TÜBİTAK BİLGEM'in geliştirdiği GİS teknolojik ürün ve yazılımları 'yerli beyin' yönetecek

HAVELSAN Genel Müdürü Mehmet Akif Nacar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, GİS'in kontrol amaçlı sistemlerde görev aldığını ve otomotiv, enerji, raylı sistemler, ulaştırma, savunma sanayisi ve havacılık gibi birçok alanda kullanıldığını söyledi.

Türkiye'de uzun zamandır kullanılan bu sistemlerin TÜBİTAK BİLGEM tarafından milli olarak geliştirildiğini ifade eden Nacar, "Bu konuda çalışmalar yapılıp bir sistem ortaya çıkarıldı. Biz de teknoloji transferi yoluyla bu sistemi alıp daha ileriye taşımayı, üzerinde geliştirmeler yaparak yaygınlaştırmayı planlıyoruz." dedi.

TÜBİTAK BİLGEM'in kendi bünyesinde GİS'i geliştirmeyi sürdüreceğini vurgulayan Nacar, "Bir nevi onlar teknolojiyi geliştirirken biz satış pazarlama ve yaygınlaştırmasına odaklanacağız. Bunun yanında sahada ortaya çıkan ihtiyaçlara yönelik ilave yazılım geliştirme yapacağız ama hiçbir zaman bizimle onların eforu çakışmayacak, birbirini tamamlayıcı mahiyette olacak. Böylece kolektif bir eforla ülkemiz adına sistemin yaygınlaşması ve kazanıma dönüşmesi sağlanmış olacak." diye konuştu.

Savunma sanayisinin birçok platformunda, Türk savunma sanayisi şirketlerinin ürünlerinde GİS'in kullanıldığına işaret eden Nacar, şu değerlendirmede bulundu:

"GİS'in teknolojik boyutu yanında bir de ekonomik boyutu var. Bu lisanslara büyük ücretler ödeniyordu. Bunun da aslında ülkemiz ekonomisine bir katkı olacağını düşünüyoruz. Lisans ücretleri ödenmesi yerine kendi ekiplerimizi yetiştirmemiz, kendi teknolojimizi geliştirmemiz açısından önemli. Ayrıca destek paketi geliştirmek zaman alıyor, öncelik istiyor. Yabancı ürünler kullanıldığında firma dolu olabiliyor, sizin takviminize uymayabiliyor. Bu gibi konularda HAVELSAN-TÜBİTAK iş birliğinin daha verimli sonuç getirebileceğini tahmin ediyoruz. Milli GİS kullanımı ve yaygınlaşmasının ekonomi, takvim ve lisans maliyetleri anlamında önemli bir katkı sağlayacağını düşünüyoruz."

Nacar, günlük hayatta aşağı yukarı bütün elektronik sistemlerde "beyin" olarak tabir edilen bu sistemlerin kullanıldığına dikkati çekerek, yerli ürünler arttıkça, yerli sanayi geliştikçe bunların yerli işletim sistemleriyle destekleneceğini dile getirdi.

Bu teknolojik dönüşümün uzun bir süreç olduğunu belirten Nacar, "Savunma sanayisi öncelikli, sonra yavaş yavaş diğer sanayilere de yayılacak. Bunu programlayabilen yazılımcı kullanıcıların artmasıyla daha çok alana yayılacağını düşünüyoruz." ifadelerini kullandı.

Karmaşık görevler GİS'e emanet

Bilgisayar donanımları üzerinde birden fazla karmaşık fonksiyonun icra edilebilmesi için işletim sistemlerine ihtiyaç duyuluyor. İşletim sistemleri, bilgisayar donanımının fonksiyonlar arasında paylaşımlı olarak kullanılmasına imkan sağlıyor.

Donanım üzerinde çalışacak fonksiyonların zaman açısından kritikliği söz konusu olduğunda, gerçek zamanlı işletim sistemlerinde çalışılması gerekiyor. Bu sistemler klasik işletim sistemlerine kıyasla fonksiyonların, tanımlanmış zaman ve sırada, güvenilir şekilde çalışmasına olanak sağlıyor.

Gerçek zamanlı işletim sistemleri, savunma, havacılık, uzay, otomotiv, raylı ulaşım, nükleer enerji santralleri, tıp elektroniği ve daha birçok emniyet kritik sektörde hizmet veriyor, gömülü bilgisayarlarda işletim sistemi olarak kullanılıyor. GİS, ölçeklenebilir ve uyarlanabilir yapısı sayesinde farklı alanlardaki gömülü gerçek zamanlı uygulamaların ihtiyaçlarına da cevap verebiliyor.

Ürünleşmeye 6 milyon dolar bütçe

GİS, kritik alanlarda yerli teknolojilerin ve yerli yazılımın "beyni" niteliğinde. Bu işletim sistemi, yurt dışına lisans ücreti ödenmesinin önüne geçerek Türkiye'ye ekonomik anlamda katkı sağlayacak. Tamamen yerli ve milli bir sistem olması dolayısıyla da emniyet kritik sistemlerin güvenliği açısından önem taşıyor.

TÜBİTAK BİLGEM, TÜBİTAK SAGE, ASELSAN ve TEI, bazı ürün ya da projelerinde GİS'i aktif olarak kullanıyor. GİS deneme lisansları alan firmalar arasında Türk Havacılık ve Uzay Sanayi, THY Teknik, MİLSOFT, AYESAŞ ve SİMSOFT gibi savunma, havacılık ve yazılım firmaları yer alıyor.

Milli Muharip Uçak Projesi'nde GİS kullanım kararı alınırken, geliştirme faaliyetleri devam ediyor.

HAVELSAN'da müdürlük seviyesinde 25 kişilik GİS Grup Liderliği kurulmasına karar verildi ve bu alanda iş ekosistemindeki firmalarla iş birliği çalışmaları başlatıldı.

Ürünleşme süreci kapsamda HAVELSAN bünyesinde yaklaşık 6 milyon dolar bütçeli GİS Ürünleşme Projesi başlatıldı.

Güç birliğiyle gelişmeye devam edecek

TÜBİTAK BİLGEM ve HAVELSAN arasında imzalanan sözleşmeyle GİS'in yurt içi ve yurt dışındaki tanıtımı, yaygınlaştırılması, pazarlanması, satışı, eğitimleri, kart destek paketlerinin geliştirilmesi, saha desteği, bakım ve idame faaliyetleriyle ilgili hakları HAVELSAN'a lisanslandı.

HAVELSAN ayrıca ara katman seviyesine eklenecek yeni yeteneklerin ve özeliklerin geliştirilmesine de katkı verecek. TÜBİTAK BİLGEM, HAVELSAN'ın tecrübe, yetenek ve desteğiyle yeni teknolojik gelişmelere ve sektörlerin emniyet kritik sistem ihtiyaçlarına yönelik olarak GİS'in çekirdek seviyesi geliştirme faaliyetlerine devam edecek.

GİS, herhangi bir mevcut işletim sistemi çekirdeği kullanılmadan sıfırdan geliştirildi. GİS muadillerine göre hem yüksek performanslı çalışabilirken hem de modülerlik ve sertifikasyon kolaylığı sağlıyor.

GİS yazılımları CPU'nun (işlemci) hantallaşmasını önleyen yapısı sayesinde gerçek zamanlı hatasız süreçler yürütebiliyor. Bu sayede, savunma, sağlık, üretim ve otomotiv gibi farklı sektörlerde kritik görevli ve güvenlik düzeyi yüksek uygulamalarda önemli rol oynuyor.

Türkiye'de geliştirmeleri devam eden savunma ve havacılık alanındaki sistemlerle otomotiv, ulaşım, IoT teknolojileri gibi sistemlerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere GİS üzerinde çalışmalar devam ediyor.

GİS, HAVELSAN'a lisanslanarak yerli pazarda yaygınlaşmasıyla birlikte yurt dışı pazarlarda da çeşitli işletim sistemleriyle rekabet edecek. Savunma ve havacılıktan başlanarak ihracata yönelik çalışmalara ağırlık verilecek. Bu kapsamda, Pakistan'ın muharip uçak çalışmaları kapsamında GİS kullanımı ve ihracatına yönelik adımlar atılacak.