Tek kurşun atmadık ama canımız yandı

Amerika'nın saygın yayın oraganlarından New York Tımes, Irak savaşı sonrasında ortaya çıkan gelişmelerin, ABD’yi Türkiye açısından, “uzaktaki büyükbaba” rolünden çıkararak, “Türkiye’nin bölgesel gündemini bloke eden bir oyuncu” haline getirdiğini yazdı. Gazete, “Türkiye tek bir kurşun atmadan çok pahalı savaş geçirdi” yorumunu da yaptı. Irak Savaşı sonrasında özellikle Kuzey Irak’ta yaşanan gelişmelerin, ABD’yi Türkiye açısından, “Türkiye’nin bölgesel gündemini bloke eden bir oyuncu” haline getirdiği belirtildi. ABD’nin önde gelen gazetelerinden The New York Times’ta Alan Cowell imzasıyla yer alan makale, “Türkiye’nin ordusu, tek bir kurşun atmadan, çok pahalı bir savaş geçirdi” diye başladı. “Stratejik güvence bedel olarak kaybedildi” Yazıda, “(Ordunun) Komutanları sadece, ABD ile yaklaşık yarım yüzyıldır ayakta duran özel ilişkiyi kaybetmekle kalmadı, ‘Kürt kuzey Irak’ındaki’ stratejik köprübaşını güvence altına alma şansını da bedel olarak kaybetti” denildi. Bunun yanında, Türkiye’nin, Kuzey Irak’tan ikinci bir cephe açılması konusunda ABD’yi bloke ederek, 5 milyarlık Amerikan ekonomik yardımı teklifini kaçırdığı ve kendisini, “bölgenin karar alma sürecinin dışına” çıkardığı yorumu yapıldı. Yazıda, “Hiçbirşey, ordunun şaşkınlığını, sınırın hemen ötesinde, Kuzey Irak’taki Kürt bölgelerinde yaşananlardan daha fazla gösteremedi” denilirken, bunların, ordunun komutanları tarafından, kendi ülkelerindeki Kürt ayrılıkçılığı için potansiyel bir “tetik” olarak görüldüğü anımsatıldı. Irak Savaşı’nın son çalkantıları yaşanırken, geçen hafta Kürt peşmergelerin “sevinç içinde Kerkük’e girdiği” ifade edilen yazıda, böylece tehlike çanlarının duyulmaya başladığı vurgulandı. Ancak Türk ordusunun, Ankara ve Washington arasında gerçekleşen telaşlı ve acil telefon görüşmelerinin, peşmergelerin geri çekilmesi ve yerlerini ABD güçlerine bırakmasına yol açmasıyla, yerinde durduğu belirtildi. Büyükbaba değil, bölgesel oyuncu Yazıda, “İşte bu, sadece ülkenin karmaşık siyasetinde değil, bölgesel güçteki büyük dönüşümü ortaya koyması açısından da Türk ordusunun kendi rolünü ne kadar fazla yeniden tanımladığını gösteren andı” denilirken, Ankara’nın bakış açısından, bölgesel durumun, “ABD’yi, NATO içindeki ‘uzaktaki bükübaba’ rolünden, Ankara’nın bölgesel gündemini bloke eden ve askeri gücü olan bir oyuncuya dönüştürdüğü” ifade edildi. “Ordu konusundaki tartışmalar kesildi” Bazı askeri uzmanların, yaşanan krizin, ordunun en üst düzeydeki komutanları arasında süregelen tartışmaları keskinleştirdiği yorumunu yaptıkları da belirtildi. Yazıda, tartışmaların, batı tarafından kabul edilme arzusunda olanlar ile, derin bir milliyetçiliğe dönerek, ülkeyi Avrupa ve ABD’den uzaklaştırıp, Rusya ve Çin gibi yeni mütefik arayışında olanlar arasında olduğu da kaydedildi. Yazıda, Irak’taki gelişmelerin, geçmişte yaşanan müdahaleler sonrasında, ordunun, artık daha demokratik hale geldiğini gösterme çabalarını gün ışığına çıkarttığı yorumu da yer aldı.