaçakçıların yanında yurtdışında yaşayan ya da
turist olarak gidip gelen vatandaşlarımızın her biri yanında bir
tek cep telefonu getirse kaçağın yüzde 50'si zaten böyle oluşur.
Vergi oranlarındaki aşırı yükseklik yasal satıcıların fiyatlarının
kaçakçıya göre pahalı olmasına neden oluyor. Dolayısıyla vatandaş
yurtdışından 'hediye' adı altında telefonunu ülkeye sokuyor.'
Haber: Yavuz RENÇBERLER Kaynak: Akşam Gazetesi