Türkiye, Doğu kadınını ağırlayacak

Türkiye, İran, Suriye, Lübnan, Suudi Arabistan, Mısır ve Cezayir’den, aralarında yazar, şair, müzisyen ve sinemacıların bulunduğu 40 kadın, 11-17 Haziran tarihleri arasında Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nda yapılacak olan “Doğu’nun Kadınları” festivalinde bir araya gelecek.

Türkiye’ye konuk olacak kadınlar arasında İranlı ünlü şair Furug Ferruhzad’ın şair kardeşi Puran Ferruhzad, Suudi Arabistan’ın ilk ve tek kadın yönetmeni Haifa Al Mansur, Birleşik Arap Emirlikleri’nden şair ve ressam Prenses Maysoon Al Saqr da var. Davet edilen kadın sanatçıların ortak özellikleri ise kendi ülkelerinde sinema, müzik ya da şiir ve edebiyatla uğraşıyor olmaları. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı tarafından düzenlenecek etkinlik çerçevesinde, konserler, paneller, film gösterimleri, etüt çalışmaları ve sohbet toplantıları yapılacak.

Şair Bejan Matur ve gazeteci Doğan Ertuğurul’a ait “Doğu’nun Kadınları /İştarlar Kapımızda” projesi, hem Türkiye’de hem de Batı’da eksik ve yanlış bilinen Doğulu kadın imgesini sorgulamayı amaçlıyor. Projenin hareket noktası ise şu: Doğulu kadın tüm dünyada ya klişe haline gelmiş nitelemeyle, gelenekler altında ezilen, kimliği ve varlığı sorunlu, eğitimsiz folklorik ya da eğitim almış ama kendi geleneği ve kimliğiyle hiç ilişkisi olmayan, hatta bunları reddeden modernist kadından ibaretmiş gibi algılanıyor. Oysa Bejan Matur’a göre iki grup dışında güçlü bir kadın kültürü ve geleneği var Doğu’da. Sanatını kendi kimliğiyle, kimliğini de geleneği ve kültürüyle ilişkili gören bu kadın sanatçıları İstanbul’da sahneye çıkarmak istediğini söyleyen Bejan Matur, 10 günlük etkinlik süresince bugüne kadar yanlış tanıdığımız Doğu’yu ya da hiç tanımadığımız Doğulu kadını tanıyacağımızı belirtiyor. Birçok alanda olduğu gibi kadın konusunda da standart Batılı bir tanımlama yapmamızın yanlış olduğunu ifade eden Matur, “Eğitim başta olmak üzere temel haklar konusunda bile büyük eksiklikler, hak ihlalleri olmasına rağmen Doğu’da kendine özgü canlı, güçlü bir kadın kültürü ve algısı var.” diyor.

Doğu-Batı çatışması ve medeniyetlerarası diyalog kavramlarının çokça kullanıldığı bir zamanda “Doğu’nun Kadınları” adı altında düzenlenen sanatsal buluşma, bugüne ve geleceğe dair önemli ipuçları verecek. Özellikle kadın kültürünün tanınmasında önemli bir işlev yüklenecek olan proje, öncelikle kadın üzerinden kurulan Doğu-Batı karşıtlığını, belki de bu okumalar ve tanımalar sayesinde çözmeye çalışacak.


Bejan Matur: ‘Biz kadınlar birbirimize benziyoruz’

“Burada coğrafi değil de zihinsel bir Doğu’dan söz ediyoruz. Bu nedenle Fas ve Cezayir’i de listemize dahil ettik. Bu zihinsel coğrafyanın ortak sayılabilecek bir kadın tanımı, algısı olduğuna inanıyoruz. Projenin bir başka adı da ‘İştarlar Kapımızda’. İştar, Ortadoğu’daki kadın figürünün antik köklerine gönderme yapıyor. Çünkü her ne kadar o coğrafyadaki tarihsel mirası belirleyen öncelikli etken İslam olsa da ona indirgenmeyecek kadar derin antik kökleri olan bir kültürden söz ediyoruz. İslam’ın devraldığı kadına ilişkin antik miras, Ortadoğu’nun bugününde varolan kadın imgesinin içeriğini oluşturuyor çünkü. Hepimiz üzerimizdeki gölgeleri biraz araladığımızda aslında ne kadar benzediğimizi görebiliriz. Üstelik bu benzerlik sadece şiir, müzik ve mimari ile de sınırlı değil. Bir tür sosyoloji oluşturabilecek ortak jest ve davranışlardan evren tasavvuruna pek çok ortaklığın izlerinin sürülebileceğini söylüyoruz.”


Hangi ülkeden kimler geliyor?

Türkiye: Senarist Ayşe Şasa, siyaset bilimci ve yazar Nuray Mert, romancı Elif Şafak ve edebiyatçı-akademisyen Nazan Bekiroğlu.

İran: Amerika’da yaşayan ünlü etnik caz sanatçısı Sussan Deyhim, ülkenin en sevilen sanatçılarından geleneksel ve mistik Horasan müziği yapan Sima Bina, dünyaca ünlü şair Furug Ferruhzad’ın kardeşi, şair Puran Ferruhzad ve yönetmen Rahksan Beniatemed.

Lübnan: Ümmü Gülsüm şarkılarında yaptığı yeni yorumlar ve İbn-i Arabi ve Ömer Hayyam şiirlerinden yaptığı bestelerle tanınan Jahida Wahbe, Arap dünyasının yetiştirdiği en önemli kadın romancılardan Hoda Barakat ve yazar İman Hümeydan Yunis.

Filistin: Geniş repertuarıyla Arap müziği üzerine deneysel çalışmalar yapan folk caz ve pop sanatçısı Reem Kelani.

Irak: Ülkenin önde gelen siyasi figürlerinden Adnan Paçacı’nın kızı yönetmen Maysoon Paçacı ve Arap basının yakından tanıdığı şair Amal Al Jubouri.

Suudi Arabistan: Ülkenin ilk ve tek kadın yönetmeni Haifa Al Mansour.

Cezayir: Avrupa’da çok okunan ve konuşulan yazar Ahlam Mustaganemi.

Birleşik Arap Emirlikleri: Şair ve ressam Prenses Maysoon Al Saqr.


Haber : Tuna Gürel
Kaynak :