Türk sanayisi AB yolunda tamgaz

İstanbul Sanayi Odası'nın her yıl geleneksel olarak hazırladığı Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışmasının 2003 yılı sonuçları açıklandı. Açıklanan rapordaki veriler bir süredir olumlu sinyaller veren sanayinin krizin etkisini üzerinden atıp toparlanmaya başladığını ortaya koydu. Ekonomide yaşanan olumlu performans doğrultusunda 500 büyük sanayi kuruluşu da 2003'te başarılı bir yıl geçirdi. 2001'de yaşanan krizin etkilerini silen 500 kuruluşun mali yapıları bir önceki yıla göre daha sağlıklı hale geldi. Satış ve kârlarını artıran şirketler, özellikle kısa vadeli borçlarını kapatarak öz sermayeleri ile yatırım yapar düzeye ulaştı. 2001 yılında satışlarının 5 katına kadar çıkan faiz ve iştirak satışı gibi faaliyet dışı gelirleri üretiminin yüzde 71'ine geriledi. 2002'de üretiminin yüzde 25.5'ini faiz olarak ödeyen 500 dev, bu oranı 2003'te yüzde 14'e çekti. İHRACATIN LOKOMOTİFİ 500 büyük sanayi kuruluşunun ihracatı ise Türkiye ihracatının yüzde 46'sını oluşturdu. Devler ihracatlarını yüzde 35.7 artırarak 17.3 milyar dolardan 23.5 milyar dolara çıkardı. Satış hasılatı içinde ihracatın payını yüzde 27'ye yükselten 500 büyük kuruluş giderek daha fazla yurtdışı pazarlarla ilgilenmeye başladı. Büyük kuruluşlarda işgücü başına ihracat 45 bin 472'ye yükseldi. Başka bir deyişle bu kuruluşlarda çalışan her bir kişi 45 bin 472 dolar ihracat yaptı. 2002'de işçi başına ihracat 34 bin 421 dolardı. 500 devin net satışları 103.3 katrilyona ulaştı. 2002'de satılan her 100 liralık malın 5.6 lirası kâr iken bu rakam 2003'te 6.4'e yükseldi. Önceki yıllara göre satış kârlılığının artmasıyla şirketler az da olsa kaynak yaratır hale geldi. Üretime tahsis edilen para karşılığı yaratılan net katma değeri ifade eden ekonomik kârlılık oranı da yüzde 13.8'den yüzde 15.7'ye çıktı. KARLARI ARTTI Türkiye'nin en büyük 500 şirketi 2003'te kârlarını 2002 yılına göre reel olarak yüzde 34.3 artırdı. 500 kuruluş içinde 427 şirket kâr etmeyi başardı. 2001'de kâr eden şirketlerin sayısı 401 idi. 2002 yılında 1992 yılı sabit fiyatlarıyla 22.4 trilyon lira olan net kâr 2003'te 30.2 trilyona çıktı. Bugünkü fiyatlarla da 500 kuruluşun kârı 6.9 katrilyon oldu. 2002'de cari fiyatlarla kâr rakamı 4.2 katrilyondu. 2001 yılında yatırımlarının yüzde 69'unu borçla finanse eden sanayi devleri 2003'te bu oranı yüzde 52'ye çekmeyi başardı. 500 büyük içindeki özel kuruluşlar ise, 2002'de yatırımlarını yüzde 37.9 oranında kısa vadeli borçla fonlarken bu oran 2003'te 33.5'e indi. Özel kuruluşların uzun vadeli borç oranı da yüzde 21.6'dan 18.2'ye geriledi. KAMU KURULUŞLARI AZALIYOR Özelleştirme ve kamunun ekonomide ağırlığını azaltma politikası 500 büyük kuruluştaki özelkamu dengesine de yansıdı. 10 yıl önce İSO 500 içinde toplam 95 kamu kuruluşu bulunurken, bugün bu sayı 24'e gerilemiş durumda. Kaynak: Sabah Gazetesi