Suudi Arabistan'dan Yemen son durum için şok açıklama!

Yemen 'de son duruma ilişkin açıklama yapan Suudi Arabistan Kralı Selman'dan kararlılık mesajı geldi.

Mısır'ın Kızıldeniz kıyısındaki Şarm el Şeyh şehrinde düzenlenen Arap Birliği Zirvesi'nde konuşan Suudi Arabistan Kralı Selman, Yemen'de Şii Husilere karşı yapılan askeri müdahalenin hedeflere ulaşıncaya kadar süreceğini açıkladı.

Operasyona başından beri çok sert karşı çıkan İran'ın Suudi Arabistan'ın ne yanıt vereceği merak konusu oldu. 

EN BÜYÜK SİLAH DEPOSUNDAN BİRİNDE PATLAMA

Yemen'in güneyindeki Aden kentinde orduya ait "en büyük" silah depolarından birinde patlama meydana geldiği, ölü ve yaralılar olduğu bildirildi.

Görgü tanıklarından alınan bilgiye göre, Aden'in Cebel Hadid bölgesinde bulunan silah deposunda patlama meydana geldi. Patlama nedeniyle silah deposunun çevresinde bulunan evlerde yaşayanlar arasında ölü ve yaralılar olduğu belirtildi.

Patlamadan çevredeki evlerin "büyük ölçüde etkilendiği" ve halkın bölgeyi terk etmeye başladığı aktarıldı.

Yerel basında patlamanın "Kararlılık Fırtınası" operasyonu kapsamında düzenlenen hava saldırılarından kaynaklandığı şeklinde iddialara yer verilirken, görgü tanıkları patlamaya depoda çıkan yangının neden olabileceğini dile getirdi.

Aden'in merkezindeki Cebel Hadid bölgesinde bulunan deponun, Yemen ordusuna ait en büyük silah depolarından biri olduğu ifade ediliyor.

Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonun "Kararlılık Fırtınası" adı ile Husilere yönelik başlattığı hava harekatı, bugün 3'üncü gününde de devam ediyor.

TEHDİT OLUŞTURDU

Mısır'ın Kızıldeniz kıyısındaki Şarm El Şeyh kentinde düzenlenen Arap Birliği Zirvesi'nde konuşan Selman, Yemen'e yönelik dış müdahalenin Husileri meşruiyete karşı darbe yapmaya sevk ettiğini belirterek, "Bu gelişme, uluslararası barış ve güvenliğe yönelik tehdit oluşturdu" dedi.

"Husilerin kendilerine yöneltilen uyarıları dikkate almadığını" vurgulayan Kral Selman, Körfez ülkelerinin, Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi'nin yardım çağrısına karşılık verdiğini savunarak, "Kararlılık Fırtınası" operasyonunun Yemen güven ve istikrara kavuşana kadar devam edeceğini kaydetti.

Konuşmasında Arap ülkelerinin içinde bulunduğu siyasi krizlere de değinen Kral Selman, "Arap ülkelerinin içinde bulunduğu acı verici durum, iç çekişmeler ve dökülen kanlar, ülkelerimizde istikrarsızlık isteyen bir kısım bölgesel gücün, başını çektiği mezhepçiliğin sonucudur" şeklinde konuştu.

ORTAK GÜVENLİĞİMİZİ İLGİLENDİRİYOR

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ise "Bazı dış güçlerin Arap ülkelerinin içinden geçtiği zor durumu, içişlerine müdahale ya da vatandaşlarını kutuplaştırma amacıyla kullandığını" söyledi.

Sisi, Suudi Arabistan öncülüğünde başlatılan "Kararlılık Fırtınası" operasyonuna atıfla, "Yemen'deki olaylar ortak güvenliğimizi ilgilendirecek bir noktaya vardı" ifadesini kullandı.

Arap Birliği Dışişleri Bakanları Konseyi'nin, "Ortak Arap Gücü" kurulmasını öngören karar tasarısını memnuniyetle karşıladığını dile getiren Sisi, boyutları nedeniyle karşı karşıya kalınan problemlerden endişe edilmemesi gerektiğini savundu.

İŞTE YEMEN'İN BOMBALANMA ANI!

HUSİLER KİMDİR?

Dünya IŞİD'e kilitlenmişken Husiler Yemen'de darbe yapıp iktidar ortağı oldu. İran'ın desteklediği Husiler bölgedeki El Kaide ile savaşlarının tamamını kazandılar. Hızla büyüyen Husiler IŞİD'i de solladı ve kısa sürede ülkenin başkenti dahil her yerinde yönetimi ele geçirdi.

Peki kimdir bu Husiler? Yemen bölge açısından neden kritik bir öneme sahip? İran neden Yemen'i bu kadar çok istedi?

Yemen'de Şii mezhebinden Husilerin başkent Sanaa da içinde olmak üzere geniş alanları kontrol altına almasıyla, zayıf bir hükümet ve bölünmüş bir ordu ile son yıllar içinde ülke en büyük krizlerinden birini yaşıyor.

2011 yılında uzun yıllardır iktidarda olan devlet başkanı Ali Abduullah Salih koltuğundan indirildiğinden bu yana Birleşmiş Milletler desteğinde 'demokrasiye geçişi' sağlamaya çalışıyor. Son krizin bu durumu da tehdit ettiği yorumları yapılıyor.

YEMEN'DEKİ KRİZ NASIL PATLADI?


Son yıllarda Yemen yönetimde eşitsiz temsil ve kaynaklara erişimde yaşanan adaletsizlikler nedeniyle şiddet dolu çatışmalara tanıklık etti. Devlet ile ülkenin kuzeyindeki Şii Husiler, güneydeki ayrılıkçılar arasında bugüne kadar altı farklı zamanda şiddetli çatışmalar yaşandı.

Arap Yarımadasındaki El Kaide örgütü tarafından sıklıkla düzenlenen saldırılar, aşiretler ve askeri fraksiyonlar arasındaki iktidar çekişmeleri ve Salih'i destekleyenlerin, Salih'i koltuğundan indirenler tarafından düzenlenen protestolara sert müdahaleleri de yaşananlar arasında.

ORTADOĞU'NUN EN YOKSUL ÜLKESİ

Orda Doğu'nun bu en yoksul ülkesinde zayıf yönetim, yolsuzluk, kaynakların yok olması ve zayıf altyapı ile beraber istikrarsızlık gelişmenin önünde engel oldu.

İşsizlik, yüksek gıda fiyatları ve kısıtlı sosyal hizmetler 10 milyondan fazla Yemenliyi gıdaya erişim konusunda risk altında bırakıyor.

HUSİLER KİMDİR VE NE İSTİYORLAR?

Şiiliğin Zeyyidiye koluna mensup olan Husiler, aynı zamanda Ensar Allah olarak da bilinen isyancı bir gruba üyeler. Zeyyidiler nüfusun üçte birini oluşturuyor. Grup, 1962'ye kadar neredeyse 1000 yıl boyunca ülkenin kuzeyini yönetti.

Husilerin ismi Hüseyin Bedir el Din el Husi'den geliyor. El Husi, grubun 2004'teki ilk isyanını yönetti. Amaç merkezleri kabul edilen Saada'da daha fazla özerklik kazanma ve Zeyyidi geleneklerine ve inancına zarar verdiklerini düşündükleri Sünni İslamcılardan korunmaktı.

LİDERLERİNİ YEMEN ORDUSU ÖLDÜRDÜ

El Husi 2004 yılında Yemen ordusu tarafından öldürüldükten sonra, ailesi kolları sıvayarak 2010 yılında hükümetle bir ateşkese varana kadar beş ayaklanmayı yönetti. 2011 yılında Husiler Salih'e karşı protestolara katıldı ve oluşan boşluktan faydalanarak Saada ve komşusu Amran'da kontrol altında tuttukları alanı genişletti.

Sonuçta Husiler yeni lider Hadi'nin Şubat ayında duyurduğu ve Yemen'in altı bölgeye ayrılan bir federasyon olmasını öngören plana öncülük eden Ulusal Diyalog Konferansı'na katıldılar.

HUSİLER İLE ISLAH SAVAŞI

Temmuz ayında Husiler Amran eyaletinde, ülkenin önde gelen Sünni İslamcı partisi Islah tarafından desteklenen aşiret ve milis gruplarını yenilgiye uğrattı.

Husiler Yemenlilerin, aralarında Salih ve Ahmar ailelerinin bulunduğu eski rejimle bağı olanlar ve Islah partisi tarafından domine edilen geçiş hükümetine öfkeli olduğunu bu nedenle kendilerini desteklediklerini söylüyor.

AĞUSTOS'TA ÜLTİMATOM VERMİŞLERDİ

Ülkenin kuzeyinde elde ettikleri zaferlerle cesaret kazanan Husilerin lideri Abdülmelik el Husi, Ağustos ayının ortalarında devlet başkanı Hadi'den ülkenin yoksullarına zarar veren ödenekleri kaldırmasını ve "yozlaşmış" hükümetin yerine Yemen'in çeşitli fraksiyonlarını daha iyi temsil eden bir hükümet gelmesini talep etti.
Sünni ve Şiilerden oluşan binlerce Husi destekçisi bundan sonra Sanaa'da hükümet binaları önünde oturma eylemleri başlattı ve şehri havaalanına giden ana yolu trafiğe kapattı.

HADİ KABUL ETTİ AMA...

Eylül ayında Hadi hükümeti dağıtmaya ve petrol fiyatlarını yüzde 30 kadar indirmeye razı oldu. Ama bu girişim Husiler tarafından yetersiz olduğu gerekçesi ile reddedildi.

Bir hafta sonra güvenlik güçleri Sanaa'da Husileri destekeyenler üzerine ateş açıp birkaç kişiyi öldürdüğünde kriz derinleşti.

EYLÜL AYINDA OLAYLAR PATLADI

Eylül ayı ortalarında Husilerle askerler arasında şehir merkezinde şiddetli çatışmalar meydana geldi, çatışmalar sürerken isyancılar hükümet binalarını işgal etti ve 2004 ve 2010 yıllarında ülkenin kuzeyinde kendilerine karşı savaşmış olan ve ailesi Islah partisinde önemli rol oynayan General Ali Muhsin el Ahmar'a sadık olan bir askeri birimi işgal etti.

Ölü sayısı artarken, BM Yemen özel temsilcisi Cemal Benomar 20 Eylül'de hükümetin Husilerle bir anlaşma yaptığını açıkladı. Ertesi gün ülkenin başbakanı konsensusa yardımcı olmak için istifa ettiğini açıkladı.

Bu esnada Islah partisi üyeleri ise sonuçta yine Zeyyidi yönetimini kurmak istediklerine inandıkları Husiler tarafından kıyımdan geçmekten korktuklarını söyledi.

HUSİLERLE YAPILAN ATEŞKES

İsyancılar Sanaa'dan çekilmeyi temel taleplerini kabul edilmesi karşılığında kabul etmişti. BU talepler petrol üzerindeki devlet subvansiyonunun devam etmesi, teknokratlardan oluşan yeni bir hükümet kurulması ve başkanın danışmanlarının Husiler ve ayrılıkçı Hiraak el Cenubiler tarafından atanması ve ulusal birlik konferansında alınan kararların uygulanması idi.

Ama Husiler, bu anlaşmaya ek olarak bir güvenlik belgesi imzalamayı reddetti. Bu belgede Husilerin başkentten ve diğer kuzey şehirlerinden çekilerek silahlarını 45 gün içnde teslim etmelerini öngörüyordu.

Dört ayın sonunda Sanaa sokaklarına halen ağır silahlı Husiler dolaşıyor. Husiler "yozlaşmış bir siyasi sistemi reform çabası" olarak tanımladıkları amaçları için bakanlıkları izlemek istiyor.

EL KAİDE İLE ÇATIŞMA

İsyancılar ayrıca ülkenin orta ve batı kesimlerinde de ilerlediler ve bu durum Arap Yarımadasında El Kaide örgütü ile çatışmaları tetikledi.

YEMEN'İN KRİTİK ÖNEMİ

Yemen, dünyanın en önemli petrol ihracatçısı olan Suudi Arabistan'a komşu olması ve Körfez'deki deniz yollarının yanında olması nedeni ile ABD ve Körfez'deki Arap müttefikleri açısından istikrarın önemli olduğu bir ülke.

Yemen krizi bölge için neden önemli?

Petrol ihracatçısı Suudi Arabistan'ın komşusu Yemen'in istikrarı ABD ve Körfez ülkeleri için vazgeçilmez olarak kabul ediliyor.

Yemen'in El Kaide'nin en aktif kanatlarından birisine ev sahipliği yapıyor olması da ülkenin önemini artırıyor. Yaşanan istikrarsızlıktan faydalanabilecek olan El Kaide'nin çevre ülkelerde etkisini artırmasından çekiniliyor.

Husilerin ülkede etkisini artırması mezhep çatışmalarının ileride de sürebileceği endişelerini de doğuruyor. Suudi Arabistan Şii Husilerin İran tarafından hem siyasi hem de finansal anlamda desteklendiğini söylüyor. İran ise iddiaları reddediyor.

Dünya'nın gözü Irak ve Suriye üzerindeyken İran Yemen'de bir oldu bitti yarattı. İran yanlısı Husiler başkent Sana’da kontrolü ele geçirerek Riyad destekli Devlet Başkanı Hadi'yi ev hapsine aldı.