Süryani Katoliklerin bina çıkmazı

Süryani Katolikler, yarım asırdır faaliyet gösterdikleri İstanbul'daki Patriklik Vekilliği binasıyla, Mardin'deki tarihi Patrikhane binalarının iadesini istiyor. Yargı yoluna giden Süryaniler, AİHM’den çıkacak kararı bekliyor.Al Jezeera Türk sitesinden Vercihan Ziflioğlu'nun haberine göre Sorunun kökeni 1936'ya dayanıyor.

1960’larda Mardin’den İstanbul’a göç eden Süryani Katolikler binayı Cizvit tarikatından kiraladı. Tarikata ait binalar 1936 Beyannamesi’ne kaydedilmediği için sorun yaşanmaya başladı. Tarikat resmi olarak tanınmadığı için de bir süre sonra devlet tarafından binaya el konuldu. 

Aynı zamanda, 2009 yılında AİHM’de hak arama yoluna giden Süryani Katoliklerin isteği yıllardır kullandıkları binadaki kullanım haklarının aynen devam etmesi.

Vakıflar Genel Müdürlüğü ise konuyla ilgili sorularımıza yanıt vermedi.

“Harabe binayı ayağa kaldırdık”

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasının hemen ardından ilk vakıf kurma hakkının Süryani Katoliklere tanındığını hatırlatan Sağ, 1964 yılından beri içinde bulundukları binayla ilgili şöyle konuştu:

“Bina, tarikat tarafından 1936 Beyannamesi’ne kaydedilmemiş. Altmışlı yıllara gelindiğinde İstanbul’da Cizvit tarikatı kalmıyor. Türkiye binayla ilgili durumu Fransa’ya soruyor. Fransa’nın tarikatla arası iyi olmadığı için tarikatı tanımadığını söylüyor. Ardından binaya el konuluyor. Biz göçmen bir toplumuz Mardin’den buraya gelince Cizvitlerden binayı 99 yıllığına kiraladık.”

Binaya el konulduğunu bilmediklerini, harabe haldeki binayı ayağa kaldırdıklarını söyleyen Sağ, şöyle devam etti: “99 yıllığına yeniden kiralamaya çalışıyoruz fakat Vakıflar Kanunu'na göre bunun mümkün olmadığı, 20 yıllığına kiralayabileceğimiz söylendi. Biz ise bu binada güvende olduğumuzu bilmek istiyoruz. Ecevit-Erbakan koalisyon hükümeti dönemindeyse bu bina karşılıksız olarak 99 yıllığına bize kiralandı. 2002 yılında AKP hükümeti iktidara geldikten sonra bu kararı tanımadı ve kaldırdı.”

Mardin’deki mülk de davalık

Süryani Katolik toplumunun AİHM’den çıkacak kararı bekleyen bir diğer mülküyse Mardin’in Midyat ilçesinde bulunan tarihi patriklik binası. Bina günümüzde müze olarak kullanılıyor.

Mardin’deki patriklik binasının da davalık olduğunu, o davanın da AİHM’den çıkacak kararı beklediğini belirten Sağ,”Patriklik binamız müze olarak kullanılıyor ve biz hiçbir şey yapamıyoruz. Bize kalan sadece küçük bir bölüm” dedi.

İskenderun’daki havaalanı arazisi

İskenderun Havaalanı’nın bulunduğu arazi dahil pek çok vakıf mülkü bulunduğunu belirten Sağ,”Süryani Katolikler olarak bugüne kadar hiçbir mülkümüzü alabilmiş değiliz” diyor.

Yeni çıkan Vakıflar Yasası kapsamında Türkiye’de yaşayan azınlık toplumlara mallarının iade edildiğini söyleyen Sağ,“Patrikhanemizle ilgili gelişme bekliyoruz” dedi ve ekledi:

“Devlet bize diyor ki siz 'azınlık değilsiniz', o halde genele ne hakkı tanıyorsanız bize de tanıyın, yok azınlıksak o halde bize de haklarımızı iade edin”

“Patrik Otelde mi kalacak?”

Dışişleri Bakanı Davutoğlu’yla şahsen yaptığı görüşmelerde Beyrut’taki Katolik Süryani ve Şam’daki Süryani Ortadoks Patriklerinin Türkiye’ye getirilmesi konusunda konuşulduğunu söyleyen Sağ açıklamalarına şu sözlerle devam etti:

"Fener Rum Patrikhanesi, Türkiye Ermenileri Patrikhanesi burada. Neden Süryani Patrikhanesi de evinde olmasın? Mardin’in Süryaniler için özel bir önemi var fakat Patrikhane binası verilmeden Patriklerin buraya dönemeyeceğini Sayın Davutoğlu’na söyledim. Mardin’e gittiğimde otelde kalmak zorunda kalıyorum. Sormak isterim Patriğimiz döndüğünde otelde mi kalacak?”