TOKİ modelinden Nijer'e örnek

TOKİ'den yapılan yazılı açıklamaya göre, faaliyetleri ülke sınırlarını aşan TOKİ, yabancı heyetlerden yoğun ilgi görüyor. Birçok ülkeyle işbirliği yapan TOKİ'nin son ziyaretçisi Nijer heyeti oldu.

Nijer Devlet Bakanı Amadou Baubacar Cisse ile Teçhizat Bakanı Saddi Soumaila, beraberlerindeki heyetle TOKİ Başkanı Ahmet Haluk Karabel'i makamında ziyaret etti.

"Türkiye'deki inşaat sektörü çok deneyimli"

TOKİ projeleri ve finansman modeli hakkında bilgi alan Bakan Cisse'nin "Bu işlerin başlangıç noktasındayken herhangi şekilde devlet kaynağından faydalandınız mı?" sorusuna Karabel, "Mülga olan Emlak Bankasının elindeki araziler ile bankanın yapıp satışa sunmadığı konutlar İdaremize devredildi. Böylelikle TOKİ'nin başlangıç sermayesi oluşturuldu" yanıtını verdi.

Karabel, TOKİ'nin yurt dışı faaliyetleriyle ilgili soru üzerine de ülke dışında yapılan çalışmaların kar amaçlı olmadığını, Türk milletinin katkılarıyla gerçekleştirildiğini belirterek, şöyle devam etti:

"Güney Asya'da meydana gelen deprem ve tsunamide evlerini kaybedenler için Endonezya'nın Banda Aceh bölgesinde bin 50 konut ile aynı felakette zarar gören Sri Lanka'da 500 konut, gerekli sosyal donatılarıyla tamamlanarak hizmete sokuldu. 2005'te Pakistan'ın kuzey doğusunda meydana gelen deprem sonrasında konut ve sosyal donatı uygulamalarımız oldu. 2010'da yine Pakistan'da yaşanan sel felaketinin ardından 4 bin 620 konut ve 37 sosyal donatı uygulamasının bu yıl tamamlanması planlanıyor. Yaklaşık 80 ülkenin benzer kurum ve kuruluşlarıyla işbirliğimiz devam etmekte ve muhtelif ülkelerle işbirliği mutabakat zabıtları imzalanmaktadır."

İdarenin kaynağını kendisinin ürettiğine dikkati çeken Karabel, bunun üç şekilde sağlandığını açıkladı. Arsa karşılığı gelir paylaşımı projeleriyle büyük şehirlerin değerli arsalarında prestij konutlar üretilip satılarak gelir elde edildiğini ve sosyal konutların finansmanına destek sağlandığını dile getiren Karabel, bu projelerin özel sektörle gerçekleştirildiğini, yapım sürecinde TOKİ'den finansman kullanılmadığını, isteklilerin hem konutları yapıp hem de İdarenin payını ödediğini bildirdi.

Ayrıca satılan konutların gelirinin TOKİ'nin kontrolünde ortak hesapta tutulduğunu, yüklenicinin yaptığı inşaat alanında hak edişlerle payını alabildiğini, böylelikle müşterilere devlet güvencesi verildiğini belirten Karabel, üretilen konutların yüzde 15'inin bu modelde olduğunu ifade etti.

Karabel, büyük şehir merkezlerinde devlet hazinesinden bedeli karşılığında alınan değerli arazilerin de imarlı hale getirilerek satışıyla kaynak sağlandığını kaydetti.

Konuk Bakan'dan işbirliği teklifi

Konuk Bakan Cisse ise ülkelerinde TOKİ benzeri yapıyı hayata geçirmek için işbirliği önerisinde bulundu.

Cisse, "Yerinde genel bir durum tespiti yapmanızı arzu ederiz. Böylece çok belirli bir stratejik plan geliştirebiliriz. Ülkemize döner dönmez hemen resmi talepte bulunacağız ve sizden bir ekibin ülkemize gelip durum tespiti yapmasını isteyeceğiz" ifadesini kullandı.