Türkiyenin Eurovision hikayesi

Türkiye, 34 yıllık Eurovision macerasında birincilikten sonunculuğa her dereceyi gördü, ancak 2003'teki birinciliğin ardından artık hep zirveye oynuyor.

Türkiye, Avrupa ülkeleri arasında düzenlenen dünyanın en ünlü ve uzun soluklu şarkı yarışmasında 1975 yılından bu yana ter döküyor. Kimi zaman siyasi yaklaşımların etkili olduğu düşünülerek önemini yitiren, kimi zaman da alınan başarılar nedeniyle merakla beklenen Eurovision, 34 yıldır her Mayıs ayı yaklaştığında Türkiye'nin gündemine girmeyi başarıyor.

İlk olarak 1997'de Şebnem Paker&Grup Etnik'in ''Dinle'' parçasının üçüncü, ardından 2003'te Sertap Erener'in ''Every Way That I Can'' şarkısının birinci olmasının ardından Türkiye, artık her yıl zirveye oynamaya çalışıyor. Ama Erener'den, sonra Kenan Doğulu ile Athena'nın dördüncülüğü dışında henüz bu umut gerçekleşmezken, şimdi de gözler bu yıl ''Düm Tek Tek'' şarkısıyla Hadise'ye çevrilmiş durumda...

Türkiye, kıyafeti, dansı ve şarkı kliplerini tartıştığı Hadise'den yeni bir birincilik duygusu yaşatmasını bekliyor.

İKİ KEZ SONUNCULUK


Eurovision'la ''yatıp kalkmaya'' başlayan Türkiye'nin 34 yıllık başarı ve hüzün hikayesi ise şöyle:

Türkiye, Eurovision'da iki kez sonuncu oldu. Bunlardan biri ilk katıldığı 1975 yılında gerçekleşti. Semiha Yankı'nın ''Seninle Bir Dakika'' parçası, 19 şarkı arasında sonuncu olarak büyük hüsran yarattı. Ardından, sonraki yıllardaki sanatçıların da yaşadığı gibi şarkıcının saç modelinden elbisesine, politik nedenlerden şarkının seçimine, birçok tartışma yapıldı. Tüm bunlara rağmen, yıllarca dilden düşmeyen şarkı, 2003 yılında Eurovision Komitesince yapılan bir değerlendirmede ''Eurovision'un gelmiş geçmiş en iyi 20 parçası'' arasında yer aldı.

Türkiye, ikinci olarak 1987'de Seyyal Taner ve Grup Lokomotif'in ''Şarkım Sevgi Üstüne'' parçasıyla, 22 ülke arasında sonuncu oldu. O yıl da alınan sonuç nedeniyle büyük üzüntü yaşandı.

Bunun yanında, Türkiye, iki defa da sondan bir önceki ülke olarak yarışmadan döndü. 1983'te Çetin Alp ve The Short Waves'ın ''Opera'' şarkısı, 20 parça arasından 19'uncu, 1989'da Pan'ın ''Bana Bana'' şarkısı, 22 ülkenin parçaları arasında 21'inci sırada kaldı.

4 KEZ YARIŞMAYA KATILMADI


Türkiye, 4 kez de yarışmaya katılmadı. Bu durum ilk olarak, 1975'te alınan üzücü sonucun hemen arkasındaki yıllarda, 1976 ve 1977'de gerçekleşti. Türkiye'nin 1979'daki parçası ''Seviyorum'' da yarışmaya katılmazken, 1994 yılında Eurovision'a girilmedi.

Bunun yanında Türkiye, yarışmayı uzun yıllar, çift rakamlı sıralarda tamamlandı. Örneğin, 1978 yılındaki yarışmaya Türkiye'nin önemli seslerinden Nilüfer ve Grup Nazar ''Sevince'' parçasıyla katıldı. Ancak, şarkı, 20 parçanın arasından 18. olabildi. 1980'de pop star Ajda Pekkan ''Pet'r oil'' parçasıyla 19 şarkı arasından 15., 1981'de Modern Folk Üçlüsü ve Ayşegül Aldinç ''Dönme Dolap'' şarkısıyla 20 parça arasında 18., 1982'de Neco ''Hani'' şarkısıyla 19 parça arasında 15. oldu. Şarkılar, Eurovision'dan eli boş dönse de halkın sevdiği ve yıllarca dinlediği parçalar arasında yerini aldı.

Eurovision'da 1984 yılından itibaren Türkiye'nin sıralamadaki yeri değişmeye başladı. O yıl, Beş Yıl Önce, On Yıl Sonra ''Halay'' parçasıyla 12., 1985'te MFÖ ''Didai Didai Dai'' ile 14. oldu.

Türkiye ilk defa 1986 yılında yarışmadan tek haneli bir sonuçla geri döndü. Klips ve Onlar'ın ''Halley'' adlı parçası 20 şarkı arasından 9. oldu. Ancak sonraki yıllar tekrar iki haneli rakamlara dönüldü. 1988'de MFÖ bu kez ''Sufi'' parçasıyla 15., 1990'da Kayahan ''Gözlerinin Hapsindeyim'' ile 17., 1991'de İzel, Reyhan Karaca ve Can Uğurluer üçlüsü ''İki Dakika'' ile 12., 1992'de Aylin Vatankoş ''Yaz Bitti'' ile 19., 1993'te Burak Aydos ''Esmer Yarim'' ile 21. oldu. Bunun yanında, 1995'te Arzu Ece ''Sev'' parçasıyla 16., 1996'de Şebnem Paker ''Beşinci Mevsim'' ile 12. sırada yer aldı.

Türkiye, ilk kez zirveye 1997'de yaklaştı. O yıl Şebnem Paker ve Grup Etnik, yerel ezgilerin de kullanıldığı ''Dinle'' parçasıyla 25 şarkı arasından 3.lüğe yükselebildi. Ancak 2003'e kadar yarışmada yine beklenen sonuçlara ulaşılamadı. Buna göre, 1998'de Tüzmen ''Unutamazsın'' ile 14., 1999'da Tuba Önal ve Grup Mistik ''Dön Artık'' ile 16., 2000'de Pınar Ayhan ve The SOS ''Yorgunum Anla'' ile 10., 2001'de Sedat Yüce ''Sevgiliye Son'' ile 11., 2002'de Buket Bengisu ve Grup Safir ''Leylaklar Soldu Kalbinde'' ile 16. sırada kaldı.

EUROVISION'DA HADİSE UMUDU...


Türkiye ilk kez, 2003'te Sertap Erener'in ''Every Way That I Can'' parçasıyla zirveye ulaştı. O yıl TRT, radikal bir kararla herhangi bir eleme yapmadan, Sertap Erener'i yarışmaya gönderdi. Sertab Erener de Demir Demirkan'ın sözlerini yazıp bestelediği bu İngilizce parçayı, muhteşem sesi ve sahne şovuyla tamamladı. Bu ödül, Avrupa Birliği için müzakerelerin başlaması yönünde girişimlerde bulunun Türkiye için bir moral kaynağı da oldu.

Sertap Erener'den sonra her yıl birincilik için yarışan Türkiye, ünlü sanatçılarla sahne alma yoluna gitti. Bir yıl sonra, 2004'te Athena grubu ''For Real'' parçasıyla 24 parça arasından 4. oldu. Ancak, 2005'te Gülseren&Grup Shaman, çok tartışılan şarkıları ''Rimi Rimi Ley'' ile 13. sırada, 2006'da Sibel Tüzün ''Super Star'' ile 11. sırada yer alabildi.

Türkiye, 2007 yılında tekrar ilk 5'in arasına girdi. Kenan Doğulu İngilizce hazırladığı ritmik parçası ''Shake It Up Şekerim'' ile 4. sıraya yükseldi. Geçen yıl ise Mor ve Ötesi grubu, şarkıları ''Deli'' ile Türkiye'ye 7.'lik getirdi.

Bu yıl da gözler ''Düm Tek Tek'' parçası ile Hadise'ye çevrildi. Belçika'da düzenlenen ''Pop Idol'' yarışmasındaki performansıyla tanınmaya başlayan ve yaptığı albümleriyle dikkatleri üzerine çeken Hadise, daha yarışma yapılmadan gazetelerde çeşitli vesilelerle yer almaya, kıyafeti, dansları ve şarkı klipleriyle şimdiden tartışma konusu olmaya başladı. Bu yıl zorlu rakiplerle de karşılaşacak Hadise, 12 Mayısta yarı finale katılacak.