Türkiye'deki et krizi Avrupa'ya sıçradı

Et ve Balık Kurumu dışında özel sektöre de canlı hayvan ithalatı için izin verilmesi, hayvan temini için başvurulan yakın pazarlarda da fiyatların artmasına neden olmaya başladı.

Canlı hayvan ithal edilmesine izin verilen ülkeler listesinde en çok tercih edilen Macaristan'da et fiyatları yükselişe geçti. Geçen nisan ayı sonuna kadar Macaristan'da canlı hayvanın kilo fiyatı 1.5 ile 1.7 euro arasında değişirken, söz konusu iznin çıkmasıyla birlikte fiyatlar 2.6 ile 3 euro seviyesine çıkmış durumda. 

MACARİSTAN'IN DA DENGESİNİ BOZDUK 

Canlı hayvan ithali için bir süreden beri araştırmalarını sürdüren Etçi Et Yönetim Kurulu Başkanı Emin Arslan, Macaristan'ın da fiyat artışı ile yüz yüze kaldığını söylerken; Erşan Et ve Et Ürünleri AŞ'nin yöneticisi Yusuf Büyükbaş ise "Macaristan, Estonya, Letonya gibi ülkelerde ithalat için araştırmalar yapıyoruz. Ancak fiyatlar artmış durumda, hayvan alımı için kolları sıvayan kimi firmalar ya eli boş dönecek ya da az hayvan getirebilecek" diye konuştu. İthalat için izin verilen ülke ve bölge sayısı sınırlı. Uruguay, Şili, Yeni Zelanda gibi uzak ülkelerin yanı sıra ithalatın yapılabileceği yakın pazarlar arasında ise Estonya, Litvanya, Letonya ve Macaristan yer alıyor. Ancak sektör kaynakları, Macaristan dışındaki yakın pazarlar arasında yer alan diğer üç ülkenin oldukça küçük olduğunu ve talebe cevap veremeyeceğini belirtiyor. Bu nedenle de ithalat için ilk kapısı çalınan ülke Macaristan oluyor.

Macaristan, EBK'nın gerçekleştirdiği ihalelerin tamamına yakınını alan Ürdün'lü Hicazi Grubu'nun, ithalat için kolları sıvayan Etçi Et, Kayarlar Et, Etbank, Erşan Et ve perakendecilerin kurduğu Fayda AŞ gibi özel sektör firmalarının öncelikli adresi. Aynı zamanda Avrupa'ya da hayvan temin eden, Türkiye'den gelen yoğun talebin etkisiyle fiyatların yükselişe geçtiği Macaristan'da bir süredir canlı hayvan ithalatı için araştırma yaptıklarını belirten Etçi Et Yönetim Kurulu Başkanı Emin Arslan, "Pek çok ülkedeki fiyat hareketlerini aylardır mercek altına aldık. Macaristan'da nisan ayında 1.5 euro seviyesindeki canlı hayvanın kilosu 3 euroya çıktı. Bize yakın diğer üç pazar olan Estonya, Litvanya ve Letonya'da ise hayvan bulunamıyor. Bu nedenle Macaristan'ın fiyat dengesini de bozduk" dedi. İzin verilen Uruguay, Şili gibi ülkelere gitmenin ise çok maliyetli olduğunu altını çizen Arslan, sorunun çözümü için hayvan yoğunluğunun bulunduğu belli başlı Avrupa ülkelerine de izin verilmesi gerektiğini söyledi. Canlı hayvan ithali için bir süreden beri Macaristan, Estonya Letonya gibi ülkelerde incelemelerde bulunduklarını söyleyen Erşan Et ve Et Ürünleri AŞ'nin yöneticisi Yusuf Büyükbaş ise "Bu ülkelerde de hayvan bulamıyoruz. Fiyatlar artmış durumda, hayvan alımı için kolları sıvayan kimi firmalar ya eli boş dönecek, kimi de daha az hayvan getirebilecek" dedi. İthalata rağmen Türkiye'de et fiyatlarının düşmediğine işaret eden Büyükbaş "Çok değil önümüzdeki günlerde bu fiyatları da arar duruma geleceğiz. Önümüz kurban. Çok ciddi bir sorun ile karşı karşıya kalabiliriz. Global ölçekte de sorun büyük. Kurban bayramı nedeni ile Suudi Arabistan'ın 7 milyon kurbanlık hayvana ihtiyacı var. Bu rakam tüm dünyadaki dengeleri bozabilecek türden" diye konuştu.

Önümüzdeki günlerde Macaristan'a 2 bin hayvan ithalatı için gideceğini söyleyen Etbank'ın sahibi Haken Başer de yükselen fiyatlardan yakınıyor. Başer, "Yabancıların insafına kaldık. 1.5 euro seviyesindeki fiyatlar şimdilerde 3-3.1 euro seviyesine çıkmış durumda" dedi.