Tarihin en büyük petrol krizi kapıda

Goldman Sach uzman yöneticilerinden Jim O'Neill, ABD'nin Irak'a müdahale etmesi durumunda dünyanın 1973 yılındaki Arap-İsrail savaşı sırasında yaşadığı krizden daha derin, tarihin en büyük bir petrol kriziyle yüzleşeceğini açıkladı. Amerika'nın en büyük yatırım bankalarından biri olan Goldman Sach'ın uzman yöneticilerinden Jim O'Neill, eğer ABD, Irak'a müdahale ederse dünyanın 1973 yılında Arap-İsrail savaşı sırasında yaşadığı krizden daha derin bir petrol kriziyle yüzleşeceğini açıkladı. O'Neill, "Irak ile Venezuela'nın birlikte yol açacakları etkiyle, petrol piyasaları tarihinde görülmemiş bir şokun yaşanma potansiyeli oldukça yüksek görünüyor. Bu ölçekteki bir şok, diğer petrol üreticilerinin piyasalara verdikleri rutin arz miktarlarını bile çok kötü yönde etkileyecektir" dedi. Varili 31.10$ olan ham petrol fiyatlarının her hangi bir savaş girdisi içermemesine rağmen son iki yıldır oldukça yüksek olduğunu belirten yetkililer, yüksek talep, envanter ve kapasite sınırlamalarının fiyatlarda tırmanışa neden olacağını söylüyorlar. Goldman Raporu'nda, "Savaş, ham petrol fiyatlarında 10 ile 15 dolar arasında bir artışa yol açar" ifadesi kullanıldı. ABD'nin 1991 yılında Irak'a saldırdığında petrol fiyatlarında görülen ani düşüşün, şu anki petrol piyasasında yaşanmayacağı belirtiliyor. Bunun nedeni ise üretimin çok daha az olması. Piyasanın petrol fiyatlarını aşağı çekecek temel faktör olan stratejik rezervler açısından oldukça güvenilir olduğu söyleniyor. 1973 petrol krizi 1967 Arap-İsrail savaşından sonra petrol üreten Arap ülkeleri, İsrail'i destekleyen Batı'ya, özellikle de Amerika'ya karşı petrol ambargosu başlattı. Araplar'ın "petrolü" silah olarak kullanmaları, sanayileşmiş ülkelere ağır darbe vurdu. Bütün dünyada petrol krizi yaşandı. 1973 Ocak ayında varili 2.59 dolar olan Arap petrolü, 1973 Ekiminde 5.11 ve 1974 Ocak ayında da 11.65 dolara çıktı. Artışlar Amerika, Avrupa ve Japonya'da paniğe sebep oldu. Ardından Japonya ve Avrupa, İsrail'e karşı Araplar'ı destekleyen politikalara ağırlık verdi. Amerika ise ambargoya çok sert karşılık verdi ve o tarihten bu yana bölgedeki petrol kaynaklarına elk koyma politikasını başlattı. Amerika ayrıca, Avrupa İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) çerçevesinde, 1974 Ekimi'nde, Amerika, Kanada, Fransa hariç Ortak Pazar ülkeleri, Japonya, İspanya, Türkiye, Avusturya, İsviçre, İsveç ve Norveç ile Milletlerarası Enerji Ajansı'nı kurdu. Türkiye de, artan petrol fiyatlarının büyük acısını çekti. Yenişafak