Türk askeri neden İdlib'e girmedi?

Suriye’de Özgür Suriye Ordusu, İdlib operasyonuna başlarken Türkiye tarafından da Fırtına obüsleri ateşlenerek bu güçlerin bölgedeki ‘ön temizliğine’ destek verildi.

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Hatay-Reyhanlı sınır hattındaki varlığını her gün yapılan takviyelerle güçlendirirken, İdlib operasyonuna başlayan Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) güçlerine ilk destek atışını dün sabah yaptı.

Cilvegözü ve Oğulpınar sınır karakollarında konuşlu 40 kilometre menzile sahip Fırtına obüsleri 7 atışla ÖSO’ya destek verdi. Askeri kaynaklar destek atışlarının, Türkiye’ye kuş uçuşu 34 kilometre mesafede olan İdlib’in Batı kırsalında ilerleyen yaklaşık 500 kişiden oluşan ÖSO gücüne ‘ön temizlik’ amacıyla yapıldığını, gerekirse devam edeceğini söylediler.

TÜRK ASKERİ NEDEN GİRMEDİ?

Yetkililer, “Türk askerinin şu aşamada neden İdlib’e girmediği” sorusuna, “ÖSO, Tahrir el-Şam’ın (HTŞ) bırakmak istemediği yerlere ilerliyor. ÖSO, geri çekilmesi, kendini lağvetmesi için HTŞ ile görüşmeyi de sürdürüyor. HTŞ içinde çözülme beklentisi var. Bu nedenle bölge güvenliği ve diğer tüm bu gelişmeler bekleniyor. Türk askeri emir verilir verilmez anında içeri girecek durumda hazır” yanıtını verdiler.

Askeri kaynaklar, Astana’da varılan anlaşmaya eklenen angajman kuralları uyarınca Türk askerinin, kendisine müdahale edilmesi durumunda anında misliyle karşılık verme yetkisi olduğunu da vurguladı.

İDLİB NEDEN ÖNEMLİ?

Araçların TIR'lardan indirildiği mahallelerde vatandaşlar, "En büyük asker bizim asker", "Şehitler ölmez vatan bölünmez şeklinde" sloganlar attı. Vatandaşların alkışları arasında askeri araçlar sınır birliklerine doğru hareket etti.

İDLİB'İN ÖNEMİ NE?

İDLİB’e yönelik Türkiye destekli ÖSO operasyonunun temelleri, Kazakistan’ın başkenti Astana’da Ankara, Moskova ve Tahran arasındaki görüşmelere dayanıyor. Üç ülke, Dera ve Kuneytra, Rastan ve Talbise ile Doğu Guta’daki çatışmasızlık anlaşması konusunda mutabakata varmışlardı. Eylül ayındaki son görüşmede İdlib’deki çatışmasızlık bölgesi üzerine anlaşma sağlandı. Üç ülke Suriye’deki söz konusu bölgelere 500’er gözlemci göndermek üzere uzlaştı.

İDLİB KİMİN KONTROLÜNDE?

İdlib’de şu anda etkin güç El Kaide’den ayrıldığını açıklayan El Nusra Cephesi’nin farklı cihatçı gruplarla kurduğu Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) adlı çatı örgüt. Geçen aylarda HTŞ ile Ahrar’uş Şam arasında yoğun çatışmalar yaşandı. Çatışmalar sonunda Ahrar’uş Şam İdlib merkezinden çekildi. HTŞ ile Ahrar’uş Şam arasında ideolojik olarak benzerlikler olsa da diğer güçlerle ilişkileri arasında farklar var. Ahrar’uş Şam, ÖSO gruplarıyla işbirliği yapıyor. Türkiye ile iyi ilişkileri olan Ahrar’uş Şam, son dönemde kendisini uluslararası alanda kabul ettirmeye çalışıyor.

HTŞ, Türk askerinin bölgeye gelmesine karşı doğrudan bir açıklama yapmadı. Diğer taraftan HTŞ ile bazı muhalifler, Fırat Kalkanı Harekâtı bölgesinden gelmeye hazırlanan çeşitli ÖSO gruplarının İdlib’e girmesine karşı çıkıyor. HTŞ, bölgeye gelmesi beklenen grupların ABD’den destek almasından rahatsız.

YPG’NİN YAYILMASI ÖNLENECEK

İdlib, Suriye rejimi ve Türkiye için farklı önemlere sahip. İdlib, Suriye rejiminin bütünüyle kontrolü dışında kalan tek eyalet ve Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın yönetimine karşı savaşanların kalesi olarak görülüyor. İdlib’in HTŞ’den arındırılması bu açıdan Esad için önemli. Türkiye ise terör örgütü PKK’nın Suriye kolu PYD/YPG’nin İdlib üzerinden bir hat oluşturmasını engellemek istiyor. YPG, Irak sınırından başlayarak Akdeniz’e kadar kesintisiz bir koridor oluşturmak için İdlib’in bir bölümünü ele geçirmek zorunda. Türkiye’nin İdlib içerisinde oluşturacağı askeri bölge, YPG’nin İdlib’e yayılmasının önünde engel olacak. Aynı zamanda buradaki sivillere güvenli bir bölge sağlanması ve bunun da olası bir göç dalgasının önünü kesmesi planlanıyor. İdlib’de şu anda 3 milyon 700 bin kişi yaşıyor.

TSK HAREKÂT MI DÜZENLİYOR

Askeri ve diplomatik kaynaklar, TSK unsurlarının eyleminin harekât değil intikal olduğunu söylüyor. İntikalde ve sonrasında yerel unsurlar ve Suriye rejimiyle çatışma amaçlanmıyor. Ancak TSK, olası tüm güvenlik risklerini de dikkate alıyor. İntikalin sorunsuz gerçekleşmesi için yerel silahlı grupların durumu değerlendiriliyor. HTŞ’nin bazı ÖSO gruplarının gelmesine karşı olması dikkate alınıyor.

İDLİB'DE NELER YAŞANDI?

Suriye'deki terör örgütü El Kaide bağlantılı El Nusra’nın devamı olan Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) ile Ahrar’uş Şam’ın kontrolünde olan Suriye’nin Türkiye’ye komşu İdlib kentine Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) güçleri girdi.

Türkiye’nin desteklediği ÖSO güçleri, gruplar halinde Hatay’ın Reyhanlı ilçesindeki Cilvegözü Sınır Kapısı’ndan ve Fırat Kalkanı Operasyonu’yla terör örgütü DEAŞ’tan temizlenen Azez bölgesinden İdlib’e doğru harekete geçti.

Türkiye’de eğitilen ÖSO güçlerinin ilk işi Cilvegözü’nün Suriye tarafındaki Bab el-Hava Sınır Kapısı oldu. TSK destekli ÖSO güçleri, Heyet Tahrir el-Şam ve Ahrar’uş Şam güçlerinin kontrolündeki kapıyı kısa sürede ele geçirdi. ÖSO güçleri ardından İdlib’in merkezine doğru ilerlerken, sınırın güvenlik kontrolünü TSK aldı.