Türkiye, doğalgaza boğuldu

TÜGİAD'ın Enerji Raporu, doğalgazda yapılan yanlışlarla Türkiye'nin geleceğinin ipotek altına alındığını ortaya koydu. Türkiye 20 yılda dünya rezervlerinin yüzde 1'ine alım garantisi vermiş Türkiye Genç İşadamları Derneği'nin (TÜGİAD) hazırladığı enerji raporu, 'Türkiye'nin nasıl gaza geldiğini' ortaya koydu. Buna göre Türkiye, yaptığı enerji anlaşmalarına 20 yıl içinde tam 233.6 milyar dolar ödeyecek. Bir başka deyişle Türkiye mevcut anlaşmalarla, 146.4 trilyon metreküp olan dünya doğalgaz rezervinin yüzde 1'ini almayı taahhüt etmiş durumda. TÜGİAD Başkanı Hayati Kaya, Türkiye'nin ihtiyacının çok üzerinde doğalgaz anlaşması yapıldığına dikkat çekerek, "Bu anlaşmaların altına imza koyanların sorumluluğu taşımaları gerekli. Hangi mantıkla anlaşma yaptıklarını kamuoyuna anlatmalılar. İki yıl önceki enerji bakanı 'Karanlıkta kalacağız' derken, şimdiki bakan 'Fazla elektriği ne yapacağımızı bilemiyoruz' diyor. Yapılan bu anlaşmalarla ne yazık ki Türkiye'nin geleceği ipotek altına alınmış" dedi. YILDA 68 MİLYAR METREKÜP TÜGİAD Enerji Strateji Grubu'nun, Marmara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Tanay Sıdkı Uyar'ın danışmanlığında hazırladığı "Türkiye'nin Enerji Sorunları ve Çözüm Önerileri'' raporu, basın toplantısıyla açıklandı. Raporda en dikkat çekici olan nokta Türkiye'nin doğalgaz alım anlaşmalarıydı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler'in iptal etmek üzere yoğun çaba sarfettiği doğalgaz anlaşmaları bugünkü haliyle geçerliliğini korursa Türkiye ortalama yıllık 67.8 milyar metreküplük doğalgaz alımına imza atmış durumda. Bunun maddi karşılığını ise TÜGİAD 233.6 milyar dolar olarak belirlemiş. Doğalgaz alım anlaşmalarında resmi fiyatlar açıklanmadığı için burada ortalama fiyat olarak 140 dolar alınmış. 'ANLAŞMALAR DEĞİŞSİN' İyi planlama yapılmadığı için ihtiyacın çok üzerinde doğalgaz anlaşmasıyla dünya ülkelerinin çok üzerinde fiyatlarla alım yapıldığını savunan Kaya, "al ya da öde" yükümlülüğü olan bu anlaşmalarının iptalinin de oldukça zor olduğunu ifade etti. Kaya, "Belki de bu anlaşmalar iptal edilse cezai müeyyidenin ödenmesi daha da ucuza gelebilir. Enerji Bakanı Güler'in bize söylediği, bu anlaşmaların iptali yönünde uğraştıkları. İptal olmaz ama belki de bir uzlaşma olabilir deniliyor. Biz bu raporu hazırlarken tüm kurumlardan bilgi aldık. Türkiye 2002 yılında 17 milyar metreküp doğalgaz kullanmış. Bu yıl da hemen hemen böyle olacak. Ancak yapılan anlaşmalara bakıldığında her yıl için 70 milyar metreküplük bir pay düşüyor. Asıl sorun 2004 yılında ortaya çıkacak. Çünkü bu tarihten itibaren başka anlaşmalar da devreye girmiş olacak" değerlendirmesinde bulundu. Doğalgazın elektrik üretiminde kullanımı ile birlikte enerjinin giderek daha pahalı ve dışa bağımlı hale geleceğini savunan TÜGİAD, Türkiye'nin neredeyse ihtiyacının iki katı gaza imza attığının altını çiziyor. ALTERNATİF ENERJİLER VAR Bu arada dünyada yenilenebilir enerji kaynaklarına doğru bir geçiş olduğunu anlatan Hayati Kaya şunları söyledi "Tabii ortaya enerji fazlası çıkınca Enerji Bakanlığı mevzuatlarla bu yönde gelen yatırım taleplerini kabul etmiyor. Oysa dünya rüzgar ve güneş enerjisine dönüyor. ABD'de bugün 1 milyon konutun üzerine güneş enerjisi için piller yerleştiriliyor. Enerjinin etkin kullanımı çok önemli. Otomatik kontrol, yalıtım ve verimli cihaz kullanımıyla enerjide yüzde 50 tasarruf yapmak mümkün." Azerbaycan'da bu kadar gaz var mı? TÜGİAD Başkanı Hayati Kaya'nın dünkü enerji raporu ile ilgili sunumunda ana konu fazla alınan doğalgazdı. Konu ile ilgili bir takım örnekler veren Kaya, "Örneğin bir ülke var rezervlerinin üzerinde Türkiye'ye doğalgaz satmayı taahhüt etmiş. Adamlara verilen fiyat o kadar yüksek ki, başka bir ülkeden alıp bize satmayı düşünüyorlar belli ki" dedi. Kaya'nın sözünü ettiği ülke ise toplam 15 yıl boyunca Türkiye'ye yılda 6.6 milyar metreküp doğalgaz satacak olan Azerbaycan. Bu arada Enerji Bakanı Hilmi Güler'in fazla doğalgazı Avrupa'ya satmak gibi çalışmalar içinde olduğunu anlatan Kaya sözlerine şöyle devam etti "Ancak bakanın bize söylediği öyle pahalı ki bu fiyattan kimse almak istemiyor. Belki de aldığımızdan daha düşük bir fiyata zararına satış olabilir. Nasıl olsa almak zorundayız zarar bir miktar düşürülebilir diye çalışmalar yapılıyor." Elektrik fiyatlarını olumsuz etkiliyor Enerji Bakanı Hilmi Güler'e de sunulan "Türkiye'nin Enerji Sorunları" raporunda ana başlıklar halinde şu noktalara dikkat çekiliyor Türkiye'nin yılık toplam 67.8 milyar metreküplük doğalgaz anlaşması bulunuyor. Bu miktarlar anlaşma süreleriyle çarpıldığında dünya rezervinin yüzde 1'ini geçiyor. Geçtiğimiz yıl Türkiye toplam elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 40'ını doğalgaz kaynaklı enerji üretim tesislerinden elde etti. Bu nedenle ülkemizde ortalama elektrik maliyeti ve dolayısıyla satış fiyatında önemli bir ağırlık doğrudan doğalgaz fiyatlarına bağlı. Türkiye'de halen ve gelecekte doğalgaz arzı talebin üzerinde. Bu olumsuzluğun fırsatlar yaratacak bir mucizeyi gerçekleştirmesi bekleniyor. Kontratlar lehimize değiştirilmezse gaz fazlasının yurtdışına pazarlama yolları aranmalı. Kaynak: Sabah