Taş kömürü ve linyit tüketim talebi ikiye katlanacak

Türkiye Taşkömürü Kurumu 2013 yılı faaliyet raporuna göre, Türkiye’de taş kömürü ve linyit tüketiminin önümüzdeki 6 yılda iki katına çıkması bekleniyor.
Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğü 2013 yılı faaliyet raporunu 2014 yılının Mayıs ayında açıkladı. Rapora göre, Türkiye’nin 2012 yılındaki taşkömürü ihtiyacının yüzde 4.6’sı TTK, yüzde 2.6’sı rödevanslı sahalardan olmak üzere yüzde 7.2’si havzadan karşılandı.
Rapora göre, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nca hazırlanan projeksiyonlarda taş kömürü ve linyit tüketiminin artan bir trend izlemesi bekleniyor. Buna göre, 2014 yılında 41 bin 814 ton olan taş kömürü talep projeksiyonunun 2020 yılında 81 bin 38 ton olması bekleniyor. Aynı şekilde 2014 yılında 140 bin 657 olan linyit talep projeksiyonunun 2019 yılında 202 bin 334 ton olması bekleniyor.
Raporda, “Ülkeler kendileri için öneme sahip ürünlerin için birçok girdiyi göz önüne alarak talep ve arz projeksiyonlarını yapmaktadırlar. Bu projeksiyonlar dünyadaki konjonktürel değişimlerden etkilenebilmekle beraber gelecekteki taleplere ışık tutması açısından önem arz etmektedir. Ülkemizin kömür tüketimine yönelik ETKB’ca hazırlanan projeksiyonlarda taş kömürü tüketimi ve linyit tüketiminin artan bir trend izleyeceği beklenmektedir.”

SATILABİLİR ÜRETİMİN YÜZDE 36’SI KARADON TİM’DE GERÇEKLEŞTİ
Kurumun imkanları ile Karadon, Kozlu ve Üzülmez müesseselerinde firmalara toplam 2 bin 261 metre kredili galeri sürüldü. Raporda, 2013 yılında üretilen 1 milyon 369 bin 921 ton satılabilir taş kömürü üretiminin yüzde 36’lık kısmının Karadon TİM’de gerçekleştiği belirtilerek şöyle denildi: “Kurum imkânları ile bin 161 metre, Kozlu, Karadon ve Üzülmez müesseselerinde firmalara yaptırılan bin 100 metre ile birlikte toplam 2 bin 261 metre kredili galeri sürülmüştür. Hazırlık galerilerinde yapılan 2 bin 267,8 metre ile birlikte toplam 3 bin 428,8 metre galeri ilerlemesi gerçekleşmiştir. 2013 yılında 1.369.921 ton satılabilir taş kömürü üretimi gerçekleştirilmiştir. Toplam satılabilir üretimin yüzde 36’lık kısmı Karadon TİM ’de gerçekleştirilmiştir.”

3 BİN 200 İŞÇİYE HAZİNEDEN OLUMSUZ YANIT
Türkiye Taşkömürü Kurumu’na 2010 yılı başında işe alınan pano üretim işçilerinin üretimi artırması yönünde olumlu etkileri görülmesiyle birlikte yer altında üretime destek işçilerinin eksikliğinin hat safhaya ulaştığı ve mevcut faaliyetlerin ilerletilmesi için mevcut pano ayak üretim işçilerinden yararlanıldığından dolayı 2011, 2012 ve 2013 yılı için yeterli randıman alınamadığı belirlendi. Raporda, Hazine Müsteşarlığı’na 16 Aralık 2013 tarihinde yapılan başvuruda 3 bin 200 işçi alınması talebine olumsuz yanıt alındığı bildirildi.

İŞ KAZALARI
TTK’da 2013 yılında 1 milyon 314 bin 378 ton taş kömürü satışı gerçekleştirildi. TTK 2013 yılı kaza istatistiklerine göre 2013 yılı içerisinde yeraltı ve yerüstü işyerlerinde çeşitli nedenlerle meydana gelen kazalarda toplam yaralı sayısı 2 bin 459, ölüm sayısı 3 olarak gerçekleşti.

İYİLEŞTİRME PROJELERİ
Kurumda üretim çalışmalarının yanı sıra iyileştirme projeleri de hayata geçirildi. Kaya ve Kömür Kırma Amaçlı Yüksek Basınçlı Gaz Püskürtme Sistemlerinin Geliştirilmesi projesi yürütülüyor. Buna göre, TUBİTAK Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini Destekleme Programı kapsamında ‘Kaya ve Kömür Kırma Amaçlı Yüksek Basınçlı Gaz Püskürtme Sistemlerinin Geliştirilmesi’ projesi TUBİTAK-MAM ve Makina Kimya Enstitüsü ile birlikte TARAL kapsamında yürütülmektedir. 01.01.2011 tarihinde başlatılmış olan proje kapsamında TUBİTAK-MAM ve MKEK temsilcilerinin katılımıyla toplantılar düzenlenmiş, saha denemeleri başarı ile gerçekleştirilmiştir. Proje sonuç raporu ve proje sonuçları uygulama planı (PSUP) Kamu Araştırmaları Destek Grubunca 15.11.2013 tarihinde değerlendirilerek kabul edildiği belirtilerek "Kurumumuzca PSUP kapsamında İşletmeler Daire Başkanlığı koordinasyonunda uygulama ve izleme komisyonu kurulmuştur” denildi.
Tavan Basıncı İzleme Sistemi projesi için de “Bu araştırma projesinin amacı, TTK üretim ocaklarında tavan ve damar şartlarına göre tahkimata gelen yükler hakkında ayrıntılı bilgi oluşturmaktır. Geliştirilen ve temin edilen bu sistem ile ön gerilmeli ahşap domuzdamlarına gelen yüklerin ölçülmesi, basınç değişimlerinin izlenmesi, İstenilen zaman aralıklarında hafızaya kaydedilen değerlerin bilgisayara aktarılarak değerlendirilmesi gerçekleştirilmektedir. Kozlu Müessese Müdürlüğünün üretim ocaklarında ölçme değerlendirme çalışmaları devam etmektedir” denildi.
Maden İmalat Haritalarının Sayısallaştırılması ve Maden Bilgi Sisteminin Kurulması projesi için de şöyle denildi;
“Kurumumuzda; yeraltının jeolojik yapısı, yeraltında teçhiz edilecek tüm makine teçhizat ve donanımın 3 Boyutlu (3D) olarak oluşturulması, görüntülenmesi, değişimlerin aktif olarak güncellenmesi, 3D model üzerinde her türlü sorgunun yapılabilmesi amacı ile bu proje yürütülmektedir. Yerüstü tesislerinin de haritalar üzerine konularak yeraltı ve yerüstündeki tüm elemanların öznitelik bilgilerinin 3D model üzerinde görülebilmesidir. Proje uygulama aşamasında; 3 Boyutlu CAD/MBS (Maden Bilgi Sistemi) yazılımının Kurumumuzun koşullarına uyarlanması, Aktif olarak kullanılan maden imalat haritalarının bin 500 adedinin taranarak sayısallaştırılması, Sondajların modellenmesi, Yeraltı ve yerüstü yapılarının modellenmesi çalışmaları, Müesseselerdeki çalışma gurupları ile birlikte yürütülmektedir. Tüm müesseselerde aktif çalışılan panoların sayısallaştırılarak ana sunucuya aktarılmasına başlanılmıştır. Veri girişlerinin en kısa zamanda yapılması için ortak çalışmalar sürdürülmektedir.”

ÇİPLİ LAMBA SİSTEMİ
Muhtemel bir kaza sonrası yer tespiti ve en kısa sürede personele ulaşılması gibi durumlarda büyük önem arz eden çipli lamba sistemi de kurumda hayata geçirildi. Raporda çipli lamba sistemi ile ilgili şu görüşlere yer verildi:
“Oluşturulan komisyonca AR-GE çalışmaları yapılarak, muhtemel bir kaza sonrası yer tespiti, en kısa zamanda personele ulaşılması ve yer altında personel hareketinin takibine olanak sağlayacak özellikte çipli lambaların alınması ve mevcut lambahanelerin rehabilitasyon çalışmaları 2013 yılında da sürdürülmüştür. 2012 yılında Karadon ve Kozlu Müessese lambahanelerine 6250 adet çipli lamba monte edilerek kullanıma başlanmıştır. 2013 yılında Amasra Müessesesi lambahanesine 1100 çipli lamba montesi yapılmış ve kullanıma başlanmıştır. Kozlu Müessese Müdürlüğündeki çipli madenci baş lambası sinyal verileri sistemin sunucusundan GKS-PDKS İntranet Sistemine 1 Kasım 2013 tarihinden itibaren gerçek zamanlı olarak aktarılmaktadır.”

ZOR ŞARTLARA RAĞMEN TTK ÖNCÜ BİR KURULUŞ
TBMM Soma Maden Kazalarını Araştırma Komisyonu Başkanı Ali Rıza Alaboyun, heyetin Kozlu Müessesesindeki ziyaretinde çipli lambalardan bahsederek, “İşçilerimizin hepsinde çip var. İşçiler yer altında neredeler ne yapıyorlar. Beş on dakika on dakika hareketsiz kalındığında hemen kuyu başına haber veriliyor. Bunlar takip edilebiliyor. TTK o yüzden hakikaten öncü bir kuruluş. Zor şartlarda üretim yapmasına rağmen çok öncü bir kuruluş” demişti.
(İHA)