Terör mağdurlarına iyileştirme geliyor

Terör eylemlerinden ve terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle maddi zarara uğrayanların zararların karşılanmasını öngören yasa tasarısı, TBMM İçişleri Komisyonu'nda kabul edildi. İçişleri Komisyonu, Başkan Ziyaeddin Akbulut başkanlığında yaptığı toplantıda, tasarıyı ele aldı. İçişleri Komisyonu ''tali komisyon'' olması nedeniyle daha sonra ''Esas komisyon'' olan Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülecek olan tasarının sadece genelini görüştü. Görüşmeler sırasında söz alan AK Parti Adana Milletvekili Ali Küçükaydın, sadece olağanüstü hal ilan edilen yerleşim yerlerindeki vatandaşların zararlarının karşılanmasının yeterli olmadığını söyledi. Adana, Adıyaman ve Hatay'da da birçok vatandaşın büyük zararlar gördüğünü, yaşamını kaybettiğini ifade eden Küçükaydın, ''Olaylar hala devam ediyor. Hatay'da vatandaşlar yaylalara çıkamıyor. Bunların zararları da karşılanmalı'' dedi. CHP İzmir Milletvekili Hakkı Ülkü de zarar tespit komisyonunda sivil toplum örgütlerinin temsilcilerine de yer verilmesini önerdi. Adalet Bakanlığı Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürü Niyazi Güney, tasarıya ilişkin bilgi verirken, tasarının ilk şeklinde ''Zaman ve zeminin'' daha geniş olduğunu, ancak bütçe olanakları dikkate alınarak bir sınırlamaya gidildiğini söyledi. 15 YILLIK DÖNEM ''Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun Tasarısı'', Olağanüstü Hal Valiliği'nin (OHAL) kurulduğu 19 Temmuz 1987 tarihi ile bu uygulamanın kaldırıldığı 30 Kasım 2002 tarihi arasında, OHAL ilan edilen illerde meydana gelen terör eylemleri veya terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle maddi zarara uğrayan kişilerin zararlarının karşılanmasını amaçlıyor. Tasarı, bu tarihler arasında OHAL ilan edilen illerde meydana gelen ve Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren eylemler veya terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle zarar gören gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişilerin maddi zararlarının anlaşma yoluyla karşılanmasını kapsıyor. Bazı zararlar ise yasa kapsamı dışında tutuluyor. Buna göre, daha önce çeşitli mekanizmalar kullanılarak karşılanmış zararlar, kişilerin kendi kasıtları sonucu oluşan zararlar ile terörle bağlantılı olmayan sebeplerden dolayı ortaya çıkan zararlar, Terörle Mücadele Kanunu'nun terör örgütü kurmayı ve terör suçlarını sıralayan 1, 3 ve 4. maddesinde yazılı suçlardan hüküm giyenlerin bu fiillerden dolayı uğradıkları zararlar kapsam dışı bırakılıyor. Kişilerin bizzat yer aldığı terör eylemleri sebebiyle uğradıkları zararlar da kapsam dışında olacak. Ayrıca, Terörle Mücadele Kanunu'nun 1, 3 ve 4. maddeleri kapsamındaki suçlardan dolayı ceza kovuşturması açılmış bulunanlar hakkında, kovuşturma sonuçlanıncaya kadar bu yasa kapsamında herhangi bir işlem yapılmayacak. Kovuşturmanın mahkumiyetle sonuçlanması halinde ise bu kişilerin uğradıkları zararlar yasa kapsamı dışında kalacak. KOMİSYONLAR Tasarı, zarar tespit komisyonunun kurulmasını öngörüyor. Zarar tespit komisyonları, İçişleri Bakanlığı'nın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu'nca belirlenen bu yasa kapsamındaki illerde, valinin görevlendireceği vali yardımcısının başkanlığında, Maliye, Bayındırlık ve İskan, Tarım ve Köyişleri, Sağlık ile Sanayi ve Ticaret bakanlıkları temsilcilerinden oluşacak. Bakanlar Kurulu'nun illeri belirlemesinden sonra komisyonlar 10 gün içinde kurulacak. Komisyonlar, zarar görenin veya mirasçılarının başvurusu halinde yasa kapsamına giren bir zararın bulunup bulunmadığını tespit edecek. Ayrıca anlaşma tasarılarını hazırlayacak. Anlaşma tasarılarının kabul edilmemesi halinde bir uyuşmazlık tutanağı düzenlenerek ilgiliye tebliğ edilecek. Başvuruda bulunanların yasa kapsamına giren bir zararının bulunmadığının tespit edilmesi halinde buna ilişkin karar tutanağını düzenleyerek ilgiliye ve Bakanlığa bildirecek. BAŞVURU SÜRESİ Zarar görenlerin, mirasçılarının veya yetkili temsilcilerinin yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde ilgili valiliğe veya kaymakamlığa başvurmaları gerekiyor. Ancak, bir yıl içinde zorunlu nedenlerden dolayı başvurunun yapılamadığının belgelenmesi durumunda yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 18 ay içinde ilgili valilik veya kaymakamlığa yapılacak başvurular da kabul edilecek. Bu tarihten sonraki başvurular ise kabul edilmeyecek. Komisyonlar, zarar görenlerce yapılacak başvuruları, başvuru tarihinden itibaren 6 ay içinde tamamlayacaklar. Zorunlu hallerde bu süre vali tarafından 3 ay uzatılabilecek. KARŞILANACAK ZARARLAR Yasa kapsamında sulh yoluyla karşılanacak zararlar ise şunlar: -Hayvanlara, ağaçlara, ürünlere ve diğer taşınır ve taşınmazlara verilen her türlü zararlar. -Yaralanma, sakatlanma ve ölüm hallerinde uğranılan zararlar ile tedavi ve cenaze giderleri. -Kişilerin mal varlıklarını kullanamamalarından kaynaklanan maddi zararlar. Zararın tespiti, zarar görenin beyanı, adli, idari ve askeri mercilerdeki bilgi ve belgeler göz önünde tutularak olayın oluş şekli, zarar görenin aldığı tedbirlere göre hakkaniyet ve günün ekonomik koşullarına uygun biçimde komisyon tarafından doğrudan veya bilirkişiler aracılığı belirlenecek. ÖLÜM VE YARALANMALARDA YAPILACAK ÖDEMELER Tasarı, yaralanma, sakatlanma ve ölüm hallerinde 7000 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan miktarın, 4 katından 72 katına kadar nakdi ödeme yapılmasını öngörüyor. Ölenlerin mirasçılarına ise 50 katı tutarında ödeme yapılacak. Bakanlar Kurulu, nakdi ödemeye esas tutulan gösterge rakamını yüzde 30'a kadar artırmaya veya kanuni sınırına kadar indirmeye yetkili kılınıyor. Hayvanlar, ağaçlar, taşınır ve taşınmaz mallarda oluşan zararların ayni ve nakdi olarak karşılanması düzenlenirken, bu zararların karşılanmasında imkanlar ölçüsünde ayni ödemeye öncelik verilmesine hükmediliyor. Tasarı, sulhname yoluyla çözümlenemeyecek uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulmasını da açık tutuyor. İSTİSNA VE MUAFLIKLAR Yasanın uygulanması ile ilgili olarak yapılacak başvurular, bildirimler, düzenlenecek belgeler, resmi mercilerce ve noterlerce yapılacak işlemler ile bu yasada belirtilen amaçlar doğrultusunda kullanılmak üzere yapılacak bağış ve yardımlar, her türlü vergi, resim ve harçtan muaf tutuluyor.