Süpermarkete pazar yasağı

Perakende Ticaret ile Esnaf ve Sanatkarlık Hizmetlerinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı Taslağı perakende sektöründe büyük tartışma yarattı. TESK tarafından çatısı kurulan ve Sanayi Ticaret Bakanı’na sunulan taslak ile ilgili çalışmalar Bakanlık’ta devam ediyor.

Şayet sözkonusu taslak mevcut haliyle yasalaşırsa, bakkalların yokolmaması için marketlere çok büyük sınırlamalar getirilecek.
-Büyüklüğü 400 metrekareden fazla olan marketler pazar günleri hiçbir şekilde açılmayacak.
-Yine marketler resmi tatil günlerinde de kapalı olacak.
-Ayrıca marketler akşam sat 20’den sonra da müşteri kabul edemeyecekler.

Taslak marketlerle ürün satın aldıkları tedarikçiler arasındaki ilişkiye de müdahale ediyor ve marketlerin satmak üzere toptancıdan ya da direkt üreticiden aldıkları ürünün parasını en çok 60 gün içinde ödemesini mecbur kılıyor. Ürünün cinsine göre bu süre 10 güne kadar da inebiliyor.

Yasa taslağında dikkat çeken bir başka madde de market markalı ürünlerin satışına getirilmek istenen kısıtlama. Fiyat avantajı ile satılan market markalı ürünlerin toplam marketin satış cirosu içinde yüzde 20’yi geçmemesi şartı getirilmeye çalışılıyor.

Sektörde çok büyük tartışmalar yaratan ve büyük ihtimalle Metro gibi grossmarketlerin Türkiye yatırımlarını bir kez daha gözden geçirmelerine neden olacak kanun taslağının ilginç maddelerini inceledik.

Yeni market açılışı bakkal iznine bağlı
Büyük mağazaların açılabilmesi Büyük Mağazalar İzin Kurulu’nun iznine bağlanıyor. Diğer tüm izinler alınsa dahi kurulun izni alınmaksızın mağaza açmak imkansızlaşıyor. Yeni oluşturulacak Büyük Mağazalar İzin Kurulu’nun 9 üyesi olacak. Başkanlığı o ilin valisi ya da görevlendireceği vali yardımcısı üstlenecek. Ayrıca ilin Sanayi ve Ticaret İl Müdürü ile belediye meclislerinden seçilen 2 üye de kurulda yer alacak. İlin sanayi ve ticaret odalarından birer üye, bakkal ve bayiler odalarınca seçilen 2 üye ve tüketici derneklerini temsilen 1 üye ile birlikte 9 kişi tamamlanacak. Mağaza açılışına izin verecek kritik kararlar en az 5 kişinin katılımı ve çoğunluk oyu ile alınacak.

Satış alanının en az yarısı kadar otopark
Büyük mağazalar şayet şehir yerleşim merkezleri içindeyse satış alanlarının en az yarısı kadar alanı ücretsiz otopark olarak tahsis edecek. Şayet şehir dışında ise otopark alanı, toplam satış alanına eşit olacak şekilde oluşturulacak.

Çağlayan: Yasa 5 ay içinde çıkacak
Sanayi ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan 5 Ekim’de yaptığı konuşmada eski bakan Ali Coşkun’un, “Siyasetten çekilmeme vesile oldu.” dediği hipermarketler yasasını raftan indirdiklerini ve yasanın 5 ay içinde mutlaka çıkarılacağını söylemişti. Çağlayan “5 ay içinde gerekli düzenlemeler yapılacak. Bunu yaparken de hiçbir kesime ve topluluğa karşı olmadan, en büyük faydayı gözeteceğiz.” ifadelerini kullanmıştı.

Yasadan kimler etkileniyor?
“Perakende Ticaret ile Esnaf ve Sanatkarlık Hizmetlerinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı Taslağı” sözkonusu uygulamalardan etkilenecek mağazaları da tarif ediyor. Buna göre 400 metrekarenin üzerinde satış alanına sahip süpermarketler, hipermarketler ve grossmarketler bu yasanın kapsamı içinde yer alacak. Kanun taslağı istisnaları da belirlemiş. Mahalli idarelerin izni ile kurulan ruhsatlı semt pazarları, sadece ürettikleri malı doğrudan halka satan ve büyüklüğü 1000 metrekareyi geçmeyen fabrika satış mağazaları bu yasaklardan istisna tutuluyor.