Terörle mücadelenin faturası ağır

Merkezi Stockholm'de bulunan düşünce kuruluşu Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (UBAE), dünyadaki askeri harcamaların geçen yıl yüzde 6 arttığını, bunun daha çok da ABD öncülüğündeki ''terörle savaş''ın sonucu olduğunu açıkladı. Uluslararası alanda verilerinin güvenilirliğiyle tanınan UBAE'nin yıllık değerlendirmesinde, dünyada geçen yılki askeri harcamaların, hızı 2001'e göre iki kat artarak 794 milyar dolara yükseldiği belirtildi. Rapora göre, soğuk savaştan sonra 1989 ile 1998 yılları arasında ciddi oranda düşen harcamalar, art arda dört yıldır artıyor ve silahlanma harcamalarındaki artış eğilimi, en azından 2009'a kadar sürecek. Silahlanmaya ayrılan para geçen yıl, 1998'e oranla yüzde 14 artarken, 1988'e oranla yüzde 16 azaldı. Silahlanma harcamalarındaki artışın, dünyadaki gayri safi iç hasılanın yüzde 2.5'ini oluşturduğu belirtilen rapora göre, bu rakamlar kişi başına 128 Amerikan doları harcandığını gösteriyor. Batı Avrupa'da silahlanmaya ayrılan harcamaların biraz düşmekle birlikte istikrarlı bir çizgi izlediği kaydedilen rapora göre, Balkanlardaki harcamalar da azaldı, İsrail hariç Ortadoğu ve Afrika ülkelerinde ise hafif bir artış kaydedildi. Dünyadaki askeri harcamaların artışının 4'te 3'ünde Washington'ın etkili olduğu belirtilen UBAE'nin yıllığında, Rusya'nın da en büyük silah ihracatçısı olan ABD'ye bu alanda yetiştiği, en büyük silah ithalatçısı Çin'i Hindistan'ın takip ettiği kaydedildi. UBAE, askeri harcamaları birer yıl arayla yüzde 10 oranında artan ABD'nin, dünyanın 2002'deki askeri harcamalarının yüzde 43'üne sahip olduğunu, bu oranın bir önceki yılda ise yüzde 36 olarak görüldüğünü belirtti. ABD'nin askeri harcamalardaki artış örneğini izlemek için dünyanın geri kalan kesimin hazırlıklı olmadığını, zaten bunu başaramayacağını da belirten UBAE, NATO'nun Batı Avrupalı üyelerinin toplam silah harcamalarının 2000 ila 2002 arasında yüzde 3 oranında düştüğünü kaydetti. UBAE, ABD'nin 2003 mali yılı savunma bütçesi tahminlerinin 2002-2007 dönemi için silah elde ediminin yüzde 32 artırılmasının planlandığını gösterdiğine dikkati çekerek, ABD'nin 2003'teki savunma harcamasının yüzde 6'dan fazla artacağını belirtti. Rusya'nın savunma bütçesinin 2002 yılında sabit olmasına rağmen, bu yıl gerçekte yüzde 7-8 artış olacağının tahmin edildiği kaydeden UBAE, Rusya'nın silah ihracı değerinin 1999'dan beri artışta olduğunu, ihracatın geçen yıl 1 milyar dolardan 4.8 milyar dolara yükseldiğini bildirdi. Çin'in askeri harcamalarının geçen yıl yüzde 18 arttığını ve bu yıl da yüzde 9.6 büyüyeceğini tahmin eden UBAE, Çin'in geçen yılın en büyük silah ithalatçısı olduğunu kaydetti.