Türk edebiyatının 'Artist' şairi: Cahit Zarifoğlu

Şair ve yazar Cahit Zarifoğlu, vefatının 30. yılı nedeniyle ailesi ve Çocuk Vakfınca düzenlenen törenle, bugün Küplüce'deki kabri başında anılacak.

Tam adı Abdurrahman Cahit Zarifoğlu olan ve 1 Haziran 1940'ta Ankara'da dünyaya gelen şair, babasının görevi nedeniyle Şanlıurfa Siverek'te başladığı ilköğrenimini, memleketi Kahramanmaraş'ta tamamladı. 

Lise öğrenimine Ankara'da devam eden Zarifoğlu, son sınıfta edebiyat ve matematikten bütünlemeye kaldığı için 1955'te başladığı lise öğrenimini ancak 1961 yılında bitirebildi.

Zarifoğlu, liseyi uzattığı yıllarda kısa süre vekil öğretmenlik yapmasının ardından, tekrar Kahramanmaraş'a döndü ve bir gazetede çalışmaya başladı.

Lise yıllarında edebiyatla son derece ilgili bir arkadaş grubunun içinde olan Zarifoğlu'nun ilk şiir ve yazı denemeleri, yerel gazete ve dergilerde yayımlandı. Türk edebiyatının önemli isimlerinden Rasim Özdenören, Alaaddin Özdenören, Erdem Bayazıt ve Mehmet Akif İnan'la Maraş Lisesinde başlayan arkadaşlıkları, hayatlarının sonraki yıllarında "Diriliş", "Edebiyat" ve "Mavera" dergilerinde sürdü.

Pilot olma sevdası

Aynı arkadaş grubu, 1956-1959'da "Yenilik", "Yeni Ufuklar", "Seçilmiş Hikayeler", "Türk Sanatı", "Varlık", "Yeditepe", "Dost", "Pazar Postası" gibi dergilerde yer aldı ve "Maraş'ın Sesi" gazetesinin sanat sayfasını hazırlayarak yazı ve eleştiriler yayımladılar.

Lise öğrencisiyken bir süre güreşle meşgul olan ve son sınıfı uçma tutkusuyla okuyan Zarifoğlu, 1958 yılında katılmaya hak kazandığı bir planör kursuna, annesinin izin vermemesi üzerine, gizlice katıldı. Yaz boyunca kurs görerek, "Türk Hava Kurumu Türkkuşu / Milli Model Uçak (B) Sertifikası" alan Şair, jet pilotu olmak istediyse de kulağında çıkan rahatsızlık nedeniyle Hava Harp Okuluna giremedi.

Zarifoğlu, 1960'da çıkışına ön ayak olduğu "İnkılap" gazetesinde yaptığı haberlerin yanı sıra günlük yazılar yazdı, sanat sayfası hazırladı ve bu sayfada yazdığı yazılar, 1980'de çıkan "Yaşamak" kitabında topladığı günlüklerinin ilk örnekleri oldu.

Cahit Zarifoğlu, 1961'de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Alman Dili ve Edebiyatı Bölümüne girdi ama üniversite yılları maddi imkansızlıklar içinde geçti.

Üniversite öğrenimi için gittiği İstanbul’da Necip Fazıl Kısakürek ve Sezai Karakoç’la tanışan Cahit Zarifoğlu, yazı hayatı boyunca lisedeki arkadaş grubuyla birlikte hareket etti. Mart 1966'da yeniden çıkmaya başlayan "Diriliş" dergisi, Cemal Süreya'nın "Papirüs" dergisi, Memet Fuat'ın "Yeni Dergi"si ile "Türk Dili" ve "Soyut" gibi dergilerde şiirleri yayımlanan Cahit Zarifoğlu, asıl başlangıcını 1965'te, haftalık "Yeni İstiklal" gazetesinde, Rasim Özdenören'in yönettiği sanat sayfasında yaptı. Burada Abdurrahman Cem ve Cahit Zarifoğlu imzalarıyla peş peşe 13 şiiri çıkan şair, bu şiirlerin tümünü 1967'de yayımladığı ilk kitabı "İşaret Çocukları"na aldı.

"Yedi Güzel Adam"

Kısa bir süre tercümanlık da yapan Zarifoğlu, 1969-1970'te ise "Hakimiyet" gazetesinde teknik sekreterlik yaptı ve yoğun çalışması nedeniyle üniversiteyi de 10 yılda tamamlayabildi.

Zarifoğlu'nun Alman şairi Rilke üzerine hazırladığı mezuniyet tezi bilimsel bulunmayarak reddedilince, arkadaşlarının önerisiyle, tezinde ileri sürdüğü görüşleri bazı tanınmış kişilerden alıntılar gibi göstererek kabul ettirdi.

Bir süre kağıt ve otomobil firmalarında da çalışan Zarifoğlu, 1972-1973'te, İstanbul'daki bir kolejde Almanca öğretmenliği yaptı. Kısa süreliğine iki kez Almanya'ya giderek dil eğitimi alan Şair, Almanya seyahatlerinde otostop yaparak Avrupa'yı dolaştı.

Askerlik görevine 1973'te yedek subay olarak İstanbul Tuzla'da başlayan Cahit Zarifoğlu, 1975'de Kars Sarıkamış ve Kıbrıs'ta askerliğini tamamlamasının ardından, aynı yıl Makine Kimya Endüstrisinde memuriyete başladı.

Şair, edebiyat çevrelerinde ilgiyle karşılanan ilk kitabını, İnsan Yayınevi adını verdiği bir yayınevinden kendi parasıyla çıkardı ve kitabı yeterince dağıtamadığı için büyük bir kısmı elinde kaldı. Zarifoğlu'nun Eylül 1973'te çıkan ikinci kitabı "Yedi Güzel Adam", en bilinen eserleri arasına girdi.

Zarifoğlu, Sezai Karakoç, Nuri Pakdil, Mehmet Akif İnan, Rasim Özdenören, Erdem Bayazıt ve Alaaddin Özdenören'i "Yedi Güzel Adam" şiirinde anlatmış ve bu gurubun adı artık, "Yedi Güzel Adam" olmuştu.

Son yıllarında çocuk edebiyatına yoğunlaştı

Zarifoğlu, mütercim sekreter olarak 1976'da TRT'ye geçti ve aynı yıl Necip Fazıl Kısakürek'in aracılığıyla, Abdülhakim Arvasi'nin soyundan gelen Van müftüsü Kasım Arvas'ın kızı Beraat Hanım'la tanıştı ve 19 Ağustos'ta Necip Fazıl Kısakürek'in nikah şahitliğinde evlendi. 

İçine kapanık bir karakteri olan Zarifoğlu, amatör çizimler de yaptı ve Kısakürek'in bir gün ona "artist" diye seslenmesiyle, liseden bu yana "Aristo" olan lakabı, "Artist" oldu.

Fatma Betül, Ayşe Hicret, Ahmet ve Arife adında 4 çocuğu dünyaya gelen şair, 1983'te TRT İstanbul Radyosuna atandı.

Şiirini temelde "İkinci Yeni"nin kazanımları üzerine kuran ve bu akımda kendi yeniliğinin peşine düşen Zarifoğlu, alışılmadık söz dizimiyle, imge ve bütünlüğe verdiği önemle, Türk şiirine kendi orijinalliğini getirebilen şairlerden biri oldu.

Şiirleri İngilizce ve Arapçaya çevrilen Cahit Zarifoğlu, "Yeni Devir", "Milli Gazete" ve "Zaman" gazetelerinde Ahmet Sağlam, Abdurrahman Cem ve Vedat Can gibi takma adlarla günlük yazılar yazdı.

Son yıllarında çocuk edebiyatına yönelen Zarifoğlu, çocuklar için yazdığı kitaplardan "Yürekdede ile Padişah" adlı eseriyle, 1984'te Türkiye Yazarlar Birliği Çocuk Edebiyatı Ödülünü kazandı.

Şair, pankreas kanseri nedeniyle, 7 Haziran 1987'de İstanbul'da vefat etti.

- Eserleri

"İşaret Çocukları", "Yedi Güzel Adam", "Menziller", "Korku ve Yakarış", "Şiirler" isminde şiir kitapları olan Zarifoğlu, "Serçekuş", "Ağaçkakanlar", "Katıraslan", "Yürekdede ile Padişah", "Motorlu Kuş", "Küçük Şehzade", "Kuşların Dili", "Gülücük" ve "Ağaçokul" isminde çocuk kitapları da kaleme aldı.

Zarifoğlu, günlük türünde "Yaşamak", roman türünde "Savaş Ritmleri" ve "Anne" eserlerini yazarken, deneme türündeki "Bir Değirmendir Bu Dünya" ve "Zengin Hayaller Peşinde" isimli eserlerinin yanı sıra, "Sütçü İmam" adlı tiyatro oyunununa da imza attı.