Türkiye'den Talabani'ye soğuk duş

Milliyet'ten Utku Çakırözer'in haberine göre Türkiye, Irak'taki geçici yönetimin dönem başkanlığını yapan Irak Kürdistan Yurtseverler Birliği Başkanı (KYB) Celal Talabani'nin ülkesine dönmek için uçak talebini reddetti. Hilton Oteli'nde saatlerce Türkiye'nin uçak ayarlamasını bekleyen Talabani, Dışişleri Bakanlığı'ndan olumlu yanıt alamayınca, dün sabah İran'ın gönderdiği uçakla Tahran üzerinden Bağdat'a döndü. İran'daki temaslarının ardından 19 Kasım'da Mahan Havayolları'na ait İran uçağıyla Ankara'ya gelen Talabani, önceki gün Dışişleri Bakanlığı'ndan "Beni getiren uçak geri dönmüş. Bağdat'a gitmeme yardım edin" talebinde bulundu. Hani liderdin! Talabani'nin isteği Dışişleri Bakanlığı'nca "iyi niyetli" bulunmayarak kabul edilmedi. Talabani'nin Türkiye'ye ayağını bastığı andan itibaren "Başbakan" imajı verme çabalarını hatırlatan yetkililer, "Madem lidermiş gibi şov yapıyor, o zaman dönüş uçağını da ona yakışır şekilde ayarlaması gerekirdi. Herhalde Türkiye'nin geçmişte bazı yabancı devlet adamlarına yaptığı gibi kendisine de özel uçak tahsis etmesini hayal ediyordu" değerlendirmesini yaptı. Dışişleri Bakanlığı da Iraklı yetkililere "Yapabileceğimiz bir şey yok. Dönüş konusunu kendiniz halledeceksiniz" yanıtını verdi. Otelde bekledi Ankara'daki programı önceki gün sabah 11.00'de sona eren Talabani, son ana kadar Türkiye'nin uçak temin etmesini bekledi. Ancak Dışişleri'nin isteksiz tavrı değişmeyince, Tahran'la temasa geçerek uçak istemek zorunda kaldı. Dışişleri ve İran'la yürütülen görüşmelerde sonuç alınamayınca Talabani, Türkiye'den ayrılamadı. Tüm günü Hilton Oteli'ndeki odalarında, lobide geçiren Talabani ile konsey üyeleri, dün sabah İran'dan gelen uçakla önce Tahran'a, oradan da karayoluyla Bağdat'a gitti. Masrafları Türkiye'den Talabani'ye uçak tahsis etmeyen Dışişleri, 40 kişilik Irak heyetinin Hilton Oteli'nde kaldığı ekstra gecenin masraflarını ise üstlenmek zorunda kaldı. Türkiye'nin Irak politikası çöktü KYB lideri Celal Talabani'nin Ankara'ya Irak Geçici Hükümet Konseyi Dönem Başkanı olarak ziyarette bulunması, başkentte "Ankara'nın Irak politikası çöktü" yorumlarına neden oldu. 1 Mart tezkeresinin TBMM'de kabul edilmeyişinin ardından Irak'ta yaşanan gelişmelere Ankara'nın "müdahil" olamaması ve Talabani'nin Ankara ziyaretinde iftar yemekleri vermesinden, Başbakanlık merdivenleri önündeki açıklama yapmasına kadar uzanan mesaisi, birçok diplomat, asker ve kamuoyu oluşmasına katkıda bulunan bazı çevrelerde tepkiyle karşılandı. Kulislerdeki ortak tepki, Ankara'nın Irak politikalarının çöktüğü noktasında birleşirken, Tahran'ın Talabani'ye uçak göndererek sahip çıkması, "İran, Irak politikaları konusunda Türkiye'nin önüne geçti" değerlendirmesine neden oldu. Türkiye'de Irak'taki yeniden yapılanmanın etnik mi yoksa coğrafi federasyona mı dayalı olacağı tartışılırken, Ankara'nın yeniden yapılanmanın çok ötesinde kendi kendine saptamalarda bulunması da dış politikaya yönelik eleştirilere yol açtı.