Türk-İş: İnsanca ücret olmalı

Türk-İş, ulusal düzeyde tek asgari ücret uygulamasının sürdürülmesinin önemine işaret ederken, asgari ücret belirlenirken en düşük memur maaşının dikkate alınmasını istedi. Türk-İş, asgari ücretin yüksek olduğu iddiası ile bölgesel asgari ücret önerisine, hazırladığı 'Asgari Ücret Gerçeği' isimli raporla yanıt verdi. Asgari ücretin yasal yollardan belirlenmesinin temelinde çalışanları 'aşırı düşük ücretlere karşı koruma' amacının ön planda olduğu belirtilen raporda, asgari ücretin, işçi ve ailesinin günün ekonomik ve sosyal koşullarına göre insanca yaşamasını mümkün kılacak,insanlık onuruyla bağdaşacak, bilimsel, objektif yöntemlerle ve güvenilir verilerle tespit edilen taban ücret olduğu belirtildi. Raporda, asgari ücretin pazarlık ücreti olmadığı vurgulandı. Asgari ücret belirlenirken göz önünde tutulması gereken temel konunun, çalışanların içinde bulundukları geçim koşulları olduğu dile getirilen raporda, DİE tarafından net 422 YTL olarak hesaplanan asgari ücretin, pazarlık konusu yapılarak 350 YTL olarak ilan edildiği dile getirildi. Asgari ücretin satın alma gücünün yetersiz olduğuna dikkat çekilen raporda, şu ifadelere yer verildi: "2005 yılında hedeflenen enflasyonun biraz üzerinde artış yapılan asgari ücretin satın alma gücünde yükselmenin devam ettiği öne sürülse de, bu durum belirlenen asgari ücretin insani olmadığı gerçeğini değiştirmemektedir. Gerek asgari ücret düzeyinin yetersizliği gerekse son 6 yılda yüzde 30'un üzerinde sağlanan refah artışından yeterince pay alınamamış olması gibi nedenlerle, asgari ücret düzeyi sefalet ücreti niteliğindedir." Bir günlük çalışmaya bir kilo et Raporda, halen ele geçen asgari ücretin günlük 11.5 YTL civarında olduğu anımsatılarak, "Bu tutarla, işçinin beslenmesi, giyinmesi, kira ödemesi, elektrik, su, yakıt, ulaşım gibi zorunlu giderlerini karşılayabilmesi nasıl mümkün olacaktır? Bir günlük çalışmanın karşılığı elde edilen asgari ücretle ancak bir kilogram et almak mümkün olmaktadır. Benzer şekilde, asgari ücret geliri ile bir kilogram peynir için 5 saat 8 dakika, bir kilogram pirinç için 2 saat 19 dakika çalışmak gerekmektedir" denildi. Türkiye'nin, rekabet şartlarını, düşük ücret politikasıyla sağlamak doğrultusunda bir anlayışı egemen kılarak AB'ye üye olmasının mümkün olmadığı belirtilen raporda, Türkiye'deki asgari ücret düzeyinin çoğu AB üyesi ülkede geçerli olanın çok gerisinde olduğu ifade edildi. Raporda, buna karşın, Türkiye'de bazı kesimlerin, demokrasinin, işçi hak ve özgürlüklerinin, sosyal koruma uygulamalarının olmadığı ya da tartışma konusu edildiği ülkelerde uygulanan ücret politikalarını, asgari ücret düzeyini örnek alan yaklaşımlarını kabul etmenin mümkün olmadığı kaydedildi. Bölgesel asgari ücret tartışması Raporda, bölgesel asgari ücret önerisi eleştirilirken, "Ulusal düzeyde tek asgari ücret uygulaması sürdürülmelidir" denildi. Asgari ücretin Türkiye'nin her ilinde yeterli satın alma gücü sağlamasının temel ilke olduğuna dikkat çekilen raporda, yapılan hesaplamalarda, tüm illerden fiyatlar toplandığı ve işçi sayısı ile ağırlandırılarak asgari ücretin belirlendiği anımsatıldı. Raporda, asgari ücretin bölgesel hale getirilmesinin, memur maaşları, emekli aylıkları, elektrik ve benzin fiyatları gibi birçok alanda benzer taleplere yol açacağının dikkate alınması gerektiği kaydedildi. SSK primine esas kazancın alt sınırını asgari ücretin oluşturduğuna değinilen raporda, kurumun bütçesi hazırlanırken prime esas kazancın alt ve üst sınırlarının dikkate alındığı, alt sınırın bölgelere göre farklılaşmasının kurumu büyük ölçüde prim kaybına uğratacağı öne sürüldü. Asgari ücretin çoğu ceza uygulamalarında temel ücret olduğuna değinilen raporda, farklı asgari ücrete dayalı farklı ceza uygulamaları nedeniyle hukuki bir karmaşa doğabileceği uyarısında bulunuldu. Asgari üceret önerileri Raporda, asgari ücretin Anayasa'da yer alan 'geçim şartları' dikkate alınarak, işçi ve ailesinin insanca yaşamasını mümkün kılacak,insanlık onuruyla bağdaşacak bir düzeyde belirlenmesi gerektiği ifade edildi. Asgari ücret belirlenirken işçinin ve ailesinin harcama kalıbının esas alınması ve hesaplamalarda DİE verilerinin kullanılması gerektiği belirtilen raporda, asgari ücrette en düşük devlet memuru maaşının dikkate alınması ve belirlenen tutarın işçinin eline net geçmesinin sağlanması önerilerine yer verildi.