Tahta sandık yerine şeffafları geliyor

TBMM Başkanlığına sunulan teklifle, ''Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'' ile ''Milletvekili Seçimi Kanunu''nda değişiklik öngörülüyor.

Meclis Başkanlığı'na sunulan teklife göre, siyasi partiler ve bağımsız adaylar, kamuya ait bina ve tesisler dışında kalan yerlerde seçim büroları açabilecek. Seçim bürolarında görüntülü ve sesli propaganda yapılabilecek, saat 23.00'e kadar halka açık faaliyette bulunulabilecek.

Açık yerlerde, güneşin batmasından sonra da propaganda yapılabilmesinin yolu açılıyor. Güneşin batmasını takiben 2 saat daha propaganda sürebilecek.

Siyasi partiler ve bağımsız adaylar, yazılı basın ve yayın araçları ile internet ortamı ya da cep telefonlarına mesaj atarak da propaganda yapabilecek.

Propaganda amaçlı yayın ve malzeme dağıtma yasakları daraltılıyor. Buna göre, siyasi partiler ve adaylar, seçimin başlangıç tarihinden seçim propaganda süresinin sona ermesine kadar, tanıtıcı nitelikte broşür, el ilanı, parti bayrağı, poster, afiş veya ses ve görüntü içeren CD, DVD gibi malzemeler ile 5 TL'yi geçmeyen kalem, anahtarlık, ajanda, şapka, çanta, tişört ve benzeri tanıtım malzemesi dağıtabilecek.

Bilboardlarda propaganda süresi uzatılarak, 20 günden 30 güne çıkarılıyor.

Vatandaşlar, konutlarına, iş yerlerine veya taşıtlarına, partilere veya adaylara ait bayrak, afiş veya poster gibi tanıtıcı malzemeleri asabilecek. İlan ve reklamlar her türlü vergi ve harçtan muaf olacak.

TAHTA SANDIK TARİHE KARIŞIYOR

Teklifin yasalaşması halinde, tahta oy sandıkları tarihe karışacak. Buna göre oy sandıkları, eni 35, boyu 50, yüksekliği 40 cm, şeffaf, ısıya ve kırılmaya dayanıklı sert plastikten olacak.

Seçimlerde kullanılacak oy verme kabinleri, eni 120, boyu 150, yüksekliği 180 cm, portatif, hafif metal profil üzerinde, bir tarafı açılıp kapanabilir ve içini göstermeyen koyu renk kumaşla kaplı, kolay taşınabilir ve katlanabilir olacak şekilde yaptırılacak.

Sandıkların ve oy kabinlerinin üzerinde Yüksek Seçim Kurulu ibaresi ve logosu bulunacak.

Oy zarflarının boyu büyütülüyor. Zarflar, her seçim için ayrı renkte, eni 15 cm, boyu 21 cm olacak.

Teklifle, ''sandık alanı'' ve ''sandık çevresi'' ayrımı da tarif ediliyor. Sandık alanı, sandık kurulunun görev yaptığı yer merkez olmak üzere 100 metre yarıçaplı alandan oluşacak. Sandık çevresi ise sandık kurulunun görev yaptığı yer merkez olmak üzere 15 metre yarıçaplı alandan oluşacak. Böylece, sandık kurulu başkanına güvenlik konusunda daha fazla inisiyatif kullanması olanağı sağlanıyor.

Sandık seçmen listesinde kaydı olmayanların oy kullanmalarına izin verilmeyecek, ancak kesinleşen muhtarlık bölgesi askı listelerinde adı yazılı olduğu veya bu listelere yazılması için askı süresi içinde başvurduğu ve listeye kaydedilmesine karar verildiği halde, çoğaltılarak sandık kurullarına verilen sandık seçmen listelerinde ismi yer almayan seçmenlerin, muhtarlık bölgesi askı listelerinin kesinleşmesine bakılmaksızın, ilçe seçim kurulundaki liste ile oy verecekleri sandık seçmen listesine ilave edilmelerine, ilçe seçim kurulu başkanı tarafından karar verilecek. Böylece, seçmenin oy kullanması sağlanacak.

KİMLİK NUMARASIZ BELGEYLE DE OY KULLANILABİLECEK

Üzerinde TC Kimlik Numarası bulunmayan belgeyle de oy kullanabilecek. TC Kimlik Numarası olmayan bir kimlikle oy kullanılabilmesi için seçmen bilgi kağıdını ve TC Kimlik Numarasını ispata elverişli resmi makamlarca onaylanmış belgenin gösterilmesi yeterli olacak.

Seçmenler, cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla kapalı oy verme yerine giremeyecek. Bu tür cihazlar, kapalı oy verme yerine girmeden önce kapatılarak sandık kurulu başkanına teslim edilecek ve oy kullanma işlemi bittikten sonra seçmene iade edilecek.

Sandık kurulunda görev yapanlar ile güvenliğini sağlayan güvenlik görevlileri de oy kullanabilecek.

Milletvekilleri ile milletvekili adayları, seçmen kütüğüne kayıtlı oldukları yerin ilçe seçim kurulu başkanından alacakları oy kullanma belgesini göstererek kayıtlı oldukları seçim çevresi içinde veya dışında, herhangi bir sandıkta oylarını verebilecek.

İKİ KEZ SAYIM

Oylar, sandık kurulu başkanı tarafından yüksek sesle iki defa sayılacak. İki sayım arasında fark olması durumunda ise üçüncü sayım yapılarak sonucuna göre işlem yapılacak.

Sandık sonuçlarının ilçe seçim kurulunda birleştirilmesi sırasında siyasi parti temsilcilerine birer nüsha verilecek.

Sandık sonuçlarına oy verme gününden sonraki salı günü saat 15.00'e kadar itiraz edilebilecek. Mevcut düzenlemede bu süre aynı gün saat 14.00'e kadar geçerli.

CEZA

Seçmenin oy kullanmasına engel olan kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak.

Bunun için tehdit, cebir veya şiddet kullanan kimseye ise üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilecek. Bu fiillerin birden fazla seçmene karşı işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte birden yarısına kadar artırılacak.

İller toplamının en az yarısında tam aday göstermiş olup da bu sayısı aşan seçim çevrelerinde eksik aday gösteren partiler, YSK'nın tebliğinden itibaren iki gün içinde eksik adaylarını tamamlamaması durumunda eksik listeyle seçime katılabilecek.

Teklifle, birleşik oy pusulalarının şekli de yeniden düzenlendi. Birleşik oy pusulasında siyasi partilerin özel işaretleri, tüzüğüne uygun biçimde renkli olarak bastırılacak.

Siyasi partilerin adayları birleşik oy pusulasına yazılmayacak. Oy pusulalarında, partinin adı ve kısaltılmışı ile genel başkanının adı yazılı olacak. O pusulularında, bağımsız adayların ise adları yer alacak. Bağımsız adayların isimleri parti sütunlarının altına denk gelmeyecek şekilde yer alacak.