Taksitli alışverişte tehlike

Ankara Ticaret Odası'nın Kredi Kartı Kriterleri Raporu, kredi kartıyla yapılan alışverişlerin asgari ödeme yapılarak kapatılması halinde bir ürünün fiyatının hangi rakamlara çıkabileceğini gözler önüne serdi. Rapora göre, geçen yıl Kurban Bayramı öncesinde kredi kartıyla 1 milyar liralık alışveriş yapan ve 12 ay boyunca başka alışveriş yapmaksızın bankasına her ay asgari ödeme yapan bir tüketici, bu Kurban Bayramı'nda borcunu henüz bitiremediği gibi aldığı ürünleri de yüzde 38.5 pahalıya almış oldu. Raporda, temsili olarak "Remzi Bey" olarak adlandırılan bir tüketici, geçen yıl Kurban Bayramı öncesinde 250 bin liraya aldığı ekmeği aslında 350 bin liradan yemiş oldu, 300 milyona aldığı kurbanlığın fiyatı 407 milyona, 6 milyona aldığı peyniri 8.1 milyona, 13 milyona aldığı şekeri 17.6 milyona almış, 80 milyon liralık aldığı benzinle otomobilin deposunu 108.6 milyon liraya doldurmuş oldu. Raporda Remzi Bey'in 1 milyar liralık alışverişi ve alınan ürünlere ilişkin örnekler şu şekilde verildi: "1 yıl önce 225 milyona alınan cep telefonunu 305.5 milyon, 175 milyona aldığı takım elbiseyi 237.6 milyon, 30 milyona aldığı gömleği 40.7 milyon, 60 milyona aldığı bayan ayakkabısını 81.5 milyon, 36 milyona aldığı çocuk montunu 48.9 milyon, 13 milyona aldığı şekeri 17.6 milyon, 12 milyona aldığı tatlıyı 16.3 milyon, 2.5 milyona aldığı bıçağı 3.4 milyon, 17 milyona aldığı mangalı 23 milyona, 1 milyona aldığı kömürü 1.4 milyona, 10 milyona aldığı sebzeleri 13.6 milyona, 3.5 milyona almış olduğu kolonyayı 4.8 milyona, 7.5 milyona aldığı meyveleri ise 10.2 milyona almış oldu." Rapora göre tüketici, 1 milyar liralık alışverişe ilişkin 12 ay boyunca, 358.4 milyon lirası faiz olmak üzere toplam 1 milyar 194 milyon lira asgari ödeme yaptı. Buna rağmen 163 milyon 674 bin lira borcu kaldı. Tüketici Remzi Bey'in asgari ödeme yaparak söz konusu borcunu bitirebilmesi için 2 Kurban Bayramı daha beklemesi gerekiyor. Oysa geçen yıl aldığı ürünleri bu yıl almış olsaydı, aynı ürünleri bugün çok daha ucuza yiyebilecekti. Örneğin geçen yıl aldığı ekmeğin, cep telefonunun ve kurbanlığın fiyatı bu yıl da değişmedi. Remzi Bey'in 1 milyar liralık ürün sepetinde bu yıla göre toplamda 54 milyon 354 bin lira artış oldu. Oysa kredi kartıyla alışveriş yaptığı için yaklaşık 358 milyon lira fazladan ödeme yaptı. Rapora göre, tüketicinin 1 milyar lira tutarında kredi kartı borcu bulunduğu varsayıldığında, bu borcun 5'te biri olan 200 milyon liralık kısmının 10 gün içinde yatırılması gerekiyor. Ancak bu 10 günlük sürede 1 milyar liranın tamamına faiz işletiliyor. "Asgari ödeme tutarı"nın, yani 200 milyon liranın ilk gün ödenmesi halinde bu 10 gün için geriye kalan 800 milyon lira üzerinden faiz yürütülüyor. Asgari ödeme tutarını son ödeme tarihine kadar ödemeyen tüketiciler, gecikme faizi ödemek zorunda kalıyor. "TAKSİT DE KARA LİSTE DE BÜYÜYOR" Rapora göre Türkiye'de kredi kartı sayısı 26 milyonu aşmış durumda. Kredi kartıyla yapılan harcamalar 2004 yılında bir önceki yıla göre yüzde 63 artış göstererek, 66.7 katrilyon liraya ulaştı. Kara liste ise gittikçe büyüyor. Kara listedekilerin toplam sayısı 500 bine, ödenmeyen kredi kartı borç rakamı 593 trilyona ulaşmış durumda. Bir önceki yıla göre bu oran yüzde 92 arttı. Sadece 2004 yılında kara listeye alınanlar 130 bin kişiyi buldu. Rapora göre kredi kartlarına taksit uygulaması tüketiciye geçici rahatlık sağlıyorsa da, tüketicinin geleceğini ipotek altına alıyor. Kredi kartının yüzde 18.7'si market ve alışverişlerde kullanıldı. Bu oranın yüzde 6.5'ine 3 aya kadar taksit uygulandı. Kredi kartlarının yüzde 18.5'i ise benzin istasyonlarında kullanılmasına karşılık, bu alanda taksitlendirme binde 2'lerde kalıyor. Taksitlendirmeye en çok giyim ve aksesuarlarda rastlanıyor. Kredi kartlarının yüzde 11.5 oranında kullanıldığı giyim ve aksesuarların yüzde 42.5'i taksitlendiriliyor. Taksitlendirme mobilya sektöründe yüzde 41.8'i, kuyumculuk ve saat sektöründe yüzde 27.5'i, kumarhane ve içkili yerlerde yüzde 16.3'ü buluyor. Kredi kartıyla yapılan toplam harcamaların ise yaklaşık yüzde 17.4'ü taksitlendiriliyor. Buna göre 2004 yılında kredi kartlarıyla 66.7 katrilyon liralık alışveriş yapıldığı dikkate alındığında, geçen yıl yaklaşık 10 katrilyonu aşan harcama, ortalama 6 ay vadeyle taksitlendirilmiş oldu..