Turist artıyor ticaret düşüyor

Türkiye'ye gelen turist sayısında son yıllarda görülen artışa rağmen, turizmin önde gelen merkezlerinde deri, halı ve altın gibi geleneksel hediyelik ürünlerin satıldığı mağaza sayısının azaldığı belirtildi.

Tatil amacıyla gelen turistler geçmişe göre daha az miktarda hediyelik eşya harcaması yapıyor.

Düşüşte Avrupa'dan Türkiye'ye tatile gelen turistlerin yaş ve gelir grubunun değişmesi, hediyelik eşya ürünlerinde ülkeler arasındaki fiyat farklarının kapanmaya başlaması ve her şey dahil sisteminin etkili olduğu belirtiliyor. Özellikle bu yıl Avrupa'daki ekonomik durgunluk nedeniyle ticaret hacminin önemli oranda gerileyeceği tahmin ediliyor.

Turistik çarşılarda en fazla gelir kaybının ise kuyumculuk, halı ve deri eşya sektörlerinde gerçekleştiği belirtiliyor. Son yıllarda en fazla alışveriş yapan turistlerin İngiltere ve İrlanda, en az alışveriş yapanların ise Almanya ve Hollanda'dan geldiği ifade ediliyor.

MAĞAZALAR KAPANIYOR

Önemli bir turist yoğunluğuna sahip Marmaris'te Kuyumcular Odası Başkanı Güler Ünlü, odaya kayıtlı üye sayısının 2 yılda 362'den 186'ya düştüğünü, mevcut firmaların da bir çoğunun bu işi bırakmak istediğini söyledi.

Hediyelik eşya satışlarındaki düşüşün sadece Türkiye'de değil, diğer turizm ülkelerinde de görüldüğünü, Avrupa ülkelerinin ekonomilerinde son yıllarda yaşanan sorunların Türkiye'ye etkilerini ancak gösterdiğini ifade eden Ünlü, şunları kaydetti:

“Karşı komşumuz Rodos'ta da turistlerin alışveriş hacminin düştüğünü biliyoruz. Ancak Türkiye bu sorundan daha yüksek oranda etkilendi. Çünkü harcama düzeyi yüksek İskandinavya gibi ülkelerden gelen ziyaretçi sayısı geriledi. Maalesef bu ülkelere çalışan acenteler desteklenmedi. Şu anda düşük gelir grubuna hitap eden bir bölgeyiz. Japonya gibi ülkelerden gelen ziyaretçi sayısı artıyor ancak nereye kadar etkili olacak bilmiyoruz.”

Geçmişte yılda iki kez tatil için gelen bir ailenin Avrupa'daki ekonomik daralma sonrası artık iki yılda bir gelebilir duruma geldiğini söyleyen Ünlü, çoğu turistin de artık Türkiye'de ucuz yaşamanın yollarını öğrendiğini belirtti.
Ünlü, turizme yönelik kuyumculuk sektörünün tamamen biteceğine inanmadığını, ekonomilerde toparlanmayla birlikte fiyat avantajını koruyabilen Türkiye'nin bu konudaki iddiasını sürdüreceğini dile getirdi.

Marmaris Ticaret Odası Başkanı Mustafa Karacan ise sorunun her şey dahil sisteminden değil Türkiye'nin giderek gelir seviyesi daha düşük turistleri ağırlamasından kaynaklandığını savundu.

Bu yıl beklenen doluluk oranlarının yakalanamaması nedeniyle ilçe ekonomisinin bu sezon “dibe vurduğunu” ileri süren Karacan, “Yıllardır ülke ve millet olarak fiyat üzerinden yaptığımız rekabet bizi bu hale getirdi” diye konuştu.

ÇEŞME VE KUŞADASI'NDA DURUM

Çeşme Esnaf Odası Başkanı Mustafa Cenger, geçmişte çok revaçta olan deri ve halıda büyük bir çöküş yaşandığını söyledi.

5 yıl öncesine kadar hediyelik eşyaya yönelik mağazaların ağırlıkta olduğu Çeşme Çarşısı'nda iş hacminin düşüşüyle şu anda 2 halıcının kaldığını, deri satan mağazaların iç piyasaya yönelik tekstil ürünlerine yöneldiğini kaydeden Cenger, “Turist sayısının artması artık iş hacminin artacağı anlamına gelmiyor. Milliyetine göre değişmek kaydıyla tüm misafirlerin daha az alışveriş ettiği gözleniyor. Gelen turistin ilçeye verdiği katkı da giderek azalıyor” dedi.

Kuşadası Ticaret Odası Başkan Yardımcısı ve Kuyumcular Derneği Başkanı Bülent Bakyaz ise Türkiye'ye gelen turist profilinin geçmişe göre gerilediğini, bunun ticaret hacmini doğrudan etkilediğini söyledi.

Turistik çarşıların esnafı için “eski güzel günlerin geride kaldığını” dile getiren Bakyaz, Türkiye'nin bir çok üründe Avrupa'ya göre daha cazip fiyatlar sunmasına rağmen artık Avrupa'da da benzeri mağazaların açıldığını söyledi.

Küresel rekabet ortamında ülkeler arasındaki fiyat farklarının da kapanmaya başladığını kaydeden Bakyaz, “Önceki yıllara göre piyasalarda büyük düşüş var. Şu anda özellikle İngiltere ve İrlanda'dan gelen turistlerin alışveriş yaptığını gözlemliyoruz. Genel olarak turistlerin de gelir seviyesinin düşmesi hacmi daralttı. Özellikle bu sezonda Avrupa'da da görülen ekonomik daralma nedeniyle sıkıntılı günler yaşıyoruz” dedi.

Kuşadası'nda faaliyet gösteren Golden Bee Kuyumculuk firması işleticisi Halil Arıcıoğlu, turistlerin geçmişe göre daha ucuz ürünlere yöneldiğine dikkat çekti.

Her şey dahil sisteminin de iş hacminin daralmasında etkisinin bulunduğunu kaydeden Arıcıoğlu, “Turistin tercih ettiği ürünler Avrupa ile en yüksek fiyat farkının oluştuğu taşlı takılarda gerçekleşiyor. Geçmişte işçiliği daha yüksek ürünler talep görürken artık onlar da maliyeti göz önünde tutarak daha ucuz ürünlere yöneliyor” dedi.