Türkiye Bush'u yarın karşılıyor

ABD Başkanı George Bush, NATO zirvesinden önce temaslarda bulunmak üzere yarın akşam eşi Laura Bush ile Ankara'ya geliyor. Bush'a Ankara'daki temaslarında, Dışişleri Bakanı Colin Powell ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Condoleezza Rice eşlik edecek. İrlanda'da bugün yapılacak AB-ABD toplantısına katıldıktan sonra Ankara'ya gelecek Bush, buradaki temaslarına 27 Haziran'da başlayacak. Bu çerçevede Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ile Çankaya Köşkü'nde, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Başbakanlık Konutu'nda görüşecek Bush, Anıtkabir'i de ziyaret edecek. Bush, onuruna verilecek öğle yemeğinden sonra İstanbul'a hareket edecek. Bush'un kısa süreli Ankara ziyaretinde, ikili ilişkilerin yanı sıra Irak ve Irak'ın kuzeyindeki terör örgütü varlığı, Kıbrıs, Türkiye'nin AB süreci, ABD'nin küresel savunma stratejisi, NATO zirvesi, Ortadoğu ve Afganistan gibi konuların ele alınması bekleniyor. Gündemin en önemli maddelerinden birini Irak'ın kuzeyindeki terör örgütü varlığı oluşturacak. Görüşmelerde, Türkiye'nin, terör örgütünun bölgeden bertaraf edilmesine yönelik beklentileri bir kez daha hatırlatılacak ve ABD'nin bu konuda somut adım atmasının beklendiği ifade edilecek. Amerikan yönetiminden bu konuda ''söylem ve kararlarla uygulama arasında daha fazla tutarlılık'' istenecek. Temaslarda Türk tarafı, Irak ve bu bağlamda Kerkük konusundaki hassasiyetlerini vurgulayacak, ayrıca Türkmenlerin yönetimde ağırlıkları oranında temsil edilmeleri gerektiği görüşünü dile getirecek. Türkiye-AB ilişkilerinin de gündeme geleceği görüşmelerde, Bush'un İrlanda temasları hakkında Ankara'ya bilgi vermesi ve ABD'nin Türkiye'nin AB sürecine gösterdiği desteği yinelemesi bekleniyor. Kıbrıs konusunda jest bekleyen Türkiye, Başkan Bush'dan, Amerikan yönetiminin Kıbrıs'ta 24 Nisan'da düzenlenen referandumlardan sonra dile getirdiği KKTC'ye destek taahhütlerine netlik kazandırmasını isteyecek. Bush'un Türkiye'yi ziyareti sırasında, KKTC'ye yönelik finansal destek paketinin açıklanması da olasılık dahilinde görülüyor. TÜRKİYE-ABD İLİŞKİLERİ İki ülke, Türkiye'nin 1952'de NATO'ya üye olmasından bu yana yakın müttefiklik ilişkileri içinde bulunuyor. Soğuk Savaş döneminde Sovyet tehdidine karşı, bazı dönemlerde ekonomik yardımlar olsa da genelde askeri işbirliğine dayalı yürütülen ilişkiler, ''stratejik ortaklık'' düzeyinde tanımlanıyordu. Soğuk Savaş sona erdikten sonra, Türkiye'nin ABD için öneminin azaldığı ve ''stratejik ortaklığın'' sona erdiği gibi görüşler ortaya atıldı, ancak kısa zaman sonra güçlü Türkiye-ABD ilişkilerinin, yeni dünya düzeninde de her iki ülkenin çıkarına olduğunu söyleyenlerin sayısı arttı. Türkiye, jeopolitik konumu nedeniyle ABD için her zaman kilit ülkeler arasındaki konumunu korurken, yeni dönemde patlak veren köktendinci terörizm, kitle imha silahlarının yayılması sorunu, Körfez Savaşları, etnik sorunlara dayalı çatışmalar, çevresel sorunlar gibi konular, iki ülke arasındaki işbirliğini farklı boyutlara taşıdı. ABD, Türkiye'nin AB üyeliğini desteklediğini de birçok kereler dile getirdi. İki ülke arasında geçen yıl Irak savaşından önce patlak veren tezkere krizi, ilişkilerdeki ''stratejiklik ortaklık'' kavramının ilk kez sorgulanmasına yol açmıştı. Özellikle ABD Savunma Bakanı Paul Wolfowitz'in, Genelkurmay'ın Irak savaşında ABD'ye destek konusunda ''liderlik göstermediği'' yönündeki eleştirileri ve temmuz ayındaki Süleymaniye kriziyle iki ülke arasındaki gerginlik tırmanmıştı. Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül ve Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Büyükelçi Uğur Ziyal'ın geçen yaz ABD'ye ayrı ayrı yaptıkları ziyaretler, ilişkilerdeki gerginliğin azalmasına yardımcı olmuş, iki ülke ilişkilerinde yeni bir işbirliği zemini yaratmıştı. Bu dönemde Irak'a Türk askeri gönderilmesi konusu tekrar gündeme gelmiş, ancak Iraklı grupların olumsuz tepkileri nedeniyle Türkiye, asker göndermekten vazgeçmişti. ABD'den Türkiye'ye yönelik kredi anlaşması da bu dönemde imzalanmıştı. Türkiye'nin Irak'ın yeniden yapılanmasına ne gibi katkılarda bulunabileceği yönündeki önerileri de Amerikan yönetiminde memnuniyet yaratmış, ABD, Irak'ta açılan ihalelere katılacak ülkeler arasına Türkiye'yi de dahil etmişti. Son dönemde ABD'nin Türkiye'den yeni askeri talepleri yönünde basına çıkan ve bir kısmı resmi makamlarca da doğrulanan talepler, bazı Amerikalı yetkililerin hala ''stratejik ortaklıktan'' söz etmesi, geçen yılki gerilimin büyük ölçüde azaldığını gösteriyor. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın şubat ayında ABD'ye yaptığı ziyaret de Türk tarafına, özellikle Irak ve Kıbrıs konularındaki taleplerini dile getirme fırsatı vermesi açısından faydalı olarak kabul ediliyor. Türkiye'yi ziyaret eden son ABD Başkanı, Bill Clinton. Clinton, 15-19 Kasım 1999 tarihleri arasında Türkiye'yi ziyaret etmiş, özellikle, 17 Ağustos depreminden sonra İzmit'teki Doğukışla Çadırkenti'ni ziyaretinde Erkan bebeği kucağına alıp severken basına yansıyan görüntüler, Türkiye'nin yanı sıra dünyada büyük ilgi uyandırmıştı. ANKARA'DA YOĞUN GÜVENLİK ÖNLEMLERİ Ankara'da Bush'un ziyareti sırasında geniş güvenlik önlemleri alınırken, kentte 13 bin civarında polisin izinleri kaldırıldı. Edinilen bilgiye göre, Ankara Esenboğa Havalimanı'na saat 21.00 civarında gelmesi beklenen Bush, herhangi bir açıklama yapmadan apronda hazır bekleyen makam arabasına alınacak. Havalimanından çok sayıda koruma aracı ve eskortlar eşliğinde Hilton Oteli'ne gidecek olan Bush'un güzergahına çevik kuvvet ve özel harekat timleri yerleştirilecek. Bush'un hangi güzergahı izleyeceği, son dakikada belirlenecek. Bush'un yer alacağı makam aracının bir benzerinde de dublörü yola çıkarılacak ve bu araç farklı bir güzergah izleyecek. Bush'un bir gece kalacağı Hilton Oteli'nde 250 oda rezervasyonu yapılırken, güvenlik amacıyla Hilton Oteli'nin diskosunun kapatılması, Sheraton Otel'in yan tarafındaki inşaat çalışmalarının durdurulması öngörüldü. Bush'un Ankara'daki temaslarını tamamlamasının ardından İstanbul'a hareketi sırasında da bazı noktalarda polis helikopterleri hazır bekleyecek. Ankara ve İstanbul'da dün meydana gelen patlamalardan sonra, güvenlik önlemlerinin daha da artırılması olasılık dahilinde. Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül, dün Hilton Oteli yakınlarındaki saldırıyla ilgili olarak, ''Türkiye yeteri kadar güçlü ve güvenli bir ülkedir. Bunlar her yerde oluyor. Londra'da, Washington'da da oluyor. Her türlü güvenlik tedbirleri alınmıştır'' diye konuşmuştu. Amerikan Büyükelçiliği'nden bir yetkili de Bush'un programında bir değişiklik olmadığını açıklamıştı.