Suriyeli muhaliflere Tahran'dan selam

Yeni Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, Bağlantısızlar Hareketi zirvesi için gittiği İran'da, Suriye'de rejimi devirmeye çalışan muhaliflere selam gönderdi.

Mısır'ın İsrail'le barış anlaşması imzaladığı 1979'dan beri ilk defa Mısırlı bir lider Tahran'da misafir oluyor. Mübarek'in 1979'da İsrail ile barış anlaşması imzalaması üzerine, Tahran'da yeni kurulan molla rejimi, Kahire ile ilişkilerini kesmişti.

Dünyanın dört bir yanından 50 ülkenin liderini buluşturan zirve, İran'ın uluslararası arenadaki konumunu sağlamlaştırması için bir fırsat.

BBC'nin Tahran muhabiri James Reynolds, nükleer programı nedeniyle BM yaptırımları altında bulunan İran'ın, Batı'nın izole etme çabalarına karşılık vermeye çalıştığını belirtiyor.

Ancak ABD ile SSCB arasındaki Soğuk Savaş'ın bitmesinin ardından, 120 üyeli Bağlantısızlar Hareketi'nin uluslararası arenadaki varlığı iyice zayıfladı.

Zirvenin gündeminde, Suriye'deki krize çözüm bulmak, insan hakları ve nükleer silahsızlanma konuları var. Zirveye katılanlar arasında, Suriye Başbakanı Vail El Halki, Katar Emiri Hamad Bin Halife ve Hindistan Başbakanı Manmohan Singh ile BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon da yer alıyor.

Suriyeliler salonu terk etti

Zirvenin en dikkat çekici yanı, Hüsnü Mübarek'in 30 yıl oturduğu koltuğundan indirilmesinin ardından Cumhurbaşkanı olan Mursi'nin katılımcılar arasında olması.

Mursi, zirvedeki konuşmasında, Suriye'nin "barışçıl yoldan demokrasiye geçmesini" dileyerek şöyle konuştu:

"Suriye'de akan kanı durdurmak hepimizin omuzlarında ve bilmeliyiz ki bu akan kan, hepimizin etkili müdahalesi olmadan durmaz."

Mısır liderinin sözlerinin devamında, "meşruiyetini yitirmiş baskıcı rejime karşı Suriye halkıyla dayanışma halinde olmanın ahlaki bir görev olduğunu" söylemesi üzerine, Suriye heyeti salonu terk etti.

Mursi, şu ifadeleri kullandı: "Hepimiz Suriye'de özgürlük ve adalet arayanlarla tam dayanışma halinde olduğumuzu duyurmalı, bu anlayışımızı Suriye halkının özgürlük talebini yansıtacak bir demokratik yönetim sistemine barışçıl geçişi öngören açık bir politik bakışa dönüştürmeliyiz."

Müslüman Kardeşler 'normalleşme' istiyor

İran, aylardır muhalefet gösterilerini ve silahlı isyanı bastırmaya uğraşan Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın güç aldığı en yakın müttefiği.

Hatta ABD İran'ı, rejim yanlısı milis güçlerine askeri eğitim vermekle suçluyor.

Mursi'nin üyesi olduğu Müslüman Kardeşler hareketinin dış ilişkiler birimi ise BBC'ye yaptığı açıklamada, amaçlarının "Tahran ile ilişki biçimini belirgin olarak değiştirmek değil, normalleştirmek olduğunu" belirtti.

Diğer yandan, BM Genel Sekreteri'nin zirveye katılıyor olması, ABD tarafından "garip" diye nitelendirildi.

İran'ın dini lideri Ali Hamaney ve Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ile görüşen Ban, Meclis Başkanı ile görüşmesinde ise sözünü sakınmayarak, "İran'daki insan hakları ihlalleri nedeniyle derin kaygı duyduğunu" söyleyiverdi.

Ban'ın sözcüsünün aktardığına göre, BM Genel Sekreteri, Hamaney ve Ahmedinejad'dan, "Suriye liderliğine acilen şiddeti durdurması için baskı yapmasını" istemiş.

Hamaney'in makamından verilen karşılık ise "Krizi çözmenin yolu, Suriye'deki isyancılara silah akışının durdurulmasıdır" şeklinde oldu.

Hamaney, zirvenin açılışındaki konuşmasında da, nükleer silahlanma peşinde oldukları suçlamalarını reddederek, sivil amaçlı nükleer enerji programını sürdüreceklerini vurguladı.

İran'ın en yetkili ismi, ABD'nin dünyaya "kabadayılık" yapmasına hak tanıyan BM Güvenlik Konseyi'nin yapısını ise şöyle eleştirdi: "BM Güvenlik Konseyi orantısız, adaletsiz ve düpedüz antidemokratik bir yapıya sahiptir. Bu açık bir diktatörlüktür."