Türkiye için Avrupa'da kritik hafta

Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nin (AKPM) gelecek hafta yapılacak toplantılarında, Türkiye üzerindeki denetim sürecinin kaldırılıp kaldırılmayacağına karar verilecek. AKPM Denetim Komisyonu'nun, Paris'te Şubat ayı başında yaptığı toplantıda, Türkiye ile ilgili denetim sürecinin kaldırılması kabul edilmiş ve bu konuda hazırlanan rapor ile karar tasarısının son kez oylanmak üzere genel kurula gönderilmesi kararlaştırılmıştı. REFORMLARA ÖVGÜ Türkiye raportörlerinin hazırladığı raporlar ve buna bağlı tavsiye karar tasarısının genel kurulda Perşembe günü oylanması bekleniyor. Rapor ve tavsiye kararında, son üç yıl içinde Türkiye'nin insan hakları ve demokrasi alanında önemli reformlar yaptığı belirtilerek, denetim sürecinin artık kaldırılması isteniyor. Türkiye'nin sürdürdüğü reform çalışmalarına destek vermesi istenilen raporda, özellikle polis ve yargıçların eğitimi ve cezaevlerinin yeniden yapılanması konularında bu yardımın gerçekleşebileceği kaydediliyor. Raporda, yapılacak yeni yasal düzenlemeler konusunda da, Avrupa Konseyi'nin uzmanlarını görevlendirerek Türkiye'ye yardımcı olabileceği belirtiliyor. AKPM raporunda ayrıca, Avrupa Konseyi'ne yeni üye olan ülkelerdeki anayasal düzenlemelere yardımı olan ''Venedik Komisyonu''nun Türkiye'ye de yardımcı olması isteniyor. Türkiye'de 1982 anayasasına eleştirilerde bulunulan raporda, ''Venedik Komisyonu''nun yardımıyla bu anayasada önemli reformlar yapılması çağrısında bulunuluyor. Raporda, Türkiye'deki seçim sistemi eleştiriliyor ve yüzde 10'luk barajın düşürülmesi isteniyor. Raporda, askerlik sisteminde, ''vicdani ret'' veya ''alternatif hizmet'' seçeneğinin sunulması gibi istekler de dile getiriliyor. AKPM raporunda, sendikalar, siyasi partiler, örgütlenme hakkı ve yerel yönetimler alanlarında da gerekli reformların yapılması gerektiği savunuluyor. Türkiye ile ilgili denetim sürecinin kaldırılması istenen raporda, bundan sonra artık ''post monitoring'' sürecine geçilmesi öneriliyor. Bu süreçte, söz konusu ülkeyle ilgili raporlar yazılmasına ve konunun genel kurul oturumunda ele alınmasına gerek görülmüyor. DENETİM SÜRECİ NEDİR? Denetim süreci genelde Avrupa Konseyi'ne yeni üye olan ülkeler için uygulanıyor ve bu ülkelerin üyelik öncesi taahhütlerini yerine getirip getirmedikleri izleniyor. Avrupa Konseyi'nin kurucu üyesi Türkiye'de demokratikleşme alanında sorunlar bulunduğu ve insan hakları ihlallerinin devam ettiği gerekçesiyle Türkiye aleyhinde bu sürecin 1996 yılında başlatılması Ankara'nın sert tepkisine yol açmıştı. Türkiye üzerindeki izleme sürecinin kaldırılması, Ankara'nın AB ile tam üyelik müzakerelerinin başlaması açısından da önem taşıyor. AB yetkilileri, Avrupa Konseyi'nin izleme sürecinde olan bir ülkeyle tam üyelik müzakerelerine başlamasının zorluğuna dikkati çekiyor.