Tiflis'ten Ceyhan'a ilk petrol

Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, enerji güvenliğinin tüm ülkelerin işbirliği anlayışı içinde çözüm aramalarını gerektiren küresel bir sorun olduğunu söyledi. ABD'de yaşanan Katrina ve Rita Kasırgaları gibi doğal yıkımların küresel enerji sunum güvenliğinin ne denli kırılgan olduğunu bir kez daha gösterdiğini belirten Sezer, ''BTC gibi tasarılar, bu kırılganlığın giderilmesinde önemli işlev görebilecektir'' dedi. Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı'nın (BTC) Gürcistan kısmında ilk petrolün geçişi nedeniyle başkent Tiflis'e yaklaşık 50 kilometre mesafede bulunan Gabardan bölgesinde tören düzenlendi. Törene, Cumhurbaşkanı Sezer, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Gürcistan Cumhurbaşkanı Mikhael Saakashvili, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Kemal Nehrozoğlu ve sınırlı sayıda davetli katıldı. Cumhurbaşkanı Sezer, törende yaptığı konuşmada, herkesin; Avrupa ve Asya'nın kesiştiği, stratejik önem taşıyan Güney Kafkasya'da istikrar, barış ve gönencin sağlanması, işbirliğine elverişli uluslararası ortamın yaratılması için atılan bu büyük adımın bilincinde olduğunu söyledi. Doğu-Batı Enerji Koridoru'nu oluşturan tasarıların, bölgede güvenlik ve barışın geliştirilmesi ve ekonomik kalkınmanın sağlanması yolunda önemli birer adım olduğuna işaret eden Cumhurbaşkanı Sezer, bu tasarıların, bölge ülkelerinin birbirleriyle olan bağlarının yanı sıra, Batı dünyasıyla bağlarını da güçlendireceğini kaydetti. Sezer, şöyle konuştu: ''Bölge ülkelerinde ekonomik ve toplumsal kalkınmanın gerçekleştirilmesi ve sürdürülebilir kılınması açısından da önem taşımaktadır. Bu çerçevede özel bir yeri bulunan Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı tasarısının son aşamasına, ülkelerimizce ortaklaşa, inanç ve kararlılıkla sürdürülen çabalar sonucunda varmış bulunuyoruz. Avrupa ve Asya'ya yeni dinamikler kazandıracak ve halkları birbirine daha da yaklaştıracak bu tasarı, son hedefine doğru emin adımlarla ilerlemektedir. Bakü-Tiflis-Ceyhan düşünün gerçekleşmesine katkıda bulunan herkesi içtenlikle kutluyor, teşekkürlerimi sunuyorum.'' -ENERJİ GÜVENLİĞİ- Enerji güvenliğinin, tüm ülkelerin işbirliği anlayışı içinde çözüm aramalarını gerektiren küresel bir sorun olduğuna dikkati çeken Sezer, Amerika'da yaşanan Katrina ve Rita Kasırgası gibi doğal yıkımların, küresel enerji sunum güvenliğinin ne denli kırılgan olduğunu bir kez daha gösterdiğini söyledi. Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı gibi tasarıların, bu kırılganlığın giderilmesinde önemli işlev görebileceğine vurgu yapan Sezer, BTC Petrol Boru Hattı'nın, Batı pazarlarının Hazar Bölgesi petrollerine doğrudan erişimi açısından stratejik değer taşıdığını bildirdi. Tasarının, günde 1 milyon varil ve yılda 50 milyon tonluk kapasiteyle, dünya enerji sunum güvenliğinin geliştirilmesine önemli katkıda bulunacağını dile getiren Sezer, ''bin 770 kilometre uzunluğunda altın bir zincirden söz ediyoruz'' dedi. Bugün Gürcistan'da ilk petrol kutlaması yapılan boru hattının, Kazakistan ayağının eklenmesiyle daha da verimli duruma geleceğine ve Kazak petrolünün bir kısmının doğrudan ve en elverişli biçimde Akdeniz'e çıkışına olanak sağlanacağına olan inancını dile getiren Sezer, ''Türkiye, Gürcistan ve Azerbaycan, bir zamanlar düş olarak tanımlanan Bakü-Tiflis-Ceyhan tasarısını bir başarı öyküsüne dönüştürerek, bölgesel işbirliğinde diğer ülkelere güzel bir örnek oluşturmaktadır'' diye konuştu. -''DİĞER TASARILARA DA ODAKLANMAK LAZIM''- Bakü-Tiflis-Ceyhan tasarısını tamamlamak yolunda bulundukları bu aşamada, diğer tasarılara da odaklanmanın zamanının geldiğini ifade eden Sezer, şunları söyledi: ''Bundan sonraki ilk hedefimiz, Bakü-Tiflis-Erzurum doğalgaz tasarısının öngörüldüğü biçimde, 2006 sonuna dek bitirilmesi olmalıdır. Hazar doğalgaz kaynaklarının AB pazarlarına ulaştırılması için, Türkiye-Yunanistan-İtalya doğalgaz boru hattı ile NABUKKO doğalgaz boru hattının yapımı yönündeki çalışmalara ivme kazandırılması, önem taşımaktadır. Ülkelerimizin ve Avrupa ile Asya arasındaki ulaşımın daha hızlı sağlanması, mal ve hizmetlerin etkin ve daha ucuz yollarla taşınması açısından önceliklerimiz arasındadır. Bu kapsamda önemli tasarılardan biri, Doğu ile Batı arasında ulaşım ağının demiryolu aracılığıyla kesintisiz biçimde kurulmasına ilişkin Kars-Tiflis-Bakü demiryolu tasarısıdır. Doğu-Batı koridorunun ulaşım ayağını oluşturan bu tasarı, gerçekleştirildiğinde Türkiye, Güney Kafkasya ile Orta Asya'yı birbirine bağlamakla kalmayacak, tarihsel İpek Yolu'nu da yirmi birinci yüzyılda yeniden canlandırabilecektir.'' -BOĞAZLAR- Türkiye'nin, Doğu-Batı Enerji Koridorunun yanı sıra, Kuzey-Güney doğrultusunda da işbirliğine önem verdiğini vurgulayan Sezer, Avrasya bölgesinde Hazar'ı Akdeniz'e, Karadeniz'i de Orta Doğu'ya bağlayabilecek konumda olan Türkiye'nin, bölgesindeki ulusların ortak gönencine yönelik tüm tasarılara katkıda bulunma çabası içinde olduğunu söyledi. Hazar enerji kaynaklarının dünya pazarlarına ulaştırılmasında önemli yollardan birinin de Türk Boğazları olduğunu ifade eden Sezer, ''Halen Türk Boğazları'ndan geçen petrol, dünya petrol tüketiminin yaklaşık yüzde dördünü oluşturmaktadır. Bakü-Tiflis-Ceyhan tasarısıyla gelişen Ceyhan'ı, dünyanın önemli enerji, ticaret ve dışsatım merkezlerinden biri durumuna getirmeyi öngörüyoruz'' dedi. Ceyhan Terminali'ne ulaşacak yeni boru hatları da yaparak, Türk Boğazları üzerindeki yükü azaltmayı, enerji sunum güvenliğini geliştirmeyi amaçladıklarını anlatan Sezer, boğazlardan tanker ve tehlikeli madde geçişinin, İstanbul'u ve deniz çevresini tehdit etmeyecek bir düzeye indirilmesini hedef aldıklarını ifade etti. Bu çerçevede Kuzey-Güney ekseninde geliştirilmekte olan diğer bir tasarının, Novorossisk ve Supsa üzerinden Karadeniz'e ulaşacak petrolü Akdeniz'e taşıyacak Samsun-Ceyhan petrol boru hattı olduğunu anlatan Cumhurbaşkanı Sezer, 2010 yılından başlayarak Karadeniz'e ulaşması beklenen önemli oranlardaki Rus ve Kazak petrolünün, Samsun-Ceyhan boru hattı vasıtasıyla en güvenli, ekonomik ve çevre açısından sürdürülebilir biçimde, Akdeniz'e ve oradan dünya pazarlarına ulaştırılabileceğine inandığını söyledi. Cumhurbaşkanı Sezer, sözlerini şöyle tamamladı: ''Tarihten gelen köklü ve derin bağlara sahip Kafkasya coğrafyasının barış, istikrar ve gönenç dolu günlere kavuşması, en büyük dileğimizdir. Gardaban, bu aydınlık yarınlara uzanan yolun yeni bir dönemecidir. Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattından geçecek ilk petrolün Ceyhan'dan tankere yüklenmesi nedeniyle Ceyhan'da düzenleyeceğimiz törende sizlerle yeniden bir araya gelmeyi umuyoruz. Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı başarılı örneğinden edinilen deneyim ve yüreklilikle, bölge ülkelerinin bir çok öncü tasarıya daha birlikte imza atacağına güçlü biçimde inanıyor, en içten dileklerimi yineliyorum.'' -ALİYEV VE SAAKASHVİLİ'NİN KONUŞMALARI- Gürcistan Cumhurbaşkanı Saakashvili ise bir kaç yıl önce insanların BTC'nin gerçekleşebileceğine inanmadıklarını belirtti. Saakashvili, ''Her şey olumlu gitti, beklediğimiz çok önemli gün geldi'' dedi. Saakashvili, BTC'nin gerçekleşme sürecinin çok iyi geliştiğini, projeye taraf ülkelerin önemlerinin arttığını ve kalkındıklarını ifade etti. Boru hattının siyasi öneminin de bulunduğuna işaret eden Saakashvili, ''Hepimiz için tarihi bir gün. Sabırlı olmalıyız, bu bölge artık eski halinde kalmayacaktır'' diye konuştu. Saakashvili, Türkiye'nin Gürcistan'a katkılarına da işaret ettiği krizin barışçıl çözümüne katkıda bulunduğunu ifade etti. Türk firmalarının ülkesindeki yatırımlarına da dikkati çeken Saakashvili, bu firmaların üstlendikleri işleri zamanında yerine getirdiklerini vurguladı. -''EFSANE GERÇEKLEŞTİ''- Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ise Azerbaycan petrolünün artık Gürcistan'a ulaştığını ve Ceyhan'a pompalanacağını ifade etti. Yakın zamanda Ceyhan'da da tören düzenleneceğini belirten Aliyev, ''Uzun yıllar efsane gibi anılan hat, gerçekleştirilecektir'' dedi. Hattın gerçekleştirilmesi için 1994 yılında imzalanan anlaşmayı ''asrın kontratı'' olarak nitelendiren Aliyev, o dönemler projenin gerçekleştirilmemesi için Azerbaycan'a büyük baskılar yapıldığını anlattı. Dönemin Azerbaycan Cumhurbaşkanı babası Haydar Aliyev'in liderliğinde bu baskıların aşıldığını dile getiren İlham Aliyev, ''Efsane gerçeğe dönüştü. Biz engellemelere bakmayarak bunu gerçekleştirdik'' diye konuştu. BTC'nin bölge güvenliği ve barışına da katkı sağlayacağını ifade eden Aliyev, projenin, dünyaya, bölgede barış ve kardeşlik olduğunu gösterdiğini söyledi. Aliyev, ''Bu hat, bölgeye yeni bir nefes verecektir'' dedi. -DİĞER KONUŞMALAR- ABD Hükümeti adına konuşan Kongre Üyesi Darrek İssa da ülkesinin projeyi başından beri desteklediğini, projenin bölge güvenliği için de önemli açılımlar sağlayacağını anlattı. British Petrolium (BP) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ian Conn ise BTC'nin kendi türünün en önemli projelerinden biri olduğunu söyledi. Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi Sokar Başkanı Natık Aliyev de Azerbaycan'ın merhum Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in projeye katkılarını anlattı. Avrupa Birliği (AB) adına konuşan Dönem Başkanı İngiltere'nin Tiflis Büyükelçisi Donald Mclaren ise ülkeler ve hükümetlerin yalnız davrandıklarında kaybedeceklerini, ancak birlikte hareket ettiklerinde ise herkesin kazanacağını söyledi. Mclaren, ''BTC'den alabileceğimiz, hayallerin gerçekleşeceğidir'' diye konuştu. BP Azerbaycan Genel Müdürü David Woodward de, BTC'nin dünyanın en büyük mühendislik projelerinden biri olduğunu söyledi. Woodward, projenin 40-50 yıl işletilmesi için gerekli tedbirlerin alındığını anlattı. Woodward, ABD ve AB'nin desteği olmadan projenin gerçekleşemeyeceğini belirterek, teşekkür etti. Törende daha sonra Sezer, Saakashvili, Aliyev ve Conn, düğmelere basarak Tiflis'ten Ceyhan'a petrol pompaladılar. Woodward, törende 3 cumhurbaşkanına günün anısına birer hediye verdi.