Tüketim alışkanlıklarımız değişiyor

Türk halkının tüketim kalıpları değişiyor. Vatandaş, 1980-2002 döneminde özel tüketim harcamalarının payı yüzde 14.3 gerilerken, devletin nihai tüketim harcamalarının payında yüzde 35.9 oranında artış görüldü. -GIDADAN KISTIK, CEP TELEFONUNA YATIRDIK- 1987 yılında GSYİH'nın yüzde 28.1'i gıda ve içki harcamalarından oluşurken, 2002 yılına gelindiğinde bu oran yüzde 23.2'ye geriledi. Gıda ve içki harcamalarının payındaki azalış yüzde 17.4'ü buldu. Bunun yanında 1987 yılında enerji-ulaştırma ve haberleşme harcamalarının yüzde 8.6 olan payı yüzde 14.4'e fırladı. Özellikle cep telefonlarının yaygınlaşmasının etkili olduğu bu alanın GSYİH payındaki artış yüzde 67.4'ü buldu. 1987-2002 döneminde dayanıklı tüketim mallarının payında yüzde 1.4, yarı dayanıklı ve dayanıksız tüketim mallarının payında ise yüzde 20.3 oranında azalış görüldü. Aynı dönemde hizmetlerin payı yüzde 37.9 oranında artarken, konut sahipliği için yapılan harcamalar yüzde 34.4 oranında geriledi. -DEVLETİN HARCAMALARI ARTTI- 1980-2002 döneminde devletin nihai tüketim harcamalarının GSYİH içinde payı yüzde 10.3'ten yüzde 14'e çıkarken, payındaki artış yüzde 35.9 oldu. Kamunun maaş ücret harcamalarının pay artışı yüzde 13.5, diğer cari harcamalarının payındaki artış ise yüzde 178.6 olarak hesaplandı. Aynı dönemde, kamu sektörü gayri safi sabit sermaye oluşumunda devletin payında yüzde 40.6 oranında azalış gözlenirken, özel sektörün payı yüzde 29.4 oranında artış gösterdi. 1980-2002 döneminde harcamalar yöntemiyle hesaplanan GSYİH içinde paylar ile bu payların değişimleri de şöyle: (Yüzde) Değişim 1980 2002 (Yüzde) ---- ---- ------- -ÖZEL TÜKETİM 77.8 66.7 -14,3 .Gıda-içki* 28.1 23.2 -17,4 .Dayanıklı Tüketim malları* 7.1 7.0 -1,4 .Yarı day.ve dayanıksız t.m.* 12.3 9.8 -20,3 .Enerji-ulaştırma-haberleşme* 8.6 14.4 67,4 .Hizmetler* 5.8 8.0 37,9 .Konut sahipliği* 6.4 4.2 -34,4 -DEVLETİN NİHAİ TÜK.HARCAMASI 10.3 14.0 35,9 .Maaş-ücret 8.9 10.1 13,5 .Diğer cari 1.4 3.9 178,6 -GAYRİSAFİ SABİT SERM.OLUŞUMU 18.1 16.7 -7,7 .Kamu sektörü 9.6 5.7 -40,6 .Özel sektör 8.5 11.0 29,4 *İlk sütundaki rakam 1987 yılına aittir.