Tarihi güvercinlikler boş kaldı!

Kapadokya bölgesinde, M.S. 4. yüzyılda Romalılar tarafından yumuşak tüf kayalara oyularak yapılan tarihi güvercinlikler, tarımda yapay gübrelerin kullanımının yaygınlaşması ile boş kaldı.

Nevşehir'in merkez ilçeye bağlı Çat beldesindeki Çat ve Fırın Asma Vadileri ile Ürgüp ilçesine bağlı Ortahisar beldesinin Üzengi Vadisi'nde 15 bini aşkın tüf kayalara oyulu güvercin yuvasının bulunduğu tahmin ediliyor.

Bölgede, Romalılar tarafından güvercin atıklarının üzüm bağları başta olmak üzere diğer bitki yetiştiriciliğinin yapıldığı alanlarda gübre olarak kullanılması ile verimdeki yüksek verimin elde edilmesi ile birlikte, 1970 li yılların başına kadar olan etkin olan güvercin yetiştiriciliği, tarımsal alanlarda yapay gübre kullanımının artması ve bilinçsiz avcılık nedenlerine dayalı olarak önemli oranda etkinliğini yitirdi.

Çat Belediye Başkanı Kamil Duru yaptığı açıklamada, Çat Vadisi ile Fırın Asma Vadilerinde dik yamaçlar üzerindeki tüf kayalara oyulu, yükseltileri kimi alanlarda 40-50 metreyi aşan güvercinliklerin 1970'li yılların başlarına kadar bölge insanı tarafından yaygın bir kullanıma sahip olduğunu söyledi.

Bölgede uzunluğu toplam 11.5 km. yi bulan bir alanda binlerce güvercinin doğal ortamlarında etkin bir yaşam alanı oluşturduğunu dile getiren Duru, "Çat beldesinde güvercinliği olmayana kız verilmezdi. Evliliklerde gelin kıza verilen ana hediyelerin başında da yine güvercinlikler gelirdi.

O dönemde toplum hayatını da adeta şekillendiren güvercinlikler, bir yanda hem hayvanlara karşı gösterilen bir sevginin belirginlik kazanması ve diğer yanda da güvercin atıklarının her türlü sebze ve meyve yetiştiriciliğinde ana gübre niteliğinde olması nedeniyle oldukça önem taşıyordu.

1970'li yıllardan sonra tarım alanlarında hızla artan suni gübre kullanımı ve bilinçsiz şekilde yapılan avcılık, güvercinleri bölgeden kaçırdı. Çat beldesinde halen çatı katlarında güvercinler bulunuyor, belirli düzeyde de olsa halen güvercin gübresi tarım alanlarında kullanılmasına karşın,hızla artan tarım alanları karşısında kullanılan güvercin gübresi oldukça düşük seviyede kalıyor"dedi.

Bölgede 4 yıl önce güvercin neslinin artırılmasının yanı sıra, vadilerdeki güvercinliklerin yeniden eski görünümüne kavuşması için Nevşehir Valiliği İl Özel İdaresi tarafından bir proje başlatıldığını belirten Duru "Dünyanın sayılı güvercinlerin toplu yaşam alanlarından birine sahip olmamız nedeniyle bu projenin uygulanmasına büyük destek vermiştik, ancak çeşitli nedenlerle bu proje yürümedi.Güvercinlerde farklı alanlara göç etti"diye konuştu.

Tarımda organik tarımın büyük bir önem kazanmaya başladığı günümüzde doğal gübrelerinde artık işler bir şekilde kullanım alanı bulduğunu ifade eden Duru, "Güvercin tüm doğallığı ile neslinin artması gereken bir hayvan olmasının yanı sıra, dışkısı özelliği ile de vazgeçilmez doğal bir gübre özelliğini halen sürdürüyor.

Ancak bölgede güvercin neslinin artırılmasına yönelik etkin bir çalışma yapılamıyor.Bunun gerçekleşmesi halinde yılda 6 yumurta verebilen bir hayvan olan güvercinlerin sayıca artırılarak,bölgenin tıpkı Romalılar döneminde olduğu gibi büyük bir güvercin yerleşimine sahip olması bizlerin en büyük arzusu.

Bu sayede inanıyorum ki doğal gübre ihtiyacının da belirli bir oranda da olsa bölge tarımında etkin kullanımı sağlanmış olacak.Bu da elbette organik tarımın daha da yaygın hale gelmesinde önemli bir rol oynayacak."şeklinde konuştu.