Tırnak batması nasıl önlenir?
Abone olTırnak batması pek çok insanda görülen, kişinin yürümesini, iş görmesini engelleyecek derecede rahatsızlık ve ağrı verebilen bir patolojidir. Peki nasıl oluşur?
Tırnak batması tüm ayak parmaklarında olabilmekle beraber
genellikle baş parmakta oluşur. Tırnak büyürken bir veya iki
taraftan derinin içine doğru batma eğilimi gösterir,bu esnada
oluşan enflamasyon sonucu tırnak kenarındaki doku da tırnağın
üzerine doğru ilerler.
Tırnaklar normalde tırnak kökünde,deri altında bulunan germinal
matriks denen kısımda oluşturulur,tırnak yatağı dediğimiz parmağın
üst kısmında ileriye doğru büyürler. Uzamış tırnaklar mümkün
olduğunca düz olarak kesilmelidirler.
Bazen tırnak uç kısımları yan taraflardan deriye batar ve bir
yabancı cisim gibi reaksiyon başlatırlar, bazen ise tırnak yalnızca
köşelerde değil, tümüyle tırnak yatağına batık hale gelebilir. Her
iki durumda da ilk bulgular ağrı ve şişmedir. Batma bölgesinde
kanama olabilir veya enfeksiyon gelişip iltahap gelebilir. Tedavi
edilmediğinde ise iltahabın kemiğe ilerlemesi (osteomyelit) ve
sistemik enfeksiyonlar oluşabilir. Ayakkabı giymek ve yürümek çok
zor olabilir.
Tırnak Batmasının Sebepleri
Tırnak batması birçok sebepten oluşabilir, en sık neden yanlış
tırnak kesimidir, tırnağı çok derin kesmek, tırnak uçlarını içeriye
doğru çok kıvrık kesmek en sık yapılan yanlışlardır; bu durumda
yeniden büyüyen tırnak batarak büyüyecektir. Diğer tırnak batma
sebepleri ise :
-tırnağın dış kısım yerine direkt içeriye büyümesi
-çok dar veya sivri burunlu ayakkabı giymek
-tırnağın kalınlaşması
-parmağa veya direkt olarak tırnağa oluşan travmalar
(çarpma,üzerine ağırlık düşmesi gibi)
-mantar enfeksiyonları
-şişmanlık
-aşırı ayak terlemesi
-bazı doğumsal anomaliler
-hipertiroidizm,şeker hastalığı,akromegali,romatoid artrit,gut gibi
bazı başka hastalıklar
-yatalak hastalarda yorgan,battaniye gibi örtülerin çok sıkı
sarılması gibi sebeplerdir.
Sayılan bu sebeplerden pek çoğundan sakınılarak tırnak batmasının
önüne geçilebilir.
Tırnak Batmasının Semptomları
En sık görülen semptomlar aşırı
ağrı,enfeksiyon,şişme,kızarıklık,bazen iltahap gelmesidir. Tanı
normalde sadece muayene ile konur.Bazı özel durumlarda iltahabın
kemiğe kadar ilerlediğinden şüphe ediliyorsa rontgen filmi
gerekebilir. Aşırı iltahap varlığında uygun antibiotik seçimi için
yara kültürü almak gerekebilir.
Tırnak Batmasını Tedavisi
Kanama, iltahap olan, şişme yapmış bir tırnak batmasının mutlaka
bir doktora gösterilmesi gerekir. Tırnak batması olan kişiler
çoğunlukla doktora gitmekte gecikir ve daha ilerlemiş, ağrılı bir
halde doktora başvururlar. Tırnak batması ilk oluştuğunda bunu
kendi kendine tedavi etmeye çalışma sonucu giderek artan ağrı
yanında, tırnak çekimini gerektirecek düzeyde batmanın ilerlemesi
ve enfeksiyon oluşması, özellikle dolaşım bozukluğu, damar sertliği
ve şeker hastalığı olanlarda enfeksiyon ilerleyerek kemik iltahabı,
gangren, parmağın ve hatta ayağın kesilmesine yol açabilecek
komplikasyonlar oluşabilir.
Cerrahi müdahale gerektirmeyen tırnak batması tedavisinde:
-Tırnağın sıcak tuzlu su banyosutyla yumuşatılması
-Ufak bir gazlı bez parçasının antibiyotikli kremle birlikte batık
kısmın altına yerleştirilmesi
-Ayakkabı giymekten kaçınılarak, sandalet veya açık terlikle tırnak
üzerine olan baskının azaltılması
-Fazla enfeksiyon varsa antibiyotik kullanılması
-Ayak temizlik ve bakımı gibi yöntemler uygulanır.
Doktor hastaya steril bir gazlı bez parçasına antibiyotik kremle
birlikte yerleştirmeyi ve bunun ne sıklıkla değiştirilmesi
gerektiğini hastaya öğretecektir. Erken başvuran vakalarda cerrahi
dışı tedavi yeterli olmaktadır. Tırnakların düz olarak kesilmesi,
köşelerinin içe kıvrık olmaması önemlidir. Tırnak batması
tedavisindeki ana ilke tırnağın bir kez batmadan parmak boyunu
geçecek şekilde uzamasının sağlanmasıdır,bunun için tırnak
kenarıyla parmak arasındaki doğal oluğun oluşturulması ve tırnağın
düzgün büyümesi için "yol verilmesi" önemlidir.
Tırnak Batmasının Cerrahi Tedavisi
Aşırı tırnak batması, doku ilerlemesi ve enfeksyion varlığında
tedavi için cerrahi müdahale gerekecektir. Cerrahi tedavi yöntemi
tırnak batması derece ve şekline göre kişiden kişiye değişiklik
gösterir. Tırnak batmasında batan tarafta parsiyel çekim, yani
tırnağın bir kısmının çekilmesi veya tüm tırnağın çekilmesi
gerekebilir. Tırnağın çekilmesi yanında ilerlemiş dokunun da
alınması, tırnak yatağının revizyonu çok önemlidir. Çok dönük
tırnaklarda tırnağın yapıldığı germinal matriksin kenar kısımları
bazı ilaçlarla, koterle veya lazerle tahrip edilerek o kısımlardan
tırnağın yeniden büyümesi engellenebilir. Çok ileri vakalarda tüm
germinal matriks tahrip edilerek tırnak tümüyle iptal
edilebilir.(Tırnak ablasyonu)
Tırnak çekilmesi lokal anesteziyle acısız ve ağrısız olarak yapılan
bir işlemdir. Hastalar işlem sonucu yürüyerek evlerine
gidebilirler. Tırnak çekiminden çok daha önemli olan nokta yeni
büyüyen tırnağın bakımı ve normal büyümesinin sağlanmasıdır. Bu
nedenle yeniden normal tırnak oluşana kadar doktor takibi
önemlidir. Eğer tırnak batması yanında mantar hastalığı da varsa bu
da mutlaka tedavi edilmelidir. Yanlış ayakkabı seçimi varsa bu da
doktor tavsiyesine göre düzeltilmelidir.
Tırnak Batmasından Nasıl Korunabiliriz?
Tırnak batmasından korunmanın ilk yolu doğru tırnak kesimi
yapmaktır. Ayak tırnakları düz olarak kesilmelidir, köşelerde çok
hafif kıvrım yapılmalıdır. Tırnak köşelerini deriye çok yakın
kesmekten kaçınmalıdır. Doğru ayakkabı giymek te çok önemlidir. Çok
dar veya geniş ayakkabılar, her ikisi de tırnak batmasına yol
açabilir. Taban düşüklüğü varsa tabanlık kullanarak ayak
dinamiğinin düzeltilmesi gereklidir.
Tırnakta mantar, kalınlaşma, deformasyon saptanırsa hemen doktora
başvurulmalıdır. Aşırı ayak terlemesi tedavi edilmelidir.
Tüm bu tedbirlere rağmen tırnak batması olursa fazla vakit geçirip
olay ilerlemeden doktora başvurmak, erken tanı ve tedaviyle cerrahi
müdahale yapılmaksızın batmanın düzeltilmesini sağlayabileceği için
çok önemlidir.
Yazı: drbulent.koc@mynet.com
Kaynak: www.mynet.com.tr