Tektaş yüzüğe benzeyen gezegen

Avrupa Güney Gözlemevi’nin (ESO) Şili’deki Çok Büyük Teleskop’unu (VLT) kullanan gökbilimciler, PN A66 33 gezegenimsi bulutsunun yeni bir görüntüsünü yakaladı.

Yaşlı bir yıldızın maddesini uzaya saçmasıyla oluşan ve Abell 33 adıyla da bilinen mavi kabarcık, ön tarafındaki bir yıldızla aynı hizaya gelerek esrarengiz bir gümüş tektaş yüzüğe benzeyen yapıyı temsil ediyor.

Güneş’imize benzer kütledeki çoğu yıldız, ömürlerinin sonunda yaşamlarına beyaz cüce olarak devam ediyor. Küçük ama kütlesi yoğun olan bu yıldızlar, milyarlarca yıl boyunca yavaşça soğumaya devam eden sıcak nesneler olarak kozmik yaşamlarını sürdürüyor. Yaşamlarının bu son aşamasında, yıldızlar atmosferlerini uzaya saçarak gezegenimsi bulutsuları meydana getiriyor. Ortaya, küçük parlak yıldız kalıntısını saran, renkli ve ışıldayan gaz bulutları çıkıyor.

VLT ile alınan en yeni görüntü, yeryüzünden yaklaşık 2500 ışık-yılı uzaklıkta bulunan Abell 33’ü gösteriyor. Genelde birçok kozmik etken gezegenimsi bulutsuların şeklini bozsa da, Abell 33 mükemmel küre şekliyle gökbilimciler için farklı bir önem taşıyor.  

Görüntüde en dikkat çeken detay, son derece parlak olan yıldızın, Abell 33’ün tam kenarında güzel bir yanılsama meydana getirmesi. Şans eseri yakalanan görüntüdeki yıldız olan HD 83535, Abell 33’ün önünden geçtiği gibi, Yeryüzü ile gezegenimsi bulutlusunun tam ortasında yer alıyor. Sahip oldukları konum, HD 83535 ve Abell 33’ü parlak bir elmas yüzüğü gibi karşımıza çıkarıyor.

Abell 33 Suyılanı (Hydra) takımyıldızında yer alıyor.

Abell 33’ün ata yıldızından geride kalan nesne ve beyaz cüce olarak kozmik yaşamına devam eden nesne, bulutsu içerisinde merkez civarında minik bir inci şeklinde görülebiliyor. Halen Güneş’imizden daha parlak olan beyaz cüce, etrafa yayılan kabarcığın parlamasını sağlayacak kadar mor-ötesi ışın saçıyor.

Abell 33 gökbilimci George Abell’in 1966 tarihli Abell Gezegenimsi Bulutsular Kataloğu’nda yer alan 86 nesneden sadece biri. Abell, gökyüzünü gökada kümelerini aramak için de incelemiş ve hem güney hem de kuzey gökküresinde bulunan 4000’den fazla kümeyi Abell Kataloğu’nda toplamıştır.

Kaynak: eso.org