Türkiye'de böbrek nakli bekleyen hasta sayısı

Türk Böbrek Vakfı Başkanı Prof. Dr. Timur Erk, böbrek hastalıklarının, böbreklerin çalışma performanslarına göre değerlendirilen 5 evreden oluştuğunu söyledi.

Böbrek hastalıklarında, böbreklerde oluşan hasarların genelde giderilemediğine dikkati çeken Erk, erken evredeki teşhislerde hastanın yakalandığı evrede kalması için çeşitli tedavi seçeneklerinin uygulandığını anlattı.

Erk, 5. evrenin böbreklerin hiç çalışmaması şeklinde tanımlanan son dönem kronik böbrek yetmezliği (diyaliz) olduğunu ve bu durumun geri dönüşü bulunmadığını dile getirdi. Böbrek hastalıklarının ilk 3 evresinde farkındalığın çok az olduğunu vurgulayan Erk, yaygın olarak 4. evreden itibaren belirtilerinin ortaya çıktığını dile getirdi. 

71 BİNDEN FAZLA KRONİK HASTA VAR

Sağlık Bakanlığı ve Türk Nefroloji Derneğince Türkiye'de yapılan saha araştırmalarında, erken evre böbrek hastalıkları dahil toplam risk oranının ortalama yüzde 17 olduğunu belirten Erk, Türkiye'de diyaliz tedavisi gören 60 bin kişi bulunduğu bilgisini verdi. Erk, "Böbrek nakli olmuş 11 bin kişi var. Toplam 71 binden fazla son dönem kronik böbrek hastası bulunuyor." dedi.

Çok sayıda hastanın nakil için sıra beklediğini ifade eden Timur Erk, "Sağlık Bakanlığı Ulusal Organ Bekleme Listesi'nde 23 binden fazla kayıtlı son dönem kronik böbrek yetmezliği hastası bulunmaktadır." sözlerine yer verdi. Erk, bu hastaların tamamının canlı vericileri olmadığı için kadavradan organ bağışı beklemek zorunda kaldığını ifade etti.

Son 5 yılda kadavra donörden gerçekleştirilen böbrek nakli sayısının nispi olarak arttığını ifade eden Erk, şunları belirtti:

"2016 yılında toplam 780 kadavradan böbrek nakli gerçekleşti. Ancak böbrek bekleyen 23 binden fazla hasta olduğu düşünüldüğünde, kadavra donörden gerçekleşen nakil sayısı halen ihtiyaçların çok uzağında. Beyin ölümü gerçekleşmiş kadavra donörlerden nakil için alınan aile izinlerine bakıldığında ise son 4 yılda ortalama yüzde 22-23 seviyelerindeki onay oranı, 2016 yılında yüzde 28'lere çıkabildi. 2016'da bin 988 beyin ölümü tespitinde 563 kadavra donör için aileleri izin verdi."

TUZ VE ŞEKER TÜKETİMİNE DİKKAT

Erk, böbrek sağlığını olumsuz etkileyen faktörlerin başında diyabet, hipertansiyon ve obezitenin geldiğine işaret ederek, metabolik sendrom, aktif sigara kullanımı ve genetik faktörlerin de böbrek hastalıklarına yol açtığını aktardı.

Böbrek sağlığının korunabilmesi için alınabilecek tedbirler hakkında bilgi veren Erk, sağlıklı ve dengeli beslenme, tuz ve şeker tüketimine dikkat edilmesi, düzenli tansiyon ölçümü yapılması, kilo kontrolünün sağlanması, hareketli yaşam ve sporun yaşam biçimi içinde yer alması, bilinçli ilaç ve vitamin kullanılması gerektiğine işaret etti.

Özellikle gün içinde yeterli su ve sıvı tüketilmesi, uyku düzenine özen gösterilmesi gerektiğini belirten Timur Erk, sigara kullanımından kaçınılması gerektiğini de vurguladı. 

Düzenli olarak yılda en az bir defa kreatinin testi ile birlikte uzman doktor kontrolü yapılması gerektiğini ifade eden Erk, böylece belirti vermeyen erken evrede bir böbrek hastalığı varsa, erken teşhis edilebileceğini dile getirdi.