Korunmasız ilişkiye rağmen gebe kalamamak olarak tanımlanan infertilite yani kısırlık, çiftlerin en büyük sorunlarından biri. Kadın ya da erkeğe ait sorunlardan kaynaklanabilen infertilitenin teşhisi günümüz teknolojisiyle çoğu zaman mümkün olabiliyor. Peki tüp bebek yöntemini çiftler ne zaman denemeli, uygulanan yöntemler neler, kısırlık teşhisi ve tedavisi nasıl? Tüp bebek tedavisinde başarı oranıTüp bebek başarı yüzdesi %55 ve %60 aralarında iken, 40 yaş ve üzeri kadınlarda %15-20’lere düşmektedir. Transfer edilen embriyonun kalitesi ve rahmin sağlıklı olması için anne adayının yaşı tüp bebek başarısında önemli bir rol oynar.Tüp bebek tedavisi kaç defa denenebilir? Tüp bebek denemesinde genel olarak kabul gören sayı 3 kez yapılması yönündedir. Bu sayıdan sonraki denemelerde gebelik oluşma ihtimali halen daha geçerlidir ancak şans çok düşük görülmektedir. Tüp bebek yöntemi deneme sayısının 3 olarak kabul görmesinin yanı sıra, başarısızlıkla sonuçlanmış tüp bebek tedavi yöntemleri için alternatif tüp bebek tedavi yöntemleride günümüzde önem arz etmektedir.Tüp bebek tedavisinde yaş sınırı var mıdır?Tüp bebek tedavisinde anne adayının yaiı ve embriyonun kalitesi büyük önem arz eder. Bu yüzden 30 yaş altı kadınlarda tüp bebek başarısı %55 ve %60 civarında iken, 40 yaş üstündeki kadınlarda bu oran %15 ile %20 oranına düşmektedir. Kısırlık merkezine ne zaman başvurulmalı?Korunmasız ilişki ile 1 sene boyunca çocuk sahibi olunamıyorsa bir kısırlık merkezine başvurulmalıdır. Bunun dışınfa 40 yaşını doldurmuş yeni evli çiftler veya 40 yaşını doldurmuş çoçuk sahibi olmak isteyen çiftler'de en kısa zamanda kısırlık merkezine başvuru yapmalıdır.Kısırlık teşhisi ve kısırlık tedavi yöntemleriKısırlık, gebe kalmaya ve çocuk doğurmaya engel olmaktadır. 35 yaş altındaki kadınlarda bir yıl, 35 yaş üzerindekilerde ise 6 ay süreyle korunmasız ve düzenli ilişki ile hamile kalınamamış ise kısırlık sorunundan söz edilebilir.Erkek kısırlığı nasıl anlaşılır?Kısırlığın başlıca nedenleri, spermlerde; sayısal düşüklük, hareket oranı düşüklüğü ya da tam hareketsizlik, şekil bozuklukları ve sperm örneğinde genetik olarak DNA kırıklarının yoğun olması olarak bahsedebiliriz. Çocuk sahibi olamayan kişilerde sperm kalitesi ve sayısını değerlendirmek semen analizi yapılır. Semen analizin sonucuna göre tüp bebek tedavi yöntemleri şekillenir.Yumurta nasıl toplanır? Ağrılı bir işlem midir?Vajinal ultrason eşliğinde yumurtalıkların içerisine özel bir iğne ile girilir ve yumurtanın yerleştiği folikül adı verilen içi sıvı dolu yapı boşaltılır. İğne ile alınan sıvı bir tüpün içerisine aktarılır. Tüp içindeki sıvıda mikroskop altında görülebilen oldukça küçük hücrelere sahip yumurta bulunur. Yumurta toplama işlemi ağrılı bir işlem değildir, ancak hastaların rahatsız olmaması için hafif ya da genel anestezi altında yapılması daha uygundur.Yumurtalar döllendikten sonra embriyolar rahim içine nasıl yerleştirilir?Rahim içerisine embriyo transferi oldukça basit ve kısa süreli bir işlemdir. Bu işlem yapılırken öncelikle rahim ağzına uzman doktor tarafından ince plastik bir kateter yerleştirilir. Embriyo, bu kateter aracılığıyla anne rahmine aktarılır. İşlem öncesi süreçte uygulanan yumurta geliştirici iğneler nedeniyle gereken embriyodan daha fazla sayıda embriyo elde edilebilir. Bu durumda transfer edilmeyen kaliteli embriyolar dondurularak saklanabilir.Embriyo transferi sonrası istirahat edilmeli mi?Embriyo transferinden sonra ilk 45 dakika anne adaylarının dinlenmesi önerilir. 45 dakikanın sonunda hastaneden ayrılmasına izin verilen anne adayının istirahat etmesine gerek yoktur. Günlük aktivitelerine ve iş yaşamına devam etmesinde herhangi bir sakınca bulunmaz. Transferden sonra anne adayı ağır egzersizler, tempolu yürüyüşler gibi spor aktiviteleri ve cinsellik dışındaki tüm normal yaşam aktivitelerine dönüş yapabilir.Transferden sonra kişi normal aktivitelerine ne zaman döner? Kişinin cinsel yaşamı etkilenir mi?Transferden sonra anne adayı ağır egzersizler, tempolu yürüyüşler gibi spor aktiviteleri ve cinsellik dışındaki tüm normal yaşam aktivitelerini sürdürebilir. Özellikle transfer aşamasından sonra ilk bir haftalık süreçte anne adaylarına cinsel ilişki önerilmez. Bunun nedeni yumurta geliştirici tedaviler ve uygulanan işlemler nedeniyle yumurtalıkların bir miktar büyümesidir. Ancak bu uygulamanın gerekliliği henüz bilimsel olarak kanıtlanmış değildir.Dondurulmuş embriyodan elde edilen gebelik sonuçları nasıldır?Dondurulmuş embriyodan gebelik elde etme oranı, tüp bebek merkezinin laboratuvar kalitesine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Uzman kişiler tarafından elde edilen embriyoların uygun koşullarda saklanması büyük bir öneme sahiptir.Sperm çok azsa veya sperm bulunmaması durumunda ne yapılır?Sperm sayısının istenilen orandan az olması durumunda mikroenjeksiyon ile tüp bebek tedavisi yapılır. Bu yöntem ile az sayıda sperm elde edilse de başarılı bir döllenme sağlamak mümkün olmaktadır. Menide spermin hiç bulunmaması durumunda ise cerrahi işlem ile testislerden sperm araması yapılır. Tüp bebek sonrası, düşük ihtimali daha mı yüksektir?Tüp bebek yöntemleriyle oluşan gebeliklerde düşük riski, doğal yolla elde edilen gebeliklerden çok az daha yüksek oranda gözlemlenmiştir. Ne var ki bu sonucun nedeni tüp bebek tedavisinin olmadığı görülmüştür. Düşük riskinin artması kişinin gebe kalmasını engelleyen sebebe bağlanmıştır.Tüp bebek tedavisinde özel bir diyet uygulanmalı mıdır? Bu konu ile ilgili yeteri kadar çalışmalar olmamakla beraber, çalışmalar gösteriyor ki gebeliğin düşünüldüğü dönemde (prekonsepsiyonel dönem) akdeniz mutfağına öz diyetler (bitkisel yağlar, balık, baklagiller, sebzeler) tüketen hastalarda tüp bebek oranlarının yükseldiği gözlenmektedir. Blastosist transferi nedir?Tüp bebek yöntemini denemiş olan hastaların gebe kalma ihtimalini arttırması amacına dayanan bir yöntemdir. Blastosist transferi bir çok kez sonuç alınamayan yumurta ve sperm hücrelerini bir araya getirerek döllenmeye bırakılması ile oluşan embriyonun 5. günüde göstermiş olduğu gelişim haline denir. Herhangi bir genetik problem olmayan ve yapısal bozukluk tespit edilmeyen kaliteni embriyo laboratuvar ortamında incelenir ve anne adayının rahimine transfer edilir. Bu yöntem büyük oranda başarıyı getirmektedir.Tüp bebek tedavisi sırasında cinsel perhiz gerekli midir?Yumurta toplama işlemi öncesi sadece 3 ile 5 gün arasomda cinsel perhiz gerekmektedir, gerekçe olarak sperm sayı ve hareketliliğinin uygun seviyede olması hedeflenmektedir. Transfer sonrası cinsel perhiz konusunda ise hekiminize danışmanız önerilir.