Tahliye edilenlere bir piyango daha...

NERGİS DEMİRKAYA
İNTERNETHABER

ANKARA- Kamu vicdanını rahatsız eden CMK 102 tahliyelerine bir piyango daha vurdu. Hukukçulara göre tahliye edilenler adli kontrol mekanizması kapsamında imza vermeseler de bir daha tutuklanamazlar. Nedeni mahkemenin taktiri ile değil azami tutukluluk süresini geçmiş olmaları. Yasada belirlenen tutukluluk süresini aşanların yeniden tutuklanmasını gerektirecek bir düzenleme yok.

Bu durumda 90 yılla yargılanırken tahliye edilen sanıklara kaçış serbest. Tahliye kararını veren savcılıklar kara kara ne yapacağını düşünüyor...

Tartışma tahliye edilen Hizbullahçılar'ın ilk günden imza vermemesi üzerine başladı. Bu durum "mahkeme yeniden tutuklama kararı verebilir mi?" sorusuna neden oldu. Hukukçu Cesim Parlak'a göre hüküm çıkana kadar bu sanıklar için mahkeme yeniden tutuklama kararı veremez. Parlak bunun nedenini şöyle anlattı:

"Mahkeme belirlenen azami tutukluluk sürelerine göre taktir hakkını kullanarak değil bir mecburiyet nedeniyle bu tahliyeleri yaptı. Yani bırakılmaları mahkeme taktiri değil. Yasaya göre zorunlu tahliye yapılıyor. Şimdi bundan sonra "sen şu kurallara uymazsan seni yeniden tutuklarım" gibi şart ortaya süremez. İmza isteyemez. İstese de o imza atılmadığında "ben seni yeniden tutukluyorum" diyemez. Aynı şekilde yurt dışı yasağı için de bu geçerli. Çünkü yasa bu tutukluluk süresini aştığında sen bunu bırakmak zorundasın diyor. Sonrası için ne yapılacağıyla ilgili ise boşluk var. Tutukluluk sonrası güvenlik tedbirine bağlar, yoksa cezai düzenleme yapar hatta yeniden tutuklarsın gibi açık bir durum yok. İmzaya 3 gün gitmediğinde neye göre tutuklama kararı verecek. Bu adamlar tutuklama süresinin azami limiti olan 10 yılı yatmış. 1 gün dahi içeri atılması kanun dışı bir uygulama olur. Kanunen artık bir hüküm çıkana kadar tutuklama olamaz. Şayet Anayasa hazırlanırken bir madde daha eklenip, "Tahliye şartlarına uyulmazsa yeniden tutuklanabilir" denseydi tutuklanmaları yapılabilirdi.. Böyle bir madde olmadığı için hiç bir yaptırım uygulanamaz.

FARKLI GÖRÜŞ DE VAR

Hukuk profesörü Durmuş Tezcan ise böyle düşünmüyor. Tezcan'a göre tutuklu bulunanlar için aynı kanunun 109. maddesine göre adli kontrol mekanizması ile takip mümkün. "Tutuklanan kişiye imza atma, yurt dışı çıkış yasağı gibi konularda sınır getirebilir" diyen Durmuş Tezcan şunları söylüyor:

"Mahkeme tutuklunun buna uymadığını tespit ederse, bunun belli bir süresi yok ancak incelemesinde bu kaygıyı taşırsa bir değerlendirme yapıp yeniden tutuklama kararı verilebilir. AİHM'nin istediği tutuklamanın belli bir sürenin üstüne çıkmaması. Bir an önce davayı bitir, bitmiyorsa tahliye et adli kontrol tedbirleri uygula diyor. Bu anlamda tahliyeler yanlış değil. Ama 109. maddede belirtilen kontrol tedbirlerinin hepsi uygulanabilir. Yetmiyorsa bu tedbirler hakimin taktiri ile geliştirilecek bir imkan tanınmalı."