Taylandın darbesiz günü yok

Tayland, dün akşam yine darbeye sahne oldu. Başbakan Thaksin Shinawatra BM genel kurulu için New York'tayken ordu yönetime el koydu. Mutlak monarşinin yıkıldığı 1932 yılından bu yana Tayland'daki gelişmeler, ana hatlarıyla şöyle sıralanabilir: 24 Haziran 1932: Mutlak monarşi rejimi, askeri-sivil darbeyle devrildi, anayasal monarşiye geçildi.

Aralık 1938: Phibun Songkram adlı subay, başbakan oldu ve Tayland'ı militarist rejim yapacağını bildirdi. Mart 1946: Pridi Bhanomyong başbakan oldu. 9 Haziran 1946: Kral 8. Rama esrarengiz şekilde öldü. Kardeşi (bugünkü kral) Bhumibol Adulyadej tahta çıktı. 8 Kasım 1947: Phin Choonhavan ve Phao Siriyanod askeri darbe yaptı. 1948-1957: Phibun iktidara tekrar geldi. Birçok darbe girişiminde bulunuldu. 14 Eylül 1957: Sarit Thanarat, Phibun ve Phao başkanlığındaki rejimi devirdi. Kasım 1971: Anayasa askıya alındı, meclis feshedildi.

14 Ekim 1973: Askeri rejim gösteriler sonucu yıkıldı, kısa bir demokratik dönem başladı. 6 Ekim 1976: Askeri diktatörlüğe dönüldü. Mart 1980: Yarı demokratik rejim kuruldu. Başbakan Prem Tinsulanod'a karşı birçok darbe girişiminde bulunuldu. 1985: Ekonomide "mucizevi" gelişmeler kaydedilmeye başladı. Haziran 1988: Genel seçimler yapıldı. Chatichai Chounhavan başbakan seçildi.

23 Şubat 1991: Askeri darbe yapıldı, ordu komutanı Suchinda Kraprayun komutasında askeri-sivil cunta kuruldu. 18-21 Mayıs 1992: Askerlere karşı yapılan gösteriler bastırılırken yüzlerce kişi öldü. Kral Bhumibol Adulyadej'in müdahalesiyle asayiş ve nizam sağlandı. 10 Haziran 1992: Anand Panyarachuan başbakan oldu. 23 Eylül 1992: Demokrat Parti'nin kazandığı seçimlerle demokratik kurumlar tekrar çalışmaya başladı. 2 Haziran 1997: Devalüasyon mali krize yol açtı.

-11 Ekim 1997: Yeni anayasa ilan edildi. 6 Ocak 2001: Telekomünikasyon devi Thaksin Shinawatra, seçimi kazanıp başbakan oldu. 4 Ocak 2004: Müslüman isyancılar güney bölgesinde orduya karşı taarruza geçti ve yeni bir şiddet dalgası başladı. 26 Aralık 2004: Dev deniz dalgaları 5395 kişinin ölümüne yol açtı, 2932 kişi kayboldu. 9 Mart 2005: Thaksin, partisi şubat seçimlerini kazanınca tekrar başbakan seçildi.

6 Şubat 2006: Thaksin meclisi feshetti. 4 Nisan: Muhalefetin katılmadığı erken seçimlerden iki gün sonra Thaksin çekildiğini açıkladı. Seçimler mayısta geçersiz ilan edildi ve kasımda seçim yapılacağı açıklandı. 23 Mayıs: Thaksin tekrar hükümetin başına geçti. 25 Ağustos: Thaksin, evinin önünde bir otomobilde bomba bulununca bazı subayları kendisini öldürmeye kalkışmakla suçladı. 19 Eylül: Ordu, Thaksin'i devirdiğini ve iktidara el koyduğunu açıkladı.