TÜPRAŞ'ı neden söndürdün cezası

Kemal Karadağ, 17 Ağustos 1999’da meydana gelen deprem sonrası çıkan TÜPRAŞ yangınını Malatya’daki fabrikasında ürettiği KERA–X isimli kimyasal malzeme ile söndürmüştü. Karadağ, devletten parasını alamadığı gibi hakkında iki dava açıldı. İflas eden ve mallarına haciz gelen Karadağ, Ankara’daki fabrikasını kapatmak zorunda kaldı. Yangını söndürmek için o dönemin parası ile 280 milyar liralık kimyasal malzeme kullanan Karadağ’a, Kocaeli Koordinatör Valiliği tarafından 40 bin dolar para ödendi. Maliye Bakanlığı, faturayı geç kestiği gerekçesi ile usulsüz evrak tanzim etmekten Karadağ’a 80 milyar lira para cezası verdi. Karadağ ise Kocaeli Koordinatör Valiliği’nin yangından 3 ay sonra kurulduğuna işaret ederek, “Olmayan bir kuruma ben nasıl fatura kesebilirdim?” diyor. TÜPRAŞ’tan o günkü kurdan 1 milyon 200 bin dolar alacağı bulunduğunu ifade eden Kemal Karadağ, bu parayı alabilmesi için dava açması, dava açabilmesi için de 150 milyar lira harç yatırması gerektiğini kaydetti. Maliye Bakanlığı ise Kemal Karadağ’ın iddialarında tutarsızlıklar olduğunu açıkladı. Yaptığı buluşlara 20’ye yakın ülkeden üretim talebi gelen, gerek formülü gerekse kendisi birçok ülke tarafından istenen Karadağ, olumsuzluklara rağmen icatlarına hâlâ Türkiye’de patent almak ve üretmek için direniyor. Karadağ, 12–13 bin dolar gerektiği için, yangınların kısa sürede sönmesini sağlayan KERA–X isimli kimyasal maddeye 12 yıldır patent alamadı. Kemal Karadağ, dünyada yangın söndürme sektöründe 6 milyar dolarlık pazar bulunduğunu, ürünlerinin üretilmesi halinde bu pazardan Türkiye’nin büyük pay alabileceğini belirtiyor. Karadağ’ın ürününe Sanayi Bakanlığı ve Türk Standartları Enstitüsü petrol istasyonlarındaki yangına müdahale etmesi için yeterlilik ve TSE belgesi verdi; Orman Bakanlığı ise orman yangınlarında kullanmak için ‘yeterlilik’ vermedi. Kemal Karadağ, TÜPRAŞ yangınına, olağanüstü toplanan Bakanlar Kurulu kararı ile müdahale ettiğini, Malatya’dan valiliğin talimatı ve emniyet müdürlüğü aracılığıyla malzemelerinin getirilerek yangını söndürdüklerini söyledi. Karadağ, “Bakanlar Kurulu’nda bütün harcamalarımın karşılanacağı söylenmişti. Bize sözlü taahhütte bulundular. Dönemin başbakanı Sayın Ecevit beni telefonla aradı, onunla görüştük. Sonra da Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan aradı. Ortada bir milli felaket vardı. Devletin en üst düzey insanlarının sözleri vardı. Böyle bir durumda ekonomik durumu ön plana çıkarmak uygun olmazdı. Gidip müdahale ettik. Söndürdük; ama verilen sözler unutuldu.” dedi. TÜPRAŞ’a o tarihin parası ile 280 milyar lira değerinde kimyasal malzeme döktüklerini ifade eden Karadağ, daha sonra iki mahkemede yargılanmaya başlamış. Karadağ, giderleri ödenmeyince Ankara’ya gittiğini ve kendisinin Kocaeli koordinatör valisine gönderildiğini belirterek, yaşadıklarını şöyle anlattı: “Bize orada 40 bin dolar para ödediler. Meğer depremzedenin parasını bize ödemişler. Aradan 8–9 ay zaman geçti, Maliye Bakanlığı’ndan aradılar ve faturayı geç kestiğimizden dolayı usulsüz evrak düzenlediğimizi belirttiler, 80 milyara yakın ceza kestiler. Kocaeli Koordinatör Valiliği yangından 3 ay sonra kuruldu. Olmayan bir kuruma ben nasıl fatura kesebilirdim? Hakkımda dava açıldı. Şimdi Malatya Asliye Ceza Mahkemesi ve Malatya Vergi Mahkemesi'nde yargılanıyorum.” İşyeri soyulan, kimyasal madde formülleri çalınan Karadağ’ın işleri yaşadıkları olumsuzluklar sebebiyle küçülmüş. Ankara’daki fabrikasını kapattığını ve eşinden boşandığını, ailesinin dağıldığını belirten Karadağ, devletten o tarihteki kurdan 1 milyon 200 bin dolar alacağı bulunduğunu öne sürdü. Parayı tahsil için dava açması, bunun için ise 150 milyara yakın harç yatırması gerektiğini belirten Karadağ “Zaten iflas etmişim, parayı nereden bulayım? Benim adıma örtülü ödenekten 2 trilyon lira para çekilmiş. Ben bu parayı almadım, bu para o zaman kimin cebine gitti bilmiyorum.” iddiasında bulundu. Malatya’daki fabrikasında KERA–X isimli kimyasal maddeyi üretmeye devam eden Karadağ, orman yangınları konusunda da iddialı konuştu. 10 gün sürecek yangını kendi ürettiği kimyasal ile 10 saatte söndürebileceğini dile getiren Karadağ, “Son olarak Muğla Bodrum’da yangın çıktı. Orman ve İçişleri bakanlıklarını aradım, ilgili kimseye ulaşamadım. Ülkenin ormanları yanıyor. Alsınlar istedikleri kadar kimyasal maddemi kullansınlar diyecektim. Devlete ait kurumlardan çok özel şirketler ve İsrail kimyasal madde ile ilgileniyor. Ama İsrail’e formülü ömür boyu peşimden gelseler vermem.” diye konuştu. Orman Bakanlığı’nın orman yangınlarına müdahale sırasında kullandığı kimyasalları ABD ve Kanada firmalarından aldığını söyleyen Karadağ’a Malatya–Elazığ arasındaki NATO’ya ait boru hattında çıkan yangını 14 dakikada söndürdüğü için NATO tarafından teşekkür belgesi verildi. 5 gün boyunca Marmara Bölgesi’ni tehdit etti 17 Ağustos 1999 günü meydana gelen Marmara Depremi’nde Türkiye’nin stratejik tesisi olan TÜPRAŞ İzmit Rafirenisi’nde yangın çıktı. Yangın, deprem şoku üzerine bir de bölgenin tahliyesi ihtimalini gündeme getirdi. Depremden sonra 5 gün boyunca yanan tanklar uzun süren çalışmalar sonucu söndürülebildi. Depremden sonra yapılan incelemelerde yangının ilk olarak 19–25 plant diye adlandırılan bölge ile 200 kodlu tanklarda başladığı belirlendi. 115 metrelik bacanın tanklardan birinin üstüne yıkılması ilk kıvılcımı çakmıştı. Tanklardan yüzde 90’ı depremlerden zarar gördü. İstanbul, İzmit ve bölgenin değişik yerlerinden itfaiye desteği, Alman ve Bulgar uzman söndürme ekiplerinin de katıldığı operasyonla yangın ancak 5. günün sonunda söndürülebildi. Osman Balcı ve Çetin Çifçi'nin özel haberi Kaynak: Zaman Gazetesi