Türkiye'nin depremden çıkardığı tek ders

Depremin ardından birkaç saatte binlerce kişilik ekip Van'a gönderildi. Depremden 102 saat sonra çıkarılan İmdat'la birlikte toplam 186 kişi enkaz altından sağ kurtarıldı.

Van'ı vuran Erciş'i yıkan deprem bize 1999 Marmara Depremi'nden bu yana tek konuyu çok iyi öğrendiğimizi gösterdi. Aradan geçen 12 yılda yaşadığı binaları güçlendirmeyen, yeni binalarda malzemeden çalmaya devam eden, çadır ve yardım dağıtımında büyük sorunlar yaşayan Türkiye Van depreminde en yüksek notu arama ve kurtarmadan aldı. Peki kurtarma konusunda büyük kargaşa yaşanan 1999 Marmara depreminden bu yana neler oldu?

SİSTEM DEĞİŞTİ

1999'da afet anında kurtarma çalışmalarını yönetecek 3 genel müdürlük vardı. Bunlar, Afet İşleri, Sivil Savunma ve Türkiye Afet ve Acil Durum Genel Müdürlüğü'ydü. Üçünün yerine Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) kuruldu. Peki deprem günü ne yaşandı? Ankara'daki AFAD acil olarak toplandı. Deprem bölgesi Kandilli'den öğrenildi. Van'ın güneyinde kalan Hakkari, Bitlis, Şırnak illerindeki kurtarma birlikleri Van merkeze, kuzeydeki iller, Ağrı, Erzurum, Kars illerindeki ekipler de Erciş'e yönlendirildi. Karayoluyla ulaşacak timlerin koordinasyonu bu şekilde yapıldıktan sonra sıra uçak ile ulaşıma geldi.

MERKEZ HAVALİMANI

Vatan'ın haberine göre, İstanbul, Ankara, İzmir gibi illerdeki koordinasyon daha farklı sağlandı. AFAD tarafından bölgeye gidecek ekiplere bilgi verildi. THY ve Türk Silahlı Kuvvetleri ile bağlantıya geçilerek uçaklar ayarlandı. Yakın iller de bu uçaklara yönlendirildi. Örneğin İstanbul için operasyon merkezi Atatürk Havalimanı olarak belirlendi. Kocaeli, Bursa, Sakarya'daki ekipler İstanbul'da toplandı.

EKİPLER ANKARA'DAN YÖNLENDİRİLDİ

Ekipler Atatürk Havalimanı'nda buluştuktan sonra AFAD'ın ayarladığı uçaklara, İstanbul AFAD Müdürlüğü ekiplerinin koordinasyonunda ekipler teker teker bindirildi. AFAD tarafından gönderilen listeye göre uçağa alım yapıldı. Bu organizasyon ile Van'a İstanbul'dan 3 uçak kaldırıldı. Genel organizasyon Ankara'daki AFAD tarafından yapılırken Van'daki AFAD ise yerel organizasyonu yaptı. Daha uçaklar havadayken kaç ekibin ve kişinin bölgeye geldiği bilgisi verildi. Uçaklar ulaşmadan da hangi ekibin hangi enkaza gideceği belirlendi.

İLK EKİP 3.5 SAAT SONRA ORADA

İlk ekipler bölgeye depremdem 3.5 saat sonra ulaşarak ilk enkazın başına geçti. İstanbul'da Başbakanlık'ın hazırlattığı uçağa tonlarca ağırlıktaki malzemeleriyle binen kurtarmacıların ilk grubu ise yaklaşık 5 saat sonra kurtarma faaliyetlerine başlayarak enkaz altındaki canlı vatandaşlarımıza ulaştı.

ENKAZDA OPERASYON

Depremde Ulusal Medikal Kurtarma Ekibi (UMKE) dikkat çekti. Dünyada ilk kez Türkiye'de kurulan gönüllü sağlık personeli bulunan UMKE enkaz altında ulaşılan yaralılara ilk müdahaleyi yaparak canlı kurtarılan depremzede sayısının artmasına destek oldu. UMKE ekipleri enkazda ulaşılan yaralılara ilk müdahale, ufak operasyon dışında damar yolu açmak, serum takmak, uzuv keserek canlı kurtarmak gibi önemli işlere imza attı.

MADENCİLER GÖZDE

Ayrıca bir çok özel şirket, dernek ve üniversite bünyesinde kurulan kurtarma ekiplerinde görev yapan personel de canlı kurtarılan depremzede sayısının artmasını olanak sağladı. 1999'da depremde enkazlara girecek tek kurum AKUT'ken şimdi bir çok profesyonel kurtarma ekibi enkaz başında çalışmalara destek verdi. Bölgede bütün arama kurtarma ekiplerinden farklı olarak çalışan tek ekip ise Türkiye Taş Kömürü Kurumu'na bağlı madencilerdi. Madenciler enkazlara yukardan ulaşmaya çalışan ekiplerin aksine görev yaptıkları enkazlara genelde yandan girerek diğer ekiplerinde daha rahat çalışmasına olanak sağladı.