Türkiye doğalgazın esiri oldu!

Son veriler, Türkiye'nin elektrik üretiminde doğalgazın ne kadar vazgeçilmez olduğunu ortaya koydu.  Bu yılki üretimin 95 bin GWh'lik, yüzde 45,2'lik kısmının doğalgaz santralları aracıyla gerçekleştirilmesi planlanırken, doğalgaz çevrim santrallarında üretilen elektrik önümüzdeki yıl da yüzde 46,8'lik pay ile toplam üretimde ilk sırada olacak.

2010 yılı sonuna kadar 210 bin Gigavatsaat (GWh) olarak üretilmesi planlanan elektriğin 53 bin GWh'si hidrolik, 153 bin 950 GWh'si termik (doğalgaz dahil), 3 bin 50 GWh'si de jeotermal ve rüzgar santrallarında gerçekleşecek. 

Devlet Planlama Teşkilatı'nın (DPT) 2011 yılı programındaki verilerden yaptığı derlemeye göre, 1990 yılların başından itibaren elektrik üretimindeki payı giderek artan doğalgaz, elektrik ana maddesi olmaya devam edecek.

Verilere göre, 1990 yılında Türkiye'deki toplam elektrik üretiminin yüzde 17,7'lik bölümü doğal gaz ile gerçekleştirilirken, bu oran 1991'de yüzde 20,9'a yükseldi. 1992'de yüzde 16,1'e, 1993'de yüzde 14,6'ya gerileyen çevrim santrallerinde üretilen elektriğin, toplam üretim içindeki payı 1999 yılında yüzde 31,2'ye, 2001 yılında yüzde 40,4'e, 2003 yılında yüzde 45,2'ye, 2008 yılında da yüzde 49,7'ye kadar yükseldi.

Geçen sene elektrik üretiminde doğal gazın payı yüzde 49,3 olurken, bu yıl yüzde 45,2'ye gerileyeceği, 2011'de de tekrar yükselme trendine girerek yüzde 46,8 olacağı hesaplanıyor.

KÖMÜR İKİNCİ SIRADA KALDI

Programa göre, 2011 yılında 222 bin 200 GWh elektrik üretilmesi planlanırken, söz konusu miktarın yüzde 74'ünün termik, yüzde 24,3'ünün hidrolik, yüzde 1,7'sinin de jeotermal, rüzgar gibi kaynaklardan elde edileceği tahmin ediliyor.

Termik üretiminde 16 bin 400 GWh'lik enerjinin taşkömürü, 40 bin GWh'lik enerjinin linyit, 3 bin 600 GWh'lik enerjinin akaryakıt, 104 bin GWH'lik enerjinin doğalgaz, 400 GWh'lik enerjinin de biyogaz-atık maddelerinden üretilmesi planlandı.

ÜRETİM 20 YILDA 3,5 KAT ARTTI

Bu arada verilere göre Türkiye'nin elektrik üretimi son 20 yılda yaklaşık 3,5 kat artış gösterdi.

1990 yılında 57 bin 543 GWh olar üretim, 1995 yılında 86 bin 247 GWh'ye, 2000 yılında 124 bin 922 GWh'ye, 2005 yılında 161 bin 956 GWh'ye, 2007 yılında 191 bin 568 GWh'ye, 2009 yılında da 194 bin 813 GWh'ye yükseldi. Türkiye'nin elektrik üretimi bu yıl 210 bin GWh, 2011 yılında ise 222 bin 200 GWh olarak tahmin edildi.

DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE ELEKTRİĞİN KISA TARİHİ

Kullanım kolaylığı, istenildiği anda diğer enerji türlerine dönüştürülebilmesi günlük hayattaki yaygınlığıyla, bugün elektrik enerjisi tüketimi ülkelerin gelişmişlik düzeyinin en önemli göstergelerinden biri olarak kabul ediliyor.

19. Yüzyılın sonlarında bulunup öncelikle aydınlatmaya dönük olarak insanlığın kullanımına sunulan elektrik enerjisini elde etmek için artan gereksinim sonucunda birincil kaynakların yanı sıra yeni ve yenilenebilir kaynaklar, rüzgar, güneş, biyokütle ve benzeri kaynakların da değerlendirilmesine başlandı.

Elektrik enerjisi ilk defa 1878 yılında günlük hayatta kullanılmaya başlamış, ve dünyada ilk elektrik santralı 1882'de Londra'da hizmete girdi. Türkiye'de ise ilk elektrik üretimi, 1902 yılında Tarsus'ta tesis edilen 2 kW gücündeki küçük bir su türbini ile gerçekleştirildi.