Türkiye'nin ilk geçici seçim hükümeti nasıl kurulacak?

Başbakan ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) lideri Ahmet Davutoğlu’nun 45 günlük süre içerisinde hükümeti kuramamasıyla Türkiye siyasi tarihinde bir ilki yaşayacak.

Cumhurbaşkanı'nın karar almasının ardından geçici bir hükümetle Türkiye erken seçime gidecek. Ama nasıl? Öncelikle geçici Bakanlar Kurulu’nun oluşması gerekecek. Bu kabineye Meclis’te temsil edilen partilerin oyları oranında üye vermesi gerekiyor.

Ancak hem Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), hem de Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) üye vermeyeceğini duyurdu. Böyle olunca AKP, Halkların Demokratik Partisi (HDP) ile hükümet kurma durumuyla karşı karşıya kaldı.

Erken seçimde, özellikle milliyetçi tabanda bu durumun aleyhine kullanılmasının önüne geçebilmek için AKP arayışta. AKP’nin hedeflediği ise TBMM Genel Kurulu’nda ve Bakanlar Kurulu sıralarında yalnızca HDP ile aynı karede yer almamak.

Bunun için başvurulan yöntemlerden birisi diğer parti üyeleriyle temasa geçip, ikna etmek. Son seçenek olarak ise dışarıdan bağımsız isimlerin bakan olarak atanmasu görülüyor.

TBMM Başkanı İsmet Yılmaz ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bu akşam bir araya gelecek. Bu görüşmeden çıkması beklenen karar ise geçici Bakanlar Kurulu, yani seçim hükümetiyle erken seçime gidilmesi.

Anayasa uyarınca seçim yenileme kararının alınabilmesi için de bu görüşmenin yapılması gerekiyor.

Türkiye’de bir ilk gerçekleşecek

Erken seçim kararıyla birlikte Türkiye’de ilk kez geçici bir hükümetle erken seçime gidilecek.

Bu durumda Bakanlar Kurulu çekilecek ve yerine Cumhurbaşkanı'nın görevlendireceği bir isim hükümeti kurmak için Başbakan olarak atanacak.

Başbakan atanacak kişi için aranan koşul milletvekili olması. Bu nedenle Cumhurbaşkanı, Meclis’ten istediği ismi görevlendirebilir. Her ne kadar kulislerde Davutoğlu’nun görevlendirilmeyebileceği konuşulsa da bu oldukça zayıf bir olasılık.

Geçici Hükümete de Ahmet Davutoğlu’nun Başbakanlık edeceği söylenebilir.

45 günde kurulamadı, 5 günde kurulacak

Bugüne gelinen sürece bakıldığında 45 gün içerisinde hükümet kurulamadı. Ancak, seçim hükümetinin 5 gün içinde kurulması gerekecek.

Çünkü Anayasa, Geçici Bakanlar Kurulu’nun, yenilenme kararının Resmi Gazete’de yayımlanmasından itibaren 5 gün içinde kurulmasını öngörüyor.

Kararın Cumhurbaşkanı ile TBMM Başkanı'nın bugünkü görüşmesinin ardından Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında bile yayınlanabileceği konuşulurken, yarına kalması yüksek olasılık olarak değerlendiriliyor.

Bu durumda hükümetin 30 Ağustos’a kadar yani bu hafta sonuna kadar kurulması gerekiyor.

AKP’nin açmazı HDP

AKP Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu yeniden hükümeti kurmak üzere görevlendirildiğinde; “HDP ile koalisyon sorununu” aşabilmek için MHP ve CHP’den isim arayışına girişecek.

Hatta kimi isimlerle temasa geçildiği de iddia edildi. Ancak CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, yönetimin kararına rağmen kendi partilerinde seçim hükümetinde yer alacak kadar 'karaktersiz insan' olmadığı düşüncesinde.

MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural ise partililerine böyle bir teklifte bulunmaya kimsenin 'cesaret' edemeyeceğini ifade ediyor.

Bu durumda geçici hükümet, Meclis’teki AKP ile HDP ve bağımsızlardan oluşacak. Ancak TBMM’de bağımsız tek milletvekili CHP’den istifa eden İhsan Özkes.

'HDP’lileri de Erdoğan belirleyecek'

HDP’den kaç üyenin Bakanlar Kurulu’nda yer alacağını Meclis Başkanı İsmet Yılmaz belirleyecek ve görevlendirmesine kesin gözüyle bakılan Davutoğlu’na bildirecek.

HDP’nin geçici Bakanlar Kurulu’na üye verme şartı ise kabinede yer alacak isimleri kendilerinin belirlemesi.

Cumhurbaşkanının, Bakanlar Kurulu listesinin tamamını ya da kimi isimleri veto etme yetkisi bulunuyor. Geçtiğimiz günlerde de Cumhurbaşkanı belirlenmiş her ismin Bakanlar Kurulu’nda yer almayabileceği mesajını vermişti.

HDP’nin şartının yerine getirilmemesi ve HDP’nin üye vermememesi durumunda ise AKP’nin, Başbakan ile birlikte 26 üyesi bulunan Bakanlar Kurulu’na dışarıdan atayacağı üyelerle seçim hükümeti kurması gündeme gelecek.

Benzer bir durum 44 yıl önce 1971’de Nihat Erim’in Başbakanlığı döneminde yaşanmıştı.

Her ne şekilde olursa olsun oluşturulacak geçici Bakanlar Kurulu listesini Cumhurbaşkanı'nın onaylamasının ardından, Resmi Gazete’de yayınlanacak. Böylece geçici hükümet resmen göreve başlamış olacak.