Türkiye sessizce değişiyor
Abone olHantal devlet yapısından kurtulmanın hedeflendiği bu yasalarda artık Ankara, rahat bir nefes alacak.
bir değişimi gerçekleştiriyor.Önümüzdeki günlerde TBMM'de
kanunlaşması beklenen Kamu Yönetimi, İl Özel İdareler, Belediyeler
ve Büyükşehir Belediyeleri Kanun tasarılarıyla Türkiye kendisini
hem AB üyeliğine hazırlıyor hem de kamu alanı daraltılıyor. Hantal
devlet ve bürokrasi yapısından kurtulmanın hedeflendiği bu
yasalarda artık Ankara, her sorunun çözüldüğü il olmaktan çıkacak.
Ayrıca yerel yönetimlerde tam bir demokratik istem hakim olacak.
KAMU YÖNETİMİYLE NELER GETİRİLİYOR TBMM Genel Kurulu'nda bir süre
önce tartışmalara rağmen önemli bir bölümü kanunlaşan Kamu Yönetimi
Kanunu Tasarısı'yla Genelkurmay Başkanlığı, Dışişleri Bakanlığı,
Milli Savunma Bakanlığı, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği
ve MİT Müsteşarlığı'nın teşkilatlanmaları, özellikleri gereğince
yeni düzenlemede yer alan merkezi idarenin yeniden örgütlenmesi ve
denetlenmesi kısmına ilişkin düzenlemeler bakımından yasa kapsamı
dışında tutuluyor. Tasarı ile merkezi idarenin görev, yetki ve
sorumlulukları yeniden düzenleniyor. Merkezi idare, ulusal
politikaları ve genel standartları belirleyecek. Adalet, savunma,
güvenlik, istihbarat, dış ilişkiler ve dış politika hizmetleri,
maliye, hazine, dış ticaret, gümrük hizmetleri ile piyasalara
ilişkin düzenleme hizmetleri merkezi idarece gerçekleştirilecek.
Ayrıca, eğitim, öğretim birliğinin sağlanması, müfredat, din,
sosyal güvenlik, tapu kadastro, nüfus ve vatandaşlık hizmetleri,
acil durum hizmetleri merkezi idare tarafından yerine getirilecek.
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcıları'nın sayısı en fazla üç
olarak öngörülürken, halen 17 olan ve AK Parti Hükümeti tarafından
yedisi kullanılan devlet bakanlıklarının sayısı, yeni tasarıda en
fazla sekiz olarak düzenleniyor. Üst düzey görevler, hükümetin
görev süresi ile eşdeğer tutuluyor. Bu hüküm kadrolaşmaya neden
olacağı gerekçesiyle eleştirilirken, kamu yönetimi uzmanları her
hükümetin göreve geldiğinde zaten kadrolaşma yaptığını belirterek
yasa ile bir bakıma bu uygulamanın "adının konmuş olacağını"
söylüyorlar. Hükümetin görevi sona erdiğinde, müsteşarlar ile
başkanlık ve genel müdürlük şeklinde kurulan bağlı ve ilgili
kuruluşların başkan veya genel müdürlerinden seçimle göreve
gelmeyenlerin görevi kendiliğinden sona erecek. Bu kişiler,
yerlerine yeni atama yapılıncaya kadar görevlerini sürdürecekler.
Görevleri sona erenler, başka bir göreve atanmadıkları takdirde,
özlük hakları saklı tutularak ve kadro şartı aranmaksızın bakanlık
müşavirliğine atanacak. Dışişleri Bakanlığı ve TİKA dışındaki
bakanlık ve kuruluşlar yurtdışı teşkilat kuramayacak. Tasarıda yer
alan geçici bir madde ile de Dışişleri Bakanlığı ve TİKA hariç,
diğer tüm kamu kurum ve kuruluşlarının yurtdışı teşkilatları bu
yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren kaldırılacak. Bakanlık
ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının hangilerinin, hangi ülkelerde
yurtdışı hizmet sunacağı bakanlar kurulunca belirlenecek. Bu tür
yurtdışı hizmetleri yürütecek personel, dışişleri kadrolarında
belirli sürelerle görevlendirilecekler. Bu durumda, yeni yasanın
yürürlüğe girmesi ile birlikte yurtdışı görevlendirmeler yeniden
belirlenecek ve yeni atamalar yapılacak. Yeni düzenlemenin
yasalaşması durumunda, trafik hizmetleri belediyelere devredilecek.
Ayrıca Milli Eğitim Bakanlığı taşra teşkilatının görev ve yetkileri
ile bina, okul, araç ve gereçleri, Sağlık Bakanlığı'na bağlı sağlık
ocağı ve dispanserler, Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı olan ve
ulusal nitelikli olmayan kütüphane, müze ve kültür binaları ve
Çevre Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı ile Bayındırlık Bakanlığı'nın taşra teşkilatları il özel
idarelerine devredilecek. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme
Kurumu, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü'nün taşra teşkilatları
belediyelere, belediye olmayan yerlerde ise il özel idarelerine
devredilecek. Yeni tasarı ile daha önce olmayan halk denetçisi
sistemi getiriliyor. Her ilde gerçek ve tüzel kişilerin kamu ile
ilgili anlaşmazlıklarının çözümüne yardımcı olmak amacıyla bir halk
denetçisi seçilecek. Halk denetçisi, il genel meclisinin üçte
ikisinin çoğunluk kararı ile dört yıllığına seçilecek. Halk
denetçisinin tüm raporları kamuoyuna açık olacak, gizli
tutulamayacak. YEREL YÖNETİMDE REFORM TBMM'ye geçtiğimiz hafta
sunulan Belediye Kanunu Tasarısı, Büyükşehir Belediye Kanunu
Tasarısı ve İl Özel İdare Kanunu Tasarısı komisyonlarda 28 Mart
tarihinden, yani seçimlerden sonra ele alınacak. Belediye ile
mahalli idare birliklerini kapsayan Belediye Kanunu Tasarısı'yla
getirilen yenilikler ana hatlarıyla şöyle: "- Belediye
kurulabilmesi için gerekli olan nüfus şartı 2 binden 5 bine
çıkarılıyor. - İçme ve kullanma suyu havzaları ile sit ve diğer
koruma alanlarının dışında kurulu bir belediyenin sınırlarına,
meskun sahası 5 bin metreden daha yakın olan yerleşim yerlerinde
belediye kurulamayacak. - Mevzuata (Hemşehri hukuku) kavramı
getiriliyor. Böylece, herkes ikamet ettiği belde ile ilgili
belediye karar ve hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri
hakkında bilgilenme ve belediye idaresinin yardımlarından
faydalanma hakkına kavuşacak. - Belediyelerin görevleri de yeniden
düzenlenirken, belediyelere motorlu taşıt muayene ve emisyon ölçümü
yapmak veya yaptırmak görevi veriliyor. Daha önce kaymakamlıklara
ait olan İkinci ve üçüncü sınıf gayrisıhhi müesseselerle içkili
yerlerle ilgili düzenlemelerin yapılarak ruhsatlandırılması
belediyelerin yetkileri arasına katılıyor. - Belediye başkanı,
görevinin devamı süresince, siyasi parti teşkilatlarının yürütme
organlarında görev alamayacak, profesyonel spor klüplerinde
başkanlık veya yöneticilik yapamayacak. - Tasarıda, belediye
başkanlarına, beldenin nüfusuna göre, bugünkü rakamlar itibariyle 1
milyar 92 milyon 600 bin ile 7 milyar 284 milyon arasında değişen
miktarlarda aylık brüt ödenek verilecek. Belediye başkanı yılda en
fazla 30 gün izin kullanabilecek. En aza iki yıl başkanlık
yapanlar, önceki durumlarına bakılmaksızın Emekli Sandığı ile
ilişkilendirilerek emekli edilecek. - İl belediyeleri ile nüfusu 30
bin ve üzerinde olan diğer belediyelerde zorunlu olarak stratejik
plan yapılacak. - Belediye başkanlığının sona ermesine ilişkin
koşullardan birisinin gerçekleştiğinin saptanması durumunda
İçişleri Bakanlığının başvurusu üzerine Danıştay kararıyla ilgili
Belediye Başkanının başkanlık sıfatı sona erecek. - Eskisinden
farklı olarak görevden uzaklaştırılan belediye başkanına, görevden
uzak kaldığı sürece aylık ödeneğinin üçte ikisi ödenecek, ayrıca bu
süre içinde diğer sosyal hak ve yardımlardan faydalanmaya da devam
edecek. - Belediyelerin yıllık toplam personel giderleri,
gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin Vergi Usul Kanununda
belirlenen yeniden değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak
miktarın yüzde 30'unu aşamayacak. - İllerde belediyenin desteğiyle,
belediye meclisi ve il genel meclisi üyelerinin, kamu kurumu
niteliğindeki meslek kuruluşlarının, sendika temsilcilerinin, varsa
üniversite temsilcilerinin, mahalle muhtarlarının, ilgili sivil
toplum kuruluş temsilcileriyle kamu kurum ve kuruluşları
temsilcilerinin katılımıyla kent konseyi oluşturulacak. Konsey,
kent yaşamında; insan hak ve hukukunun korunması, sürdürülebilir
kalkınma, çevreye duyarlılık, sosyal dayanışma, saydamlık, hesap
sorma ve hesap verme, katılım ve yerinden yönetim ilkelerini
geliştirmeye çalışacak. - Nazım imar planları içinde kalan
Hazine'ye ait arazi ve arsalar, bedelsiz olarak belediyelere
devredilecek ve toplu konut ve şehircilik hizmetlerinde
kullanabilecekler". Büyükşehirlerle ilgili yasa tarasıyla da
kendileri tarafından yapılan ve işletilen yerlere ruhsat verip,
denetleyebilmeleri imkanı geteriliyor. Ayrıca Büyükşehir
Belediyelerine, ilçe ve ilk kademe belediyelerinin imar
uygulamalarını denetleme yetkisi de veriliyor. Büyükşehir Belediye
başkanlarına 10 adet üniversite mezunu danışman görevlendirme
yetkisi veriliyor. İl Özel İdareleri Yasa Tasarısıyla da artık il
genel meclislerinde başkanlık valilerden alınıyor ve kendi
içlerinden seçilen birisinin başkanlık yapması hükmü getiriliyor.
Valinin, hukuka aykırı gördüğü kararı geri göndermesi durumunda il
genel meclisi saltçoğunlukla kararında ısrara edebilecek. İl genel
meclisleri halk denetçilerini seçecek.