Torba yasa maden ocağı işçilerini vurdu

Zonguldak'ta faaliyet gösteren 22 özel kömür işletmecisi, Torba yasanın işverene ekonomik yükümlülük getirdiği gerekçesiyle maden işçilerini kapının önüne koydu.

Torba yasanın işçi lehine işveren aleyhine düzenlemeler içerdiği iddiasıyla özel maden ocağı sahipleri üretimi durdurma kararı aldı.

22 rödevanslı saha sahibi işletmeciler, akşam saatlerinde ortak bir karar alarak üretimi durdurma kararı aldı.

Zonguldak’ın Gelik beldesinde faaliyetini sürdüren Arılar Madencilik’te çalışan işçiler, bu gün son kez ocağa girerek kömür çıkarttı. Gece 00.00’da ocaktan çıkan işçilerin ardından 00.00-08.00 vardiyası üretim yapmadı.

MADENCİLER ŞAŞKIN VE ÜZGÜN
İkinci vardiya olarak nitelendirilen 16.00-00.00 vardiyasında çalışan 21 kişilik maden işçileri, ocak çıkışında firma sorumlusunun üretim kararının durdurulduğunu bildirmesi üzerine şaşkınlık yaşadı. Aynı zamanda aldıkları habere üzülen işçiler, devlet ve işverenler arasındaki yaşanan sıkıntının bir an önce giderilmesini istediler. Kanunun işçi lehine çıkmasına rağmen işvereni de zorladığını ifade eden işçiler, “Bize patronumuz bu kanun geçerse böyle bir durumla karşılaşabileceğimizi söylemişti. Arkadaşlar mağdur kaldı. Bu kanunun işverene yük getireceğini hepimiz biliyoruz. Devlet bu kanunu çıkarttı. İşçi olarak lehimize çıktı ama işverene de yük getiriyor. Onun karşılaşmalarını yapıp aralarında anlaşmaları gerekiyor” dediler.

NE İŞVEREN MAĞDUR OLSUN NE DE İŞÇİ MAĞDUR OLSUN
Vardiya çıkışı haberi alan işçiler, “İşten çıktık üretimin durdurulduğunu öğrendik. İki tarafta mağdur kalmasın istiyoruz. Biz biran önce işyerimize geri dönmek istiyoruz. Ne işveren mağdur olsun ne de işçi mağdur olsun. İnşallah işverenle devlet arasındaki bu sıkıntı bir an önce çözülür” dediler.

İŞVERENE AĞIR GETİRİLER GETİRDİĞİ İÇİN
Firma Sorumlusu Ali İhsan Aygün ise gazetecilere ocak ağzında yaptığı açıklamada yeni kanunun işverene ağır yük getirdiğini ifade etti. 1990 yılından bu yana faaliyetini sürdüren Arılar Madencilik’in üretimi durdurduğunu açıklayan Aygün, şöyle dedi:

“Yeni çıkan maden kanunundan dolayı Arılar Madencilik üretimine bu gün saat 24 itibariyle son vermiştir. Bu maden kanunun bir işverene ağır getiriler getirdiği için yönetim kurulumuz böyle bir karar almıştır. Ocağın tekrar ne zaman faaliyet göstereceğini bilmiyoruz. Çıkan işçilerin hepsi üzgün olarak çıktılar. İşçiler evlerine bu akşam üzgün bir şekilde gidecektir. Zonguldak genelinde özel işletmeler hep mağdur durumdalar. Tekrar işçi arkadaşlarımızın işlerine kavuşmalarını istiyoruz.”

Maden işçileri ise haberin şokuyla birlikte evlerinin yolunu tuttu. Öte yandan Zonguldak havzasında faaliyet gösteren 22 özel maden ocağında çalışan 4 bin 500’e yakın maden işçisi son kez kömür çıkartmış oldu.

İŞTE MADENCİLER İÇİN ÇIKARTILAN YASA

Yeraltı işlerinde çalışan işçilerde kıdem şartı aranmayacak. Buna göre, yeraltı işlerinde bir gün dahi çalışanlar kıdem tazminatından yararlanabilecek.

İşverenler, alt işverene iş vermeleri halinde, bunların işçilerinin ücretlerinin ödenip ödenmediğini, işçinin başvurusu üzerine veya aylık olarak resen kontrol etmekle ve varsa ödenmeyen ücretleri hak edişlerinden keserek işçilerin banka hesabına yatırmakla yükümlü olacak.

Zorunlu ve olağanüstü çalışılması gereken durumlar dışında, yeraltı maden işlerinde çalışanlara fazla çalışma yaptırılamayacak.

MESAİ İÇİN SAAT BAŞI ÜCRET YÜZDE 100 ARTIRILACAK
Yeraltı maden işlerinde çalışanlara zorunlu ve olağanüstü hallerde haftalık 36 saati aşan her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde 100 artırılmasıyla ödenecek.

İZİN SÜRESİ ARTTTI
Kanunla yeraltında çalışan işçiler için yıllık ücretli izin sürelerinin 4 gün artırılması öngörülüyor. Böylece, yeraltında çalışan ve 5 yıldan az kıdeme sahip bir işçinin iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesi ile daha fazla belirlenmediği durumlarda en az 18 gün yıllık ücretli izin hakkı olacak.

Alt işveren işçilerinden, alt işvereni değiştiği halde aynı iş yerinde çalışmaya devam edenlerin yıllık ücretli izin süresi, aynı işyerinde çalıştıkları süreler dikkate alınarak hesaplanacak. Asıl işveren; alt işveren tarafından çalıştırılan işçilerin hak kazandıkları yıllık ücretli izin sürelerinin kullanılıp kullanılmadığını kontrol edecek ve ilgili yıl içinde kullanılmasını sağlayacak. Alt işveren ise tutmak zorunda olduğu izin kayıt belgesinin bir örneğini asıl işverene verecek.

GÜNLÜK 6 SAAT
Yeraltı maden işlerinde çalışanlar için yeraltındaki çalışma süresi haftada en çok 36 saat olacak, günlük çalışma süresi 6 saati geçemeyecek.

KIDEM TAZMİNATINA ESAS HİZMET SÜRELERİ

Kanunla, kıdem tazminatına ilişkin düzenlemeler de yapılıyor. Buna göre, alt işverenin değişip değişmediğine bakılmaksızın, aralıksız olarak aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait iş yerlerinde çalışmış olanların, bu şekildeki çalışma sürelerine ilişkin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait iş yerlerinde geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit edilecek.

Kıdem tazminatları, çalıştırıldığı son kamu kurum ve kuruluşu tarafından işçinin banka hesabına aktarılacak. Kıdem tazminatı tutarı, iş yerlerinin bütçe tertibinde ve gider kalemlerinde yetip yetmediğine bakılmaksızın ödenecek.

İşçilere ödenecek kıdem tazminatı, kamu kurum veya kuruluşları arasında kendi payları oranında dağıtılacak. Buna göre, kamu kurum veya kuruluşu işçiye kıdem tazminatını öderken, bu kıdem tazminatının diğer kamu kurum veya kuruluşlarında geçen hizmet süresine ilişkin kısmını o kurumdan tahsil edecek. Ancak merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri arasında buna göre tahsil işlemi yapılmayacak.

ASGARİ ÜCRETİN EN AZ İKİ KATI MAAŞ
Linyit ve taşkömürü çıkarılan işyerlerinde, yer altında çalışan işçilere ödenecek ücret asgari ücretin iki katından az olamayacak.