Tüm belediyelerin toplam borcu

Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 2008 yılı faaliyet raporuna göre, mahalli idarelerin 21 milyar 666 milyon 121 bin TL'si iç, 4 milyar 797 milyon 98 bin TL'si ise dış borç olmak üzere toplam 26 milyar 463 milyon 219 bin TL borcu bulunuyor.

Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 2008 yılı faaliyet raporu, kurumun resmi internet sitesinde yayımlandı. Mahalli İdarelerin mali ve idari yapılarının rakamlarla ifade edildiği rapor, 81 il özel idaresi ile Gökçeada ve Bozcaada özel idaresiyle birlikte toplam 83 özel idareyi, 16 büyükşehir, 65 il, 892 ilçe ve bin 978 belde belediyesi olmak üzere toplam 2 bin 951 belediyeyi kapsıyor.

Belediye ve özel idarelerin personel, gelir-gider durumları ve borçlarının güncel istatistiklerle ele alındığı rapora göre, 2008 yılı itibarıyla mahalli idarelerin 21 milyar 666 milyon 121 bin TL iç, 4 milyar 797 milyon 98 bin TL dış borç olmak üzere, toplam 26 milyar 463 milyon 219 bin TL borcu bulunuyor.

Bir önceki yıla göre karşılaştırmanın da yapıldığı raporda, mahalli idarelerin 2008 yılında 2007 yılına oranla uzun vadeli iç borçlarında azalma, kısa vadeli iç borçlarında ise artış olduğu kaydediliyor. Buna göre, 2008 yılında toplam iç borçta bir önceki yıla göre yüzde 8,1'lik bir azalma gerçekleşirken mahalli idarelerin 2008 yılında 2007 yılına göre uzun vadeli dış borçlarında artış oldu. Kısa vadeli dış borçlarında ise azalma meydana geldi.

Toplam dış borçta ise 2008 yılında bir önceki yıla oranla yüzde 33,2'lik bir artış gerçekleşti. 2007 yılında toplam dış borç stoku 3 milyar 602 milyon 483 bin TL iken  2008 yılı içinde mahalli idarelerin dış borç stoku 1 milyar 194 milyon 615 bin TL arttı.

Rapora göre, bu artışta büyükşehir belediyelerinin metro yapımı gibi büyük yatırımlar için dış kaynak temin etmeleri etkili oldu.

MAHALLİ İDARELERİN GİDERLERİ DÜZENLİ ARTTI

Mahalli idarelerin giderlerinde 2006, 2007 ve 2008 yıllarında düzenli bir artış göründüğü de belirtilen rapora göre, 2008 yılında bir önceki yıla göre giderler yüzde 16,7 artış gösterdi. 2008 yılında bir önceki yıla göre mahalli idare türleri itibarıyla belediyelerde yüzde 19,8, belediye bağlı kuruluşlarında yüzde 10,4, il özel idarelerinde yüzde 10,7 oranında gider artışı gerçekleşti.

Personel giderlerinin 2008 yılında toplam giderler içindeki payının belediyelerde yüzde 19,2, belediye bağlı kuruluşlarında yüzde 13,1, il özel idarelerinde ise yüzde 29,7 olduğu kayıtlara geçti.

2008 yılı itibariyle mahalli idarelerde toplam giderler içindeki mal ve hizmet alımlarının payının yüzde 31,2 olduğu belirtilen raporda Bu payın belediyelerde yüzde  34,1, belediye bağlı kuruluşlarında yüzde 29,9, il özel idarelerinde ise yüzde 19,7 olduğu ifade edildi. 2007 yılına göre mal ve hizmet alımlarında kayda değer bir artış görülmediği de ifade edilirken, 2008 yılında mal ve hizmet alımlarının toplam giderler içerisindeki oranının büyükşehir belediyelerinde yüzde 24,5, il belediyelerinde yüzde 39,3, ilçe, ilk kademe ve belde belediyelerinde de yüzde 40,7 oranında arttığı belirtildi.

Mahalli idare harcamalarının Gayri Safi Yurt İçi Hasıla'ya (GSYİH) oranının Türkiye'de yüzde 4,8 olduğu belirtilirken AB ortalamasının yüzde 12,2 olduğu ifade edildi. Türkiye'de mahalli idare harcamalarının GSYİH içindeki payının AB ortalamasının altında olduğu vurgulanan rapora göre bunun nedeni mahalli idare tanımındaki farklılıktan kaynaklanıyor. Avrupa Birliği'nde kamu harcamalarının yüzde 14'ünün yatırım, yüzde 27'sinin sosyal yardım ve diğer transferler, yüzde 34'ünün personel giderleri ve yüzde 25'inin de diğer cari giderler şeklinde olduğu belirtiliyor.

MAHALLİ İDARELERİN GELİRLERİ

Mahalli İdarelerin gelirlerinin de yer aldığı 2008 raporuna göre, mahalli idare gelirleri 2008 yılında bir önceki yıla göre yüzde 9,5 oranında arttı. 2008 yılında mahalli idare türlerine göre bu oran sırasıyla belediyelerde yüzde 8,8, il özel idarelerinde yüzde 16,8, belediye bağlı kuruluşlarda da yüzde 4,5 artış şeklinde oldu.

Buna göre 2008 yılında belediyeler 25 milyar 736 milyon 12 bin TL, il Özel idareleri ise 7 milyar 121 milyon 956 bin TL gelir elde etti.

Belediyelere 2008 yılındaki toplam gelirlerinin yüzde 48,6 oranında merkezi yönetimden pay aktarıldığı belirtildi. Buna göre, 2008 yılında büyükşehir belediyelerine 6 milyar 292 milyon 216 TL, il belediyelerine 1 milyar 127 milyon 790 bin TL, ilçe, ilk kademe ve belde belediyelerine ise 5 milyar 88 milyon 734 bin TL merkezi yönetimden kaynak aktarıldığı kaydedildi. Büyükşehir belediyelerinin aldıkları payın toplam gelirlerine oranı yüzde 63,8, il belediyelerinin yüzde 38,7 ilçe, ilk kademe ve belde belediyelerinin ise yüzde 39,3 oldu.

MAHALLİ İDARELERDE 301 BİN PERSONEL GÖREV YAPIYOR

Personel sayısı ve dağılımlarının da yer aldığı rapora göre, mahalli idarelerde toplam 301 bin 500 personel istihdam ediliyor. Bunun 37 bin 541'i il özel idarelerinde, 227 bin 453'ü belediyelerde, 31 bin 425'i belediyelere bağlı kuruluşlarda, 5 bin 81'i ise mahalli idare birliklerinde görev yapıyor.

Mahalli idare personelinin yüzde 57'si sürekli işçi, yüzde 32'si memur, yüzde 8'i sözleşmeli personel, yüzde 3'ü de geçici işçi statüsünde bulunuyor.

İl özel idarelerinde, 7 bin 517 memur, bin 770 sözleşmeli personel, 28 bin 32 sürekli işçi, 220 geçici işçi statüsünde çalıştırılan olmak üzere toplam 37 bin 539 personel istihdam ediliyor.

Belediyelerde 78 bin 406 memur, 9 bin 805 sözleşmeli personel, 131 bin 522 sürekli işçi, 8 bin 335 geçici işçi statüsünde çalıştırılan olmak üzere toplam 228 bin 68 personel görev yapıyor.

Mahalli idarelere bağlı kuruluşlarda ise 9 bin 929 memur, 11 bin 738 sözleşmeli personel, 8 bin 902 sürekli işçi, 254 geçici işçi statüsünde çalıştırılan olmak üzere toplam 30 bin 823 personel bulunuyor.

Mahalli idare birliklerinde de 529 memur, 162 sözleşmeli personel, 2 bin 870 sürekli işçi, bin 509 geçici işçi statüsünde çalıştırılan olmak üzere toplam 5 bin 70 personel istihdam ediliyor.

Türkiye'de kamuda istihdam edilen kişi sayısının 2 milyon 467 bin 529 olduğu hatırlatılan rapora göre, bunun 301 bin 500'ünü mahalli idareler personeli, 2 milyon 166 bin 29'unu da diğer kamu personeli oluşturuyor. Mahalli idarelerin kamu istihdamı içindeki payı yüzde 12,2'ye karşılık gelirken, sözleşmeli personel oranları açısından kamu sektörü ile mahalli idareler arasında büyük bir fark görülmüyor. Sürekli işçi istihdamı açısından ise mahalli idareler yüzde 56,8'lik payla tüm kamu sektörünün oldukça önünde yer alıyor. 2009 yılı itibarıyla toplam memur sayısının toplam kamu personeli içindeki payı yüzde 79,5 iken mahalli idarelerde bu pay yüzde 32 olarak kayıtlara geçiyor.

Türkiye'de mahalli idarelerdeki istihdamın kamu istihdamına oranının yüzde 12,2 olduğu belirtilen raporda, bu oranın ABD'de yüzde 63,4, Almanya'da yüzde 36,3, Yunanistan'da ise yüzde 17,4 olduğu belirtiliyor.

Mahalli idarelerdeki istihdamın ülke nüfuslarına oranına bakıldığında ise bu oranın Türkiye'de yüzde 0,4, ABD'de yüzde 4,6, Almanya'da yüzde 1,9, Yunanistan'da ise yüzde 0,5 olduğunun görüldüğü ifade ediliyor.