Suriye'de çatışmalar ateşkesi zorluyor

Çatışmalarda ölü sayısının yükselmesi ateşkes anlaşmasın ve barış planının başarı şansınıı zorluyor ama Birleşmiş Milletler 300 gözlemcinin konuşlandırılmasının durumu değiştireceği kanısında.

Muhalif eylemciler Pazartesi günü çoğu Hama'da Suriye ordusunun ateşiyle olmak üzere toplam 70 kişinin öldürüldüğünü söylüyor.

Ama bu haberleri ve rakamları bağımsız kaynaklardan doğrulatmak mümkün görünmüyor.

Amerika Birleşik Devletleri BM ateşkes gözlem misyonunun fazla riskli ve tehlikeli olduğunu söyledi.

Birleşmiş Milletler ise Suriye'deki ateşkes gözlemcilerinin sayısının 300'e çıkarılması için uğraşıyor.

Kofi Annan bugün konuyla ilgili olarak Güvenlik Konseyi'ne bilgi verecek.

Gözlemcilerin ziyareti

Birleşmiş Milletler arabuluculuğu ile varılan ateşkes aslında 12 Nisan tarihinde yürürlüğe girdi.

O günden bu yana genel olarak çatışmaların şiddeti ve yaygınlığı azaldı ama muhalifler Beşar Esad hükümetini hala ateşkes planını ihlal etmekle suçluyorlar.

Muhalifler ayrıca hükümet güçlerinin 6 maddelik Annan planının parçası olan yerleşim bölgelerindeki güçlerini geri çekme ve barışçı gösterilere izin verme koşullarına da uymadığını söylüyorlar.

Eylemciler özellikle Hama kentinin BM gözlemcilerinin misyonunun ne kadar riskli olduğuna bir örnek olduğunu söylüyorlar.

Musab el Hamidi adlı bir eylemci Associated Press (AP) ajansına, Pazar günü bölgeye gelen BM ateşkes gözlemcilerini karşılamaya çıkarak "Yaşasın Suriye, Kahrolsun Esad" türü sloganlar atan muhaliflerin cezalandırıldığını söyledi.

Muhalif eylemciler Suriye birliklerinin Hama'daki Muşa el Arbin mahallesini top ve makinalı tüfek ateşine tuttuğunu ve 40 kadar kişinin öldüğünü söylüyorlar.

Bir başka eylemci AP'ye "Gözlemciler bize yıkım getirdi. Nereyi ziyaret etseler, rejim oraya saldırıya geçiyor. Bu bir trajedi" diye konuştu.

Hükümet tarafından yapılan kısa açıklamada ise "güvenlik güçlerinin bölgede sivillere saldıran ve öldüren silahlı terörist grupları kovaladığı" ifadesi yer aldı.

Muhalifler Deraa bölgesinde de benzer olaylar yaşandığını, BM gözlemcilerini karşılamaya çıkan hükümet karşıtı göstericilerin üzerine daha sonra gaz bombası atıldığını ve ateş açıldığını söylüyorlar.

Humus sakin

BBC'nin Beyrut'taki muhabiri Jim Muir Hama ve Deraa'nın tersine daha önce en şiddetli çatışmaların yaşandığı Humus'da durumun daha sakin olduğunu ve BM gözlemcilerinin Humus'da kalıcı bir üs oluşturduğunu bildiriyor.

Muhabirimiz BM'nin Humus'da gözlemci üslendirilmesini çatışmaların yatıştırılması sürecinde bir dönüm noktası olarak nitelediğini ve önümüzdeki haftalarda bütün ülkede 300 gözlemcinin konuşlanmasıyla siyasi dinamiklerin değişeceğine, diyalog ortamının oluşacağına inandığını da hatırlatıyor.

BM'in şu anda Suriye'de 11 silahsız gözlemcisi var.

BM Güvenlik Konseyi 14 Nisan tarihinde 30, geçen Cumartesi günü de 300 gözlemci için yetki vermişti.

Arap Birliği ve Birleşmiş Milletler'in Suriye temsilcisi Kofi Annan 300 gözlemcinin konuşlandırılmasına gelecek hafta başlanabileceğini düşünüyor.

Fakat bu hafta başında yaşanan çatışmalardan sonra ABD'nin BM Büyükelçisi Susan Rice Güvenlik Konseyi'nde "Suriye'deki rejimin sicilinde daima göz boyama ve yalan oldu, bu nedenle Suriye misyonu olağanüstü derecede riskli ve tehlikeli" diye konuştu.

BM Genel Sekreterinin siyasi işler danışmanı Lynn Pascoe da Suriye'de "insan haklarının hala ihlal edildiği ve cezasız kaldığı"nı söyledi.

Özel temsilci Annan bu akşam kapalı bir toplantı yapacak olan Güvenlik Konseyi'ne video konferans yoluyla üçüncü kez bilgi verecek.

Pazartesi de BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon Suriye'nin gözlemcilerin güvenliğini ve her yere girebilmelerini sağlamasını istemişti.

Birleşmiş Milletler geçen yılın Mart ayında başlayan gösteri ve çatışmalarda şu ana kadar toplam 9 bin civarında insanın öldüğünü tahmin ediyor.

Suriye hükümeti ise Şubat ayında yaptığı açıklamada bir yıl içinde toplam 3,838 kişinin öldüğünü bunların 2,493'ünün sivil ve 1,345'inin asker ve polis olduğunu bildirmişti.