Türkiyeyi İstanbul sırtlıyor

Hızla artan nüfusu ve sorunları ile devleti uğraştıran İstanbul, Hazineye sağladığı katkı ile de Türkiye'nin yüzünü güldürüyor.

A.A muhabirinin Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü istatistiklerinden derlediği verilere göre, devlet kasasına giren her 100 YTL'nin 41,66 YTL'sini İstanbul karşılıyor. Bu yılın Ocak-Eylül döneminde bütçe gelirlerinin yüzde 10,45'lik bölümü Merkez Saymanlığı kanalıyla Hazineye aktarıldı. Merkez Saymanlığı hariç, 9 aylık bütçe gelirlerinin illere dağılımında ilk sırada 47 milyar 765 milyon YTL ile İstanbul yeraldı. 81 ilde toplanan gelirlerin yüzde 41,66'sı İstanbul'dan geldi. Ankara, 16 milyar 176,1 milyon YTL'lik gelir ile yüzde 14,10'luk bir paya sahip olurken, başkenti 14 milyar 909,5 milyon YTL'lik gelir ve yüzde 13'lük oran ile Kocaeli izledi. İzmir de, 11 miyar 140,4 milyon YTL'lik gelir ve yüzde 9,71'lik oran ile Kocaeli'nin arkasında yer aldı.

-DEVLETE YÜK OLMAYAN İL SAYISI 19-

Verilere göre devlet, bu dönemde sadece 19 ilde yaptığı harcamanın üzerinde gelir elde edebildi. Bu illerin başında yer alan İstanbul, kendisine yapılan 4 milyar 762,5 milyon YTL'lik harcamaya, 48 milyar YTL'ye yaklaşan bir gelirle karşılık verdi. Bu tutarın, 43,8 milyar YTL'sini de vergi gelirleri oluşturdu. Böylece devletin İstanbul'a yaptığı her 1 YTL'lik harcama, 10 YTL olarak geri döndü. İstanbul'un dışındaki kendi kendine yeten iller de, Ankara, Antalya, Bursa, Denizli, Eskişehir, Hatay, Mersin, İzmir, Kırklareli, Kocaeli, Manisa, Muğla, Rize, Tekirdağ, Zonguldak, Aksaray, Kırıkkale ve Yalova olarak sıralandı. Uşak ve Bartın'da da toplanan gelirin, yapılan harcamaya çok yaklaştığı tespit edildi.

Kocaeli, TÜPRAŞ sayesinde devletin yaptığı harcamanın oransal olarak karşılığını en fazla aldığı il olarak da belirlendi. Bu ilimize yapılan toplam harcama 911,4 milyon YTL oldu, Kocaeli'den sağlanan gelir ise 17 milyar 703,9 milyon TL'si vergi olmak üzere 14 milyar 909,5 milyon YTL olarak hesaplandı. Bu şekilde Kocaeli, devlete 1'e karşı 16 kazandırdı. İlk 9 ayda Ankara'ya da 7 milyar 426,2 milyon YTL harcama yapıldı. Ankara'dan, 12 milyar 794,3 milyon YTL'si vergilerden olmak üzere 16 milyar 176,1 milyon YTL de gelir elde edildi. Reel getirisi yüksek illerden İzmir'de 11 milyar 140,3 milyon YTL, Bursa'da ise 2 milyar 782,3 milyon YTL kazanç sağlandı.

-4 İLDEN BÜYÜK GETİRİ-

Bu arada İstanbul, Ankara, Kocaeli ve İzmir, söz konusu dönemde bütçeye 89 milyar 991,1 milyon YTL aktardı. Böylece, 9 ayda 81 ilden toplanan kaynağın yüzde 78,47'sini bu 4 il sağlamış oldu.

-AÇIK VEREN İLLER-

Muhasebat Genel Müdürlüğü verilerine göre, bütçesi en fazla açık veren illerin başında ise Hakkari yer aldı. Ocak-Eylül döneminde devlet bütçesinden, Hakkari'ye 297,2 milyon YTL verildi. Buna karşılık elde edilen gelir 22 bin 855 YTL'de kaldı. Böylece Hakkari, devletten 13 alıp, karşılığında 1 verdi. Tunceli de 10 YTL'lik harcamaya karşılık, devlete 1 YTL kazandırdı. Bu ilimiz için devlet kasasından ilk 9 ayda 165 bin 225 YTL çıktı, Hazineye gelen para ise 21 bin 206 YTL oldu. Bingöl, Bitlis ve Muş da, devlete yaptığı katkı, devletin verdiğinden çok az olan diğer iller olarak belirlendi.

Yılın ilk 9 ayında çeşitli illerin devlete yaptığı katkı ile bu iller için bütçe harcama tutarları şöyle:

                  Gelir       Harcama     Getiri oranı
     İller          (Bin YTL)    (Bin YTL)      (Yüzde)
     --------      ----------   -----------   -------------        
     Merkez        13.384.446   85.236.300      15,70
     Adana          1.012.909    1.106.346      91,55
     Adıyaman          83.063      312.230      26,60
     Afyon            225.973      355.611      63,54
     Ağrı              57.512      261.443      22,00
     Amasya            90.854      248.474      36,56
     Ankara        16.176.154    7.426.236     217,82
     Antalya        1.697.421      901.920     188,20
     Artvin            66.110      146.563      45,11
     Aydın            449.988      500.934      89,83
     Balıkesir        595.478      680.570      87,50
     Bilecik           77.538      105.935      73,19
     Bingöl            30.400      222.128      13,69
     Bitlis            34.167      229.303      14,90
     Bolu             180.397      228.345      79,00
     Burdur           116.037      136.895      84,76
     Bursa          2.782.368    1.123.622     247,62
     Çanakkale        275.212      327.038      84,15
     Çankırı           47.279      131.379      35,99
     Çorum            179.832      279.373      64,37
     Denizli          494.486      422.021     117,17
     Diyarbakır       290.220    1.127.845      25,73
     Edirne           296.901      361.619      82,10
     Elazığ           198.018      587.156      33,72
     Erzincan          57.336      192.922      29,72
     Erzurum          250.158      833.402      30,02
     Eskişehir        758.103      672.346     112,75
     Gaziantep        502.617      603.534      83,28
     Giresun           97.583      237.358      41,11
     Gümüşhane         25.473      102.157      24,94
     Hakkari           22.855      297.201      7,69
     Hatay            953.809      558.258     170,85
     Isparta          262.756      372.873      70,47
     Mersin         1.926.463      838.520     229,75
     İstanbul      47.765.056    4.762.541    1002,93
     İzmir         11.140.334    2.428.735     458,69
     Kars              53.537      233.018      22,98
     Kastamonu        127.832      315.928      40,46
     Kayseri          712.077      789.055      90,24
     Kırklareli       242.011      171.850     140,83
     Kırşehir          54.221      135.234      40,09
     Kocaeli       14.909.533      911.417    1635,86
     Konya            835.120    1.077.815      77,48
     Kütahya          254.895      297.919      85,56
     Malatya          251.674      536.119      46,94
     Manisa           683.436      520.944     131,19
     K.Maraş          264.920      541.275      48,94
     Mardin            82.110      370.016      22,19
     Muğla            697.972      463.535     150,58
     Muş               37.115      216.751      17,12
     Nevşehir          89.382      145.399      61,47
     Niğde            102.280      195.380      52,35
     Ordu             261.122      335.389      77,86
     Rize             166.821      165.327     100,90
     Sakarya          282.060      406.636      69,36
     Samsun           628.783      871.949      72,11
     Siirt             42.051      226.791      18,54
     Sinop             59.300      134.172      44,20
     Sivas            247.329      477.025     51,85
     Tekirdağ         982.484      311.014     315,90
     Tokat            145.176      377.698      38,44
     Trabzon          414.529      663.832      62,44
     Tunceli           21.206      165.225     12,83
     Urfa             245.448      587.044      41,81
     Uşak             152.345      153.020      99,56
     Van              150.406      653.286      23,02
     Yozgat            97.893      253.341      38,64
     Zonguldak        723.530      329.128     219,83
     Aksaray          167.605      156.341     107,20
     Bayburt           14.937       61.518      24,28
     Karaman           76.522      112.499     189,14
     Batman            72.012      259.844     27,71
     Şırnak            55.620      319.879      17,39
     Bartın            98.460      102.017      96,51
     Ardahan           16.884       81.959      20,60
     Iğdır             27.795      110.268      25,21
     Yalova           171.437       90.468      189,50
     Karabük          114.833      124.642      92,13
     Kilis             20.124       63.173      31,86
     Osmaniye          93.799      215.592      43,51
     Düzce            104.730      132.587      78,99
     ----------     ---------  -----------   ---------
     Toplam       128.038.589  129.423.325     98,93