Türkiye üretti dünyada bir ilk! Zamandan tasarruf sağlıyor
Abone olTUSAŞ Motor Sanayii AŞ'de (TEI) görevli kalite mühendislerinin geliştirdiği yerli yazılım, yeni nesil yolcu uçaklarında motorun ağırlığını azaltıp yakıt verimliliği sağlayan blisklerin daha önce mekanik yöntemlerle gerçekleştirilen ölçümlerinin optik olarak yapılmasına imkan sağlayarak zamandan da tasarruf sağlıyor.
TEI Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mahmut
Faruk Akşit, TEI'nin kendi motorlarını geliştirme konusunda son
yıllarda ciddi bir atılım gerçekleştirdiğini, son 7 yılda irili
ufaklı 10 kadar farklı milli motoru geliştirip, tasarlayıp ve
üreterek çalıştırdıklarını söyledi. Kovid-19 salgını öncesindeki 2
yılda art arda dünya genelindeki orijinal motor üreticileri
tarafından "dünyadaki en iyi tedarikçi" seçildiklerini dile getiren
Akşit, "Kalite süreçlerinde kendi yenilikçi ve öncü
teknolojilerimizi geliştiriyoruz. Blisk kompresör teknolojiyle
üretilmiş bir kompresör kademesi görüyorsunuz. Bu yeni nesil yolcu
uçaklarında kullanılan bir teknolojidir." dedi.
"Eskiden türbin, kompresör kanatçıkları tek tek üretilip
diziliyordu" diyen Akşit "Kompresör kanatçıklarını, yeni
teknolojiyle yekpare bir metalden tek tek işleyerek ince, bu kadar
hassasiyetle ve yüzey kalitesiyle işleyebilen dünyada bir elin
parmaklarını geçmeyecek firmalardan birisiyiz. Bunların kalite
denetimlerini de kendimiz yaptığı ölçüm yazılımıyla
gerçekleştiriyoruz. Bu yazılım otomatik olarak bliskin çok hassas
boyut kısıtları olan yerleri otomatik olarak tarayıp, raporlayarak
kalite standartlarına uygun üretilip üretilmediğini denetliyor."
ifadelerini kullandı.
"Optik kalite ölçümünde dünyada öncüyüz"
Mahmut Akşit, optik ölçüm yöntemlerinin dünyada geliştiğini
belirterek, "Yerli yazılımla, optik yöntemleri kalite ölçüm
süreçlerine uyarladık. Söz konusu süreci havacılık motorlarında
onaylattık. Artık optik yöntemlerle, mekanik yöntemlerle
yapabildiğimiz kalite ölçümünün üzerine bile çıktığımızı
ispatladık. General Electric dahi yerli yazılımla geliştirdiğimiz
optik kalite ölçümünü nasıl yaptığımızı soruyor. Bu yöntem kendi
know-how'ımız. TEI'nin kalite mühendislerinin geliştirdiği yerli
yazılıma sahip optik kalite ölçümünde dünyada öncüyüz. Kaliteli ve
tekrarlanabilir şekilde yapabilen ilk firmayız. Bliskin her bir
kanatçığını tek tek tarayıp ölçüyor. Söz konusu ölçümü optik olarak
yapabilmenin avantajı hızlı olabilmesidir. Bu da bizi rekabetçi
yapıyor. Eskiden 1-2 günde yapılabilen blisk kontrolü, bizim
geliştirdiğimiz optik ölçümle 3-4 saate kadar düştü. Bu arada,
yetkililerin onaylayacağı kalitede sertifika raporunu da
çıkartabiliyoruz." diye konuştu.
"Dünyada bunu yapabilen ilk şirketiz"
Akşit, "Mekanik ve dokunarak ölçme yöntemlerinde çok hassas ölçüm
alınıyor ancak dokunmadığımız yerlerden ölçüm alamıyorsunuz. Süreyi
optimize etmek için yüzeyin her tarafına dokunmanız çok uzun süre
alacağı için teknik şartnamede verilen sadece hassas ve kritik
yerleri muhakkak ölçüyorsunuz. Geliştirdiğimiz optik ölçüm
yöntemiyle bütün yüzeyin bütün ölçümü bir anda elinizde oluyor.
Dünyada bunu yapabilen ilk şirketiz." ifadelerini kullandı.
"Orijinal motor üreticiler grubuna çıktık"
Bazı motorların seri üretim çalışmalarının devam ettiğini dile
getiren Akşit, "TEI olarak kendi ürettiğimiz motorlarla tedarikçi
liginden orijinal motor üreticiler grubuna çıktık. İlk Gökbey
helikopterimizin motoru uçuşunu yaptığı anda bu geçişi tamamlamış
olacağız. Hepimizin bildiği Boeing 737 ve Airbus A320 sınıfı ile
Çinli Comac C919 gibi uçakların motorlarında, yani dünyada en çok
satan ve bu piyasada bu uçaklar segmentinde yüzde 70'in üzerinde
paya sahip olan LEAP motorunda dünya genelindeki en büyük motor
parça tedarikçiyiz. En çok satan motorun en büyük parça
tedarikçisiyiz. Boeing Dreamliner gibi yeni nesil, büyük yolcu
uçaklarında da yeni nesil GEnx motoru kullanılıyor. TEI dünya
genelinde de GEnx motorlarında da en büyük parça tedarikçisidir. 7
yıl önce siparişlerimiz toplamı yaklaşık 1 milyar dolardı. Şu an
itibarıyla Kovid-19 salgını sürecine rağmen 6 milyar dolar
civarında siparişe ulaştık." dedi. Akşit, kalite üretim, rekabetçi
fiyat ve zamanında teslimin buluşmasıyla siparişler ile büyümenin
bir arada geldiğini de sözlerine ekledi.