Türkiye insani gelişmişlikte 88'inci

UNDP'nın İnsani Gelişmişlik sıralamasında, 2001 krizi nedeniyle 2003 yılında 96’ncılığa kadar düşen Türkiye yeniden 88’inciliğe yükseldi. Rusya, Kolombiya, Brezilya gibi ülkeler Türkiye'nin üzerinde bulunuyor. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) "2004 İnsani Gelişme Raporu" açıklandı. UNDP’nin her yıl açıkladığı raporda, BM’ye üye 175 ülke ile Hong-Kong ve Filistin, ekonomik durum, sağlık ve eğitim hizmetleri, kadınlarla ilgili gelişmeler ve benzeri bir çok gösterge kullanılarak sıralanıyor. UNDP’nin bu yılki sıralamasında ülkelerin 2002 yılına ilişkin ekonomik ve sosyal verileri kullanıldı. "2003 İnsani Gelişme Raporu", Türkiye’nin tarihinin en ağır krizini yaşadığı 2001 yılı verileri esas alınarak yapıldığı için, 2002 yılında yapılan ve 2000 yılı verilerinin esas alındığı sıralamada 85’inci olan Türkiye geçen yıl 96’ncılığa düşmüştü. Türkiye bu yılki sıralamada ise 88’inciliğe yükseldi. Buna rağmen yine kriz öncesi düzeyine çıkamadı. UNDP söz konusu değerlendirmede ülkeleri "Yüksek İnsani Gelişmişlik", "Orta İnsani Gelişmişlik" ve "Düşük İnsani Gelişmişlik" olarak üç ayrı kategoriye ayırıyor. Türkiye, toplam 86 ülkenin yer aldığı Orta İnsani Gelişmişlik Kategorisi’nde yer alıyor. Yüksek İnsani Gelişmişlik kategorisinde 55, Düşük İnsani Gelişmişlik Kategorisinde ise 36 ülke bulunuyor. İnsani gelişmişlikte ilk sırayı geçen yıl olduğu gibi bu yıl da 0.944 endeks değeriyle Norveç aldı. Norveç’i 0.942’yle Avusturalya, 0.941’le İsveç izledi. Türkiye’nin endeks değeri ise 0.734 olarak hesaplandı. Norveç, İzlanda ve İsveç’ten sonra ise sırasıyla Kanada, Hollanda, Belçika, İzlanda, ABD, Japonya, İrlanda, İsviçre, İngiltere, Finlandiya, Avusturya, Lüksemburg, Fransa, Danimarka, Yeni Zellanda, Almanya, İspanya, İtalya, israil, Hong-Kong, Yunanistan, Singapur, Portekiz, Slovenya gibi ülkeler izliyor. Bulgaristan, Rusya Federasyonu, Libya, Malezya, Makedonya, Panama, Arnavutluk, Surinam, Romanya, Ukrayna, Brezilya, Kazakistan, Ermenistan, Türkmenistan gibi ülkeler, Türkiye ile Orta İnsani Gelişmişlik kategorisinde yer almakla birlikte Türkiye’nin üzerinde bulunuyorlar. UNDP’nin raporuna göre Türkiye’nin altında ise Ürdün, Çin, Azerbaycan, Tunus, Gürcistan, İran, El Salvador ve benzeri ülkeler yer alıyor. TÜRKİYE’YE İLİŞKİN GÖSTERGELER Raporda yer alan verilere göre, Türkiye "OECD’ye üye ülkeler" arasında orta gelişmişlik düzeyinde kalan tek ülke konumunda bulunuyor. İlk sıradaki Norveç’te 78.9 yıl olan doğuştan sonra ortalama yaşam beklentisi Türkiye’de 70.4 yıl düzeyinde kalıyor. 15 yaş ve üzerindekilerin yüzde 86.5’i okma yazma biliyor. İlk sıralardaki bir çok ülkede bu oran yüzde 100 düzeyinde seyrediyor. Satınalma gücü paritesine göre ilk sıradaki Norveç’te 36 bin 600 dolar olarak hesaplanan satınalma güçü paritesine göre kişi başına gelir Türkiye’de ise 6 bin 390 dolar olarak belirleniyor. Türkiye nüfusunun yüzde 2’si günlük 1 doların, yüzde 10.2’si ise günlük 2 doların altında bir gelirle geçiniyor. Beş yaşın altındaki çocukların yüzde 13.5’i olması gereken kilodan daha düşük bir kiloda bulunuyor. Nüfusun yüzde 18’i iyileştirilmiş su kaynaklarına ulaşamıyor. Türkiye’de her 1000 kişiye 281 sabit telefon, 347 mobil telefon düşüyor. Her bin kişiden ancak 72’si internet kullanıyor. Kaynak: Hürriyet